Người khám, chữa bệnh phải công khai quan hệ, lợi ích của mình với công ty dược, dịch vụ xét nghiệm?

Đơn thuốc kê tiền TPCN gấp 12 lần tiền thuốc

Góp ý vào dự án Luật Khám bệnh, chữa bệnh (sửa đổi) sáng 13.6, đại biểu Hoàng Minh Hiếu (Nghệ An) cho biết, báo chí đưa tin, trong một đơn thuốc được kê tại một bệnh viện ở Hà Nội, một bệnh nhân đã phải chi hơn 4,8 triệu đồng cho thực phẩm chức năng, trong khi chỉ phải chi 400.000 đồng cho thuốc điều trị.

“Bài báo này cũng đưa tin về các đơn thuốc ở bệnh viện này thường xuyên đắt đỏ như vậy, nên rất nhiều bệnh nhân đã phải bỏ viện ra về. Đáng lo ngại, đây chỉ là một trong rất nhiều trường hợp người bệnh phải chịu thiệt thòi khi đi khám bệnh”, ông Hiếu nói.

Đại biểu Hoàng Minh Hiếu khẳng định, trước đây, dư luận đã nhiều lần biết đến các trường hợp bệnh nhân đã phải chi trả nhiều tiền cho các xét nghiệm không cần thiết, không được giải thích rõ ràng về kết quả khám bệnh, chữa bệnh và thậm chí là không được giải thích khi xảy ra sai sót trong quá trình khám bệnh, chữa bệnh.

Theo đại biểu, một trong những lý do cơ bản dẫn đến tình trạng này là do chưa nhìn nhận đầy đủ về mối quan hệ pháp lý giữa người bệnh và người hành nghề khám bệnh, chữa bệnh.

“Trong mối quan hệ này, người bệnh luôn ở vào thế yếu, phụ thuộc hoàn toàn vào thông tin, kiến thức, kỹ năng chuyên môn và đạo đức của người hành nghề khám bệnh, chữa bệnh”, ông Hiếu nói.

Do vậy, đại biểu Hoàng Minh Hiếu đề nghị về nguyên tắc pháp luật về khám bệnh, chữa bệnh phải đặt ra những quy định rất cụ thể để bảo vệ quyền và lợi ích của người bệnh.

Tuy nhiên, các quy định này trong dự thảo vừa thiếu lại vừa chỉ dừng lại ở quy định chung chung về quyền và nghĩa vụ trước, chưa có cơ chế cụ thể để bảo đảm người bệnh thực hiện được các quyền của mình.

“Rõ ràng nếu chỉ dừng lại ở những quy định như vậy, dự thảo luật chưa giải quyết được vấn đề thực tiễn đặt ra, chưa đạt được mục tiêu của việc sửa đổi luật lần này là người bệnh làm trung tâm như tờ trình Chính phủ đã xác định”, ông Hiếu nhấn mạnh.

Đại biểu kiến nghị ban soạn thảo cần tiếp tục tổng kết kỹ thực tiễn để bổ sung các quy định về mối quan hệ giữa người bệnh và người hành nghề khám bệnh, chữa bệnh với tính chất đây là mối quan hệ ủy thác giữa người bệnh và người hành nghề khám bệnh, chữa bệnh.

Theo đó, dự thảo Luật cần khẳng định trong mối quan hệ này người hành nghề phải thực hiện các công việc khám bệnh, chữa bệnh vì lợi ích tối đa của người bệnh. Cụ thể, dự thảo Luật cần bổ sung các quy định về trách nhiệm của người hành nghề khám bệnh, chữa bệnh đối với người bệnh sẽ gồm 3 góc độ: Một là trách nhiệm trong việc khám bệnh, chữa bệnh; hai là trách nhiệm bảo mật thông tin của người bệnh; ba là trách nhiệm tránh xung đột lợi ích.

Công khai quan hệ, tránh xung đột lợi ích

Về trách nhiệm khám bệnh, chữa bệnh, ông Hiếu cho hay ngoài những nội dung đã được dự thảo quy định tại Điều 8 và Điều 11, đại biểu cho rằng cần quy định rõ người hành nghề bắt buộc phải thông tin cho bệnh nhân về những ưu điểm, nhược điểm, những rủi ro và tác dụng phụ của phương pháp chữa bệnh.

Theo ông Hiếu, cần giải thích về những phương pháp chữa bệnh khác nếu có chứ không chỉ dừng lại ở quy định chung như dự thảo hiện nay, là tư vấn cung cấp thông tin về phương pháp khám bệnh, chữa bệnh. Đồng thời, cần phải khẳng định trách nhiệm này phải được tiến hành liên tục trong quá trình khám bệnh, chữa bệnh, nhất là khi có những diễn biến mới về tình hình sức khỏe của bệnh nhân.

“Điều này bảo đảm người bệnh hiểu rõ về tình trạng sức khỏe của mình và hiểu được kết quả của tiến trình khám bệnh, chữa bệnh mà bác sĩ đã thực hiện. Đây là một trong những nội dung được pháp luật về khám bệnh, chữa bệnh, các nước rất quan tâm”, ông Hiếu nêu.

Về trách nhiệm bảo vệ thông tin cá nhân của người bệnh, theo Điều 92 của dự thảo thì các thông tin này sẽ được tổng hợp trong hệ thống thông tin về quản lý khám bệnh, chữa bệnh do Bộ Y tế thống nhất, tập trung quản lý.

Nhưng theo ông Hiếu, hiện nay dự thảo chưa quy định rõ về thẩm quyền truy cập vào sử dụng thông tin của hệ thống này để bảo đảm nguyên tắc bảo vệ thông tin cá nhân của người bệnh, đại biểu đề nghị dự thảo cần làm rõ hơn nữa nội dung này.

Về trách nhiệm tránh xung đột lợi ích, đại biểu cho rằng đây là nội dung chưa được dự thảo quan tâm đúng mức nhưng lại có ý nghĩa quan trọng trong việc góp phần hạn chế những đơn thuốc đắt đỏ.

Theo pháp luật nhiều nước, để tránh xung đột lợi ích, người hành nghề khám bệnh, chữa bệnh phải công khai mối quan hệ, lợi ích của mình với các tổ chức, cá nhân có liên quan đến công tác khám bệnh, chữa bệnh như công ty dược phẩm, các đơn vị thực hiện các dịch vụ xét nghiệm, chẩn đoán các cơ sở nghiên cứu y học để việc giám sát trong quá trình hành nghề.

“Các thông tin này được công khai trên trang thông tin điện tử của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh và phải thông báo cho người bệnh được biết”, ông Hiếu nói.

Bên cạnh một bộ phận cán bộ y tế, tận tâm với nghề, thể hiện tinh thần hy sinh, gắn bó, ứng xử hài hòa tận tình chăm sóc người bệnh, nhất là xông pha trong tuyến đầu để chống dịch như thời gian vừa qua, thì cũng còn không ít y, bác sĩ ngày càng rời xa mục đích cao cả và tôn chỉ như lời Bác Hồ dạy lương y như từ mẫu… Vì vậy, dự thảo Luật có quy định quyền được học tập nâng cao kiến thức, năng lực chuyên môn, thì cũng cần bổ sung quyền được học tập, trau dồi, rèn luyện về y đức".

ĐBQH Trần Quang Minh (Quảng Bình)

Lam Thanh