Thủy lôi ngăn cản kế hoạch giải cứu ngũ cốc Ukraine

Kế hoạch mở hành lang vận chuyển đưa hàng hóa ra khỏi các cảng của Ukraine ở Biển Đen do Thổ Nhĩ Kỳ làm trung gian xúc tiến bị giáng một đòn mạnh khi phía Kyiv cho biết công tác rà phá thủy lôi dọc bờ biển có thể mất đến 6 tháng.

Khi Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov công du Ankara vào ngày 7.6, Bộ trưởng Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ Hulusi Akar tuyên bố chính phủ nước này sắp đạt tiến bộ với Liên hợp quốc, Nga và Ukraine về vấn đề mở lại các cảng ở Biển Đen mà quân Nga đang phong tỏa.

Theo kế hoạch Thổ Nhĩ Kỳ đề xuất, tàu rời cảng Ukraine sẽ được tàu hải quân Thổ Nhĩ Kỹ hộ tống. Kế hoạch đem lại hy vọng giải quyết tình trạng khủng hoảng lương thực toàn cầu nghiêm trọng hiện tại.

Nga và Ukraine cung cấp khoảng 40% lượng lúa mì tiêu thụ ở châu Phi. Chiến tranh làm gián đoạn hoạt động vận chuyển, đẩy giá lương thực lên cao, đẩy hàng triệu người vào cảnh đói.

Nhưng phía Kyiv lại sớm dập tắt hy vọng. Markiyan Dmytrasevych - cố vấn Bộ trưởng Chính sách nông nghiệp và Lương thực Ukraine - cho biết ngay cả trong kịch bản Nga chấp thuận bỏ phong tỏa, quanh cảng Odesa cùng nhiều nơi khác vẫn còn hàng nghìn thủy lôi trôi nổi. Công tác rà phá đến cuối năm mới hoàn tất.

Theo cố vấn Dmytrasevych, Ukraine hiện chỉ có thể xuất khẩu tối đa 2 triệu tấn ngũ cốc mỗi tháng – kém xa mức 6 triệu tấn trước chiến tranh. Số ngũ cốc kẹt lại trong các kho chứa quanh Odesa ước tính khoảng hơn 20 triệu tấn, hiện tại xuất khẩu chủ yếu bằng đường bộ, đường sắt, đường sông.

Thổ Nhĩ Kỳ ngỏ ý giúp đỡ rà phá thủy lôi, nhưng chính phủ Ukraine đã lên tiếng khuyến cáo về quy mô của công tác này cũng như bày tỏ lo ngại về nguy cơ cảng Odesa trở thành mục tiêu bị tấn công.

Trả lời phỏng vấn của trang The Financial Times, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy cho biết mặc dù ủng hộ kế hoạch của Thổ Nhĩ Kỳ, nhưng ông cần được đảm bảo tàu Nga không được phép sử dụng hành lang vận chuyển.

Ngày 7.6, Điện Kremlin cũng đưa ra điều kiện: tàu vận chuyển phải trải qua quá trình kiểm tra của quân Nga để đảm bảo chúng không chở vũ khí vào cảng, sau khi chất ngũ cốc thì quân Nga hộ tống di chuyển ra vùng biển quốc tế.

Thổ Nhĩ Kỳ vào tháng 4 từng phát hiện và phá hủy một số thủy lôi trôi dạt trên Biển Đen. Ukraine cáo buộc đây là số thủy lôi bị đứt neo do hoạt động của Nga.