Người nhiễm Omicron BA.1 có thể tái nhiễm BA.2
Nhịp đập khoa học - Ngày đăng : 21:51, 22/02/2022
Ở Đan Mạch, BA.2 (biến thể Omicron “tàng hình”) đã truất ngôi BA.1 (biến thể Omicron ban đầu, hiện phổ biến nhất trên thế giới). Điều nhiều người quan tâm là liệu một người có thể nhiễm cả hai biến thể này hay không.
Theo một nghiên cứu mới của các nhà khoa học tại Statens Serum Institut (SSI) - Cơ quan quản lý bệnh truyền nhiễm hàng đầu Đan Mạch, những người nhiễm BA.1 có thể nhiễm BA.2 sau đó, nhưng đây là trường hợp hiếm khi xảy ra.
Các tác giả nghiên cứu cho biết: “Chúng tôi cung cấp bằng chứng cho thấy việc tái nhiễm Omicron BA.2 là rất hiếm nhưng có thể xảy ra tương đối ngắn sau khi nhiễm BA.1”.
BA.1 và BA.2 khác nhau tới 40 đột biến. BA.2 hiện chiếm hơn 88% các ca mắc COVID-19 ở Đan Mạch. Số ca nhiễm BA.2 cũng bắt đầu gia tăng ở Vương quốc Anh, Nam Phi và Na Uy.
Các nhà nghiên cứu cho biết thêm, việc nhiễm BA.2 sau BA.1 phần lớn ảnh hưởng đến những người trẻ tuổi chưa tiêm vắc xin và chỉ gây ra bệnh nhẹ, không có trường hợp nào dẫn đến nhập viện hoặc tử vong.
Nghiên cứu đã tìm thấy 1.739 trường hợp nhiễm BA.2 sau BA.1 trong khoảng thời gian từ ngày 21.11.2021 đến ngày 11.2.2022, trong đó bệnh nhân có kết quả xét nghiệm dương tính hai lần cách nhau từ 20 đến 60 ngày.
Trong khoảng thời gian đó, hơn 1,8 triệu ca mắc COVID-19 đã được ghi nhận ở Đan Mạch.
Từ một nhóm mẫu nhỏ hơn, nghiên cứu tìm thấy 47 trường hợp tái nhiễm BA.2 ngay sau khi nhiễm BA.1. Các nhà nghiên cứu cũng phát hiện ít vi rút hơn ở lần nhiễm BA.2, cho thấy một số khả năng miễn dịch đã được phát triển từ lần nhiễm đầu tiên.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã công bố báo cáo mới cho thấy BA.2 chiếm 21,5% trong tổng số ca nhiễm Omicron mới được phân tích trên toàn thế giới trong tuần đầu tiên tháng 2.2022.
Tính đến ngày 14.2, BA.2 chiếm phần lớn các mắc COVID-19 mới được xác định ở 10 quốc gia: Đan Mạch, Ấn Độ, Trung Quốc, Bangladesh, Brunei Darussalam, Guam, Montenegro, Nepal, Pakistan và Philippines. Tuy nhiên, WHO lưu ý rằng có sự khác biệt lớn trong phạm vi rộng khắp toàn cầu "với khu vực Đông Nam Á báo cáo tỷ lệ lưu hành BA.2 cao nhất trong số các trình tự Omicron (44,7%) và châu Mỹ ghi nhận tỷ lệ thấp nhất (1%)".
Một báo cáo vào cuối tháng 1.2022 từ Statens Serum Institut, hoạt động dưới sự bảo trợ của Bộ Y tế Đan Mạch, cho thấy BA.2 có thể sẽ chiếm gần 100% ca mắc COVID-19 vào giữa tháng 2.2022 ở nước này. Báo cáo cũng chỉ ra: “BA.2 có thể lây truyền mạnh hơn hơn 30% so với BA.1. Do đó, sự gia tăng nhanh chóng này của BA.2 có thể dẫn đến một đường cong dịch bệnh dốc hơn với đỉnh cao hơn và có thể trì hoãn thời gian mà tỷ lệ nhiễm SARS-CoV-2 giảm cho đến tháng 2".
WHO đã tạo ra một biểu đồ phác thảo suy nghĩ hiện tại về BA.2, cho thấy sự khác biệt thực sự của nó so với các biến thể khác ở khả năng lây truyền.
BA.2 có thể gây bệnh nặng hơn BA.1
Nghiên cứu mới cho thấy BA.2 không chỉ lây lan nhanh BA.1 mà có thể gây ra bệnh nặng hơn.
Các thí nghiệm mới trong phòng thí nghiệm từ Nhật Bản cho thấy BA.2 sở hữu các đặc tính có khả năng gây bệnh nghiêm trọng như các biến thể SARS-CoV-2 trước Omicron, bao gồm cả Delta.
Giống như BA.1, BA.2 có khả năng thoát khỏi miễn dịch do vắc xin tạo ra. BA.2 cũng kháng một số phương pháp điều trị, bao gồm cả sotrovimab, kháng thể đơn dòng đang được sử dụng chống lại Omicron.
Các phát hiện đã được đăng dưới dạng nghiên cứu lưu trữ sơ bộ trên máy chủ bioRxiv, trước khi được đánh giá ngang hàng. Thông thường, trước khi được công bố trên tạp chí y khoa, một nghiên cứu sẽ được xem xét kỹ lưỡng bởi các chuyên gia độc lập.
Tiến sĩ Daniel Rhoads, Trưởng bộ phận vi sinh tại trung tâm y tế học thuật phi lợi nhuận Cleveland Clinic ở bang Ohio (Mỹ), cho biết: “Nó có thể là một loại vi rút tồi tệ hơn BA.1, có thể lây truyền tốt hơn và gây ra bệnh nặng hơn”. Daniel Rhoads đã xem xét nghiên cứu nhưng không tham gia vào nó.
Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC) đang theo dõi chặt chẽ BA.2.
Giám đốc CDC, Tiến sĩ Rochelle Walensky, nói: "Không có bằng chứng nào cho thấy dòng BA.2 nghiêm trọng hơn dòng BA.1. CDC tiếp tục theo dõi các biến thể đang lưu hành cả trong nước và quốc tế. Chúng tôi sẽ tiếp tục theo dõi dữ liệu mới về mức độ nghiêm trọng của bệnh ở người và những phát hiện từ các bài báo như thế này được thực hiện trong các phòng thí nghiệm".
BA.2 rất đột biến so với chủng SARS-CoV-2 ban đầu xuất hiện ở thành phố Vũ Hán, Trung Quốc. BA.2 cũng có hàng tá biến đổi gen khác với BA.1, làm cho nó khác biệt, trong khi các biến thể Alpha, Beta, Gamma và Delta liên quan đến nhau.
Kei Sato, nhà khoa học tại Đại học Tokyo (Nhật Bản), người thực hiện nghiên cứu, lập luận rằng những phát hiện này chứng minh rằng BA.2 không nên được coi là một dòng phụ của Omicron và cần được giám sát chặt chẽ hơn.
“Như bạn có thể biết, BA.2 được gọi là Omicron ‘tàng hình’. Đó là vì nó không hiển thị trong các xét nghiệm PCR như S-gene target failure, theo cách mà Omicron thể hiện. Do đó, các phòng thí nghiệm phải thực hiện bước bổ sung và trình tự vi rút để tìm ra biến thể này. Thiết lập một phương pháp để phát hiện BA.2 cụ thể sẽ là điều đầu tiên mà nhiều quốc gia cần phải làm”, Kei Sato nhận định.
“Có vẻ như chúng ta đang xem xét một chữ cái Hy Lạp mới ở đây (cho BA.2 – PV)”, theo Deborah Fuller, nhà vi rút học tại Đại học Y khoa Washington (Mỹ), người đã xem xét nghiên cứu nhưng không tham gia.
BA.2 lây truyền mạnh hơn BA.1 ở người đã tiêm 2 hay 3 mũi vắc xin
Một nghiên cứu của Đan Mạch phát hiện ra BA.2 có khả năng lây truyền cao hơn so với BA.1 và lây nhiễm mạnh hơn những người đã tiêm vắc xin.
Nghiên cứu phân tích các ca mắc COVID-19 trong hơn 8.500 hộ gia đình Đan Mạch từ tháng 12.2021 đến tháng 1.2022, cho thấy những người nhiễm BA.2 có nguy cơ lây truyền vi rút cho người khác cao hơn khoảng 33% so với những ai nhiễm BA.1.
Các nhà nghiên cứu cho biết: “Chúng tôi kết luận rằng Omicron BA.2 về cơ bản có khả năng lây truyền cao hơn BA.1 và nó cũng sở hữu các đặc tính tránh miễn dịch, làm giảm thêm tác dụng bảo vệ từ việc tiêm vắc xin”.
Nghiên cứu vẫn chưa được đánh giá bởi các nhà nghiên cứu tại Statens Serum Institut, Đại học Copenhagen, Thống kê Đan Mạch và Đại học Kỹ thuật Đan Mạch.
"Nếu tiếp xúc với ca nhiễm BA.2 trong gia đình, bạn có 39% xác suất lây vi rút trong vòng 7 ngày. Thay vào đó, nếu tiếp xúc với ca nhiễm BA.1, xác suất là 29%", Frederik Plesner, tác giả chính của nghiên cứu nói với Reuters.
Điều đó cho thấy BA.2 có khả năng lây nhiễm cao hơn BA.1 khoảng 33%, ông Frederik Plesner nói thêm.