Vắc xin COVID-19 an toàn với bệnh thấp khớp, nhau thai bảo vệ thai nhi khỏi SARS-CoV-2

Nhịp đập khoa học - Ngày đăng : 08:00, 03/02/2022

Đó là 2 trong 3 nghiên cứu đáng chú ý gần đây liên quan đến COVID-19.

Nhau thai có thể tiết ra protein ngăn chặn vi rút SARS-CoV-2

Một nghiên cứu nhỏ cho thấy nhau thai có thể sở hữu cách để bảo vệ nó và thai nhi khỏi vi rút SARS-CoV-2.

Các nhà điều tra đã nghiên cứu 24 phụ nữ sinh con trong khoảng thời gian từ tháng 7.2020 đến tháng 4.2021. Trong đó, có 8 người mắc COVID-19 trong tam cá nguyệt thứ hai (giai đoạn giữa của thai kỳ, tuần 13 đến 26), 8 người nhiễm vi rút SARS-CoV-2 ở tam cá nguyệt thứ ba (ba tháng cuối thai kỳ, tuần 28-40) và 8 thai phụ không mắc COVID-19.

Khi mắc COVID-19 trong thai kỳ, đặc biệt là trong tam cá nguyệt thứ ba, các tế bào nhau thai dường như tiết ra một loại protein bề mặt có tên ACE2 mà vi rút SARS-CoV-2 thường tận dụng để đột nhập vào tế bào và lây nhiễm. Thế nhưng, các nhà nghiên cứu báo cáo trên Tạp chí Bệnh học Mỹ rằng những phụ nữ mắc COVID-19 trong tam cá nguyệt thứ ba có mức độ cao của một loại enzyme có tên ADAM17 khiến ACE2 tự biến mất khỏi bề mặt tế bào.

Elizabeth Taglauer thuộc Trung tâm Y tế Boston (Mỹ) cho biết nhau thai có thể cảm nhận được thai phụ nhiễm SARS-CoV-2 rồi thực hiện đưa cơ chế này để loại bỏ ACE2, ngăn chặn vi rút xâm nhập vào nhau thai và truyền sang thai nhi.

Theo Elizabeth Taglauer, các nghiên cứu trước đó chỉ ra rằng các tế bào nhau thai chỉ nhiễm vi rút ở khoảng 7% đến 20% trường hợp thai phụ mắc COVID-19. Khi xâm nhập được vào nhau thai bằng cách nào đó, vi rút SARS-CoV-2 hiếm khi đến được thai nhi.

Nhóm của Elizabeth Taglauer có kế hoạch nghiên cứu sâu hơn về các con đường bảo vệ có thể ngăn vi rút ra xâm nhập tế bào nhau thai và tránh xa các mạch máu của thai nhi.

Nhân viên y tế điều trị cho một người phụ nữ mắc COVID-19 bên cạnh đứa con trai 4 ngày tuổi tại Bệnh viện Basaksehir Cam and Sakura City ở thủ đô Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ - Ảnh: Reuters

Vắc xin COVID-19 an toàn cho người bị bệnh thấp khớp, cơ xương khớp

Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng vắc xin COVID-19 an toàn cho những người mắc bệnh thấp khớp, cơ xương khớp và nguy cơ làm trầm trọng thêm các triệu chứng ở ít hơn 5% trường hợp.

Các phát hiện dựa trên dữ liệu từ 5.121 bệnh nhân thấp khớp, cơ xương khớp ở 30 quốc gia. Họ phát hiện ra bệnh khớp trầm trọng thêm chỉ xảy ra ở ít hơn 1% người sau khi tiêm vắc xin COVID-19.

"Điều quan trọng cần lưu ý là các triệu chứng trầm trọng hơn có thể xảy ra như một phần của bệnh khớp và tỷ lệ xảy ra quan sát được phù hợp với tiền sử tự nhiên của bệnh hơn là do tiêm vắc xin COVID-19", theo tiến sĩ Pedro Machado thuộc Đại học London (Anh).

Người tham gia nghiên cứu có độ tuổi trung bình là 72 và hầu hết là phụ nữ. Nhiều người mắc các bệnh viêm khớp, bệnh mô liên kết hoặc viêm mạch và đang được sử dụng kết hợp thuốc chống thấp khớp tác dụng chậm, thuốc ức chế miễn dịch cùng các loại khác. Hầu hết người trong nghiên cứu đã tiêm vắc xin Pfizer-BioNTech (70%), tiếp theo là AstraZeneca (17%) và Moderna (8%).

Tiến sĩ Pedro Machado nói: “Những phát hiện của chúng tôi mang lại sự trấn an cho các bác sĩ điều trị bệnh thấp khớp, các chuyên gia y tế khác và những người nhận vắc xin, đồng thời thúc đẩy sự tin tưởng vào sự an toàn của việc tiêm phòng COVID-19 ở những người mắc các bệnh viêm khớp”.

Đánh giá ngang hàng không dẫn đến những thay đổi lớn trong bài viết lưu trữ sơ bộ về COVID-19

Theo hai nghiên cứu được công bố trên Tạp chí PLoS Biology (Mỹ), các bài viết trên những máy chủ lưu trữ sơ bộ trải qua đánh giá ngang hàng chính thức không thay đổi đáng kể về nội dung trước khi được xuất bản trên các tạp chí y khoa.

Một nghiên cứu so sánh hơn 180 bài viết được đăng trong 4 tháng đầu tiên của đại dịch COVID-19 trên máy chủ lưu trữ sơ bộ medRxiv và bioRxiv với phiên bản cuối cùng trên các tạp chí được bình duyệt. Họ nhận thấy rằng gần 83% bài viết liên quan đến COVID-19 và 93% bài không liên quan đến căn bệnh này không thay đổi từ bản lưu trữ sơ bộ sang bản đăng sau cùng. Trong phần lớn trường hợp có thay đổi về nội dung thì cũng không ảnh hưởng về mặt chất lượng các kết luận bài viết.

Nghiên cứu thứ hai sử dụng máy học để phân tích mối tương quan giữa gần 18.000 bài viết lưu trữ sơ bộ trên máy chủ bioRxiv và phiên bản được đăng sau cùng. Các nhà nghiên cứu nhận thấy hầu hết chỉ có những thay đổi khiêm tốn về từ ngữ ở bản thảo trong quá trình bình duyệt và xuất bản.

Sơn Vân