Tăng cường an toàn cho trẻ em gái ở nơi công cộng

Xây dựng thành phố an toàn

Ngày 15.3 tại Hà Nội, Viện Nghiên cứu quản lý phát triển bền vững (MSD) và Tổ chức Plan International phối hợp với các đối tác tổ chức Hội thảo “Hành trình đến với thành phố an toàn”. Hội thảo nằm trong khuôn khổ dự án “Thành phố an toàn, thân thiện với trẻ em gái”.

Theo ước tính của Liên hợp quốc, vào năm 2030, cứ 3 người thì sẽ có một người sinh sống ở các thành phố/đô thị với ít nhất nửa triệu dân. Mỗi tháng có khoảng 5 triệu người được bổ sung vào dân số của các thành phố ở các nước phát triển. Ước tính vào năm 2030, có khoảng 1,5 tỉ trẻ em gái sẽ sống tại các khu vực thành thị.

Trong khi các em có những cơ hội về giáo dục tốt hơn, ít phải đối mặt với nạn tảo hôn, được có cơ hội tiếp cận thông tin và phát triển cá nhân thì các em cũng đồng thời phải đối mặt với các rủi ro về quấy rối tình dục, bị bóc lột và không an toàn.

Hà Nội là một trong năm thành phố đầu tiên thí điểm chương trình “Thành phố an toàn, thân thiện với trẻ em gái” từ năm 2012 với mục tiêu xây dựng thành phố an toàn, thân thiện và hòa nhập cho tất cả các em gái.

Theo ông Lưu Quang Đại (Quản lý Phòng Chất lượng và Phát triển Chương trình, Tổ chức Plan International Việt Nam), mục tiêu của dự án “Thành phố an toàn với trẻ em gái” là tăng cường an toàn của trẻ em gái ở nơi công cộng và khi di chuyển trong thành phố, thông qua can thiệp thí điểm xây dựng cộng đồng an toàn, thân thiện hơn với các em gái.

Ông Đại cũng cho biết trong giai đoạn đầu, dự án được triển khai nhằm cải thiện vấn đề an toàn của trẻ em gái khi đi lại trên phương tiện xe buýt. Trong giai đoạn tiếp theo, dự án tập trung vào việc tập huấn và nâng cao nhận thức về các vấn đề liên quan đến bạo lực giới…

Những hành động cụ thể ứng phó với bạo lực giới

Dù không phải vấn đề mới nhưng tình trạng quấy rối tình dục nơi công cộng, đặc biệt với trẻ em gái, phụ nữ vẫn đang diễn ra khá phổ biến với tính chất ngày càng phức tạp.

Theo Báo cáo Khảo sát an toàn của trẻ em gái ở nơi công cộng và trên phương tiện công cộng do Tổ chức Plan International Việt Nam thực hiện năm 2014, 31% trong số 1.128 các em gái được hỏi đã từng bị quấy rối tình dục khi đi xe buýt. Chỉ có 13% em gái và 8% em trai cho rằng các em gái luôn luôn cảm thấy an toàn nơi công cộng.

Bà Nguyễn Thu Giang (Phó Viện trưởng, Viện Phát triển sức khỏe cộng đồng ánh sáng - LIGHT) chia sẻ: “Với phụ nữ và em gái nói chung, họ đều gặp phải vấn đề rất lớn tại nơi công cộng, bao gồm địa điểm hữu hình như xe buýt, công viên, và vô hình là trên môi trường mạng”.

Đối với các nhóm LGBT+, nhóm yếu thế khác, như trẻ em, phụ nữ và em gái dân tộc thiểu số, người khuyết tật…, bà Giang cho rằng họ còn gặp nhiều hạn chế trong cả cách tiếp cận thông tin, nhận thức vấn đề và di chuyển. Những vấn đề và rào cản bủa vây trẻ em gái, phụ nữ, người khuyết tật, các nhóm yếu thế khác đến từ nhiều chiều không chỉ từ môi trường, điều kiện cơ sở vật chất và cộng đồng xung quanh mà còn từ chủ quan của các đối tượng.

Nằm trong nỗ lực xây dựng thành phố an toàn cho phụ nữ và em gái, theo bà Trần Thị Bích Loan - Phó Vụ trưởng Vụ Bình đẳng giới (Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội), Vụ có những kế hoạch và đang trong giai đoạn xúc tiến hoàn thiện khuôn khổ chính sách, pháp luật; đồng thời cũng có những hành động cụ thể nhằm ngăn ngừa và ứng phó với bạo lực trên cơ sở giới.

Điển hình như việc đẩy mạnh hoạt động tuyên truyền nâng cao nhận thức và khảo sát thu thập dữ liệu. Thúc đẩy phối hợp liên ngành và xây dựng các mô hình thí điểm về phòng ngừa và ứng phó bạo lực trên cơ sở giới.

Trong khuôn khổ hội thảo, các chuyên gia cũng nhấn mạnh tới vai trò của thanh thiếu niên khi có sự tham gia của họ vào nỗ lực phòng ngừa bạo lực giới, xây dựng một cộng đồng sống an toàn, lành mạnh.

Theo Phan Thị Phương Thảo - đại diện CLB Thủ lĩnh của sự thay đổi (COC) Trường THPT Vân Nội, từ khi được hoạt động tại CLB Thủ lĩnh của sự thay đổi, bản thân đã nhận thức rất rõ về vai trò của cả nam và nữ, cũng như đã chứng kiến hoặc nghe rất nhiều câu chuyện của các bạn là nạn nhân của các vụ quấy rối và phân biệt đối xử trên cơ sở giới.

Phương Thảo cho biết CLB luôn đồng hành, hỗ trợ và tích cực truyền thông (trực tiếp thông qua các buổi sinh hoạt, đối thoại và trên các nền tảng mạng xã hội) để bạn bè, cộng đồng xung quanh biết tới các nội dung liên quan đến bình đẳng giới, phòng chống quấy rối và phân biệt đối xử trên cơ sở giới.

Thu Anh