Ngoại trưởng Mỹ và Trung Quốc ngửa bài Đài Loan, úp bài tên lửa siêu thanh

Đây là một hoạt động tiếp cận được thiết kế để đảm bảo rằng mối quan hệ cạnh tranh gay gắt giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới không dẫn đến xung đột.

Các quan chức cấp cao của Bộ Ngoại giao Mỹ mô tả các cuộc trò chuyện là thẳng thắn, mang tính xây dựng và hiệu quả. Theo đó, ông Blinken nói rõ về những lo ngại của Mỹ với Trung Quốc trong cuộc họp kéo dài khoảng một giờ.

Một trong những mục tiêu của Mỹ là duy trì một đường dây liên lạc thông suốt với Trung Quốc và thiết lập một cuộc gặp trực tuyến vào cuối năm nay giữa Tổng thống Mỹ Joe Biden và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.

Về phía Trung Quốc, trong khi đổ lỗi cho Mỹ về sự suy thoái nghiêm trọng trong quan hệ, Bộ trưởng Ngoại giao Vương Nghị nói rằng ông muốn thiết lập liên lạc thường xuyên với người đống cấp Blinken để trao đổi quan điểm về cách quản lý sự khác biệt giữa hai nước, tránh những hiểu lầm.

Ông Blinken nói tại cuộc họp rằng Trung Quốc đã gia tăng căng thẳng liên quan đến Đài Loan và Mỹ muốn tiếp tục “chính sách một Trung Quốc” với sự thừa nhận Bắc Kinh nhưng cho phép quan hệ không chính thức và quan hệ quốc phòng với Đài Bắc.

Trong ngày Quốc khánh Trung Quốc vào đầu tháng 10, Trung Quốc đã điều 149 máy bay quân sự về phía tây nam Đài Loan khiến hòn đảo này kích hoạt hệ thống phòng không. Ngay sau đó, Tổng thống Biden đã cảnh báo Trung Quốc khi nói rằng Mỹ có cam kết giúp Đài Loan tự vệ trong trường hợp bị Trung Quốc tấn công.

Khi được hỏi tại trụ sở CNN rằng liệu Mỹ có tới để bảo vệ Đài Loan hay không, ông Biden nói: "Vâng, chúng ta có cam kết thực hiện điều đó". Trước phản ứng dữ dội của Trung Quốc, Nhà Trắng ngay lập tức đính chính không có sự thay đổi nào đối với quan điểm của Mỹ đối với vấn đề Đài Loan.

Giải thích về điều này, Blinken nói với CNN hôm Chủ nhật rằng "không có thay đổi" từ Mỹ với cam kết lâu dài theo Đạo luật Quan hệ Đài Loan “để đảm bảo rằng Đài Loan có các phương tiện để tự vệ”.

Theo tuyên bố từ Bộ Ngoại giao Trung Quốc, Ngoại trưởng Vương Nghị đã đổ lỗi cho giới lãnh đạo Đài Loan hiện tại về việc gia tăng căng thẳng, cũng như sự ủng hộ của Mỹ đối với cái mà ông gọi là “các lực lượng độc lập Đài Loan”. Ông Vương kêu gọi Mỹ theo đuổi chính sách một Trung Quốc thực sự thay vì một chính sách giả tạo, cáo buộc phía Mỹ nói một đằng làm một nẻo.

Trung Quốc và Đài Loan chia cắt trong một cuộc nội chiến năm 1949. Mỹ cắt quan hệ ngoại giao chính thức với Đài Bắc vào năm 1979 để công nhận Bắc Kinh. Mỹ không công khai phản đối tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc đối với Đài Loan, nhưng duy trì Đạo luật Quan hệ Đài Loan với cam kết đảm bảo hòn đảo này có thể tự vệ và coi tất cả các mối đe dọa đối với nó là những vấn đề đáng quan tâm.

Ông Blinken cũng lưu ý rằng hội nghị thượng đỉnh G-20 đang được tiếp nối bởi hội nghị thượng đỉnh về khí hậu của Liên hợp quốc tại Scotland, nói rằng Mỹ mong đợi Trung Quốc hạn chế phát thải khí nhà kính với tư cách là một cường quốc toàn cầu có trách nhiệm vì lợi ích của thế giới.

Các vấn đề thương mại không được đưa ra chi tiết, vì cuộc trò chuyện chủ yếu nằm trong lĩnh vực chính trị. Hai vị ngoại trưởng cũng không thảo luận về vụ phóng thử tên lửa siêu thanh có khả năng gắn hạt nhân gần đây của Trung Quốc.

Anh Tú