Cuộc phẫu thuật xuyên đêm cứu bệnh nhân bị u màng não

Ngày 24.9, BSCK2 Phạm Thanh Phong, Phó giám đốc chuyên môn Bệnh viện đa khoa trung ương Cần Thơ (BVĐKTƯCT) cho biết các bác sĩ Khoa Ngoại thần kinh vừa tiến hành phẫu thuật xuyên đêm cứu sống bệnh nhân u màng não chèn ép mô não, phù não nặng.

Bệnh nhân là ông Huỳnh Minh T. (SN 1980, ngụ P.Tân Lộc, Q.Thốt Nốt, TP.Cần Thơ), nhập viện trưa 21.9 trong tình trạng lơ mơ. Người nhà thông tin, cách nhập viện 3 ngày, bệnh nhân có uống rượu.

Tình trạng lúc nhập viện: bệnh nhân lơ mơ, da niêm hồng, tự thở, đồng tử 2 bên 2mm... Bệnh nhân có tiền sử u não 1 năm không rõ loại và không điều trị. Kết quả CT-scan sọ não (chụp cắt lớp vi tính sọ não) cho thấy có khối u bất thường chèn ép nhu mô não, phù não nặng.

Sau đó bệnh nhân hôn mê, đồng tử bên phải bắt đầu giãn so với bên trái nên được đặt nội khí quản, tri giác xấu hơn, yếu nửa người. Bệnh nhân được chụp CT-scan sọ não có cản quang cấp cứu để chẩn đoán chính xác tổn thương não.

Kết quả cho thấy bệnh nhân có u màng não bán cầu, kích thước 10 × 9 × 4cm. Khối u gây tăng sinh xương, cơ thái dương và nhiều mạch máu, chèn ép nhu mô não, phù não nặng. Bệnh nhân được chỉ định phẫu thuật cấp cứu với phương pháp mở sọ và vi phẫu lấy trọn u.

Thường các trường hợp u màng não sẽ nhập viện và làm các xét nghiệm tầm soát u cũng như chọn lựa phương pháp xử trí tối ưu cho bệnh nhân như: tắt mạch máu nuôi u trước khi phẫu thuật lấy u giúp giảm nguy cơ chảy máu trong lúc mổ, tăng tỷ lệ an toàn cho bệnh nhân trong phẫu thuật... Tuy nhiên đối với bệnh nhân này cần mổ cấp cứu không thể chậm trễ.

Ê kíp phẫu thuật gồm BSCK1 Nguyễn Đông Quân (phẫu thuật viên chính), BS Trần Duy Vũ, BS Lê Quang, Ths-BS Trần Thị Kim Luyến (Khoa Gây mê hồi sức) thực hiện. Sau 6 giờ phẫu thuật đầy khó khăn (từ 12 giờ đêm đến 6 giờ sáng), ca phẫu thuật đã thành công. Với sự hỗ trợ của kính vi phẫu, ê kíp đã lấy trọn toàn bộ khối u đồng thời bảo tồn các mạch máu não.

Hậu phẫu ngày 2 (ngày 23.9, sau mổ 48 giờ): tri giác bệnh nhân cải thiện khá. Hiện tại bệnh nhân tỉnh, tiếp xúc tốt, vết mổ lành tốt, yếu tay, sức cơ 4/5. Sức cơ tay và 2 chân bình thường, thực hiện tốt các y lệnh. Sự hồi phục kỳ diệu của bệnh nhân mang lại niềm vui cho tập thể thầy thuốc và người nhà bệnh nhân.

Theo BSCK1 Nguyễn Đông Quân: “U màng não là khối u phát triển từ lớp màng nhện của màng não, chiếm 15% trong số các loại u não. Đây là bệnh lý ở mọi lứa tuổi, giới tính, tuy nhiên tỷ lệ u xuất hiện ở người lớn nhiều hơn trẻ em, nữ nhiều hơn nam.

U màng não đa số thường là u lành tính, tuy nhiên chúng chỉ thường được phát hiện khi kích thước đã lớn. U màng não đa số tiến triển chậm, biểu hiện lâm sàng khi u phát triển kích thước đủ lớn chèn ép vào cấu trúc não hoặc dây thần kinh sọ.

Biểu hiện của hội chứng tăng áp lực nội sọ: đau đầu, nôn hoặc buồn nôn, giảm thị lực. Dấu hiệu tổn thương thần kinh sọ như ngửi không còn mùi, nhìn mờ, mất thị lực một phần hoặc toàn bộ, lác, ù tai, giảm thính lực, điếc, tê bì mặt, yếu hoặc liệt tăng dần, co giật. Ngoài ra còn một số dấu hiệu khác như thay đổi tính cách, hành vi, giảm trí nhớ, rối loạn giấc ngủ.

Tuy u màng não phát triển chậm và không xâm lấn nhưng khi khối u to có thể chèn ép vào nhu mô não gây yếu liệt nửa người. Đối với một số khối u màng não, chúng ở vị trí đặc biệt có thể gây thiếu sót chức năng thần kinh nặng nề và đe dọa tính mạng.

Trong các loại u màng não, đa phần lành tính chiếm gần 90%. Chính vì vậy, nếu được phẫu thuật triệt để, u màng não được coi là loại u có tiên lượng tốt nhất trong các loại u nội sọ. Tuy nhiên do tính chất lành tính, phát triển chậm nên khối u màng não thường bị phát hiện muộn khi kích thước khối u đã lớn.

Bệnh nhân nên đến bệnh viện khám khi có triệu chứng đau đầu kéo dài, đáp ứng kém với thuốc giảm đau, hoặc có triệu chứng động kinh, yếu liệt tay chân, giảm thị lực… Khi đó các bác sĩ chuyên khoa sẽ khám và chỉ định xét nghiệm phù hợp để tìm ra nguyên nhân (khối u ở não…) để có hướng xử trí triệt để, tránh tình trạng khối u quá lớn nguy hiểm đến tính mạng".

BS Phạm Thanh Phong cho biết, theo chỉ đạo của Bộ Y tế, hiện nay ngoài nhiệm vụ triển khai khu điều trị hồi sức các trường hợp COVID-19 nặng, nguy kịch của khu vực ĐBSCL, BVĐKTƯCT còn phải tập trung đảm bảo nhiệm vụ điều trị cấp cứu các bệnh lý khác, kể cả các trường hợp cấp cứu kỹ thuật cao (mổ tim cấp cứu, can thiệp mạch vành cấp cứu, mạch não…) từ các tuyến chuyển về. Chính vì vậy hoạt động khám và điều trị bệnh luôn phải duy trì, cùng với việc đảm bảo an toàn bệnh viện trong phòng chống dịch ở mức cao nhất.

Phong Phạm