Pháp phản ứng mạnh khi Úc hủy thỏa thuận mua tàu ngầm

Ngày 17.9, Ngoại trưởng Pháp Jean-Yves Le Drian thông báo triệu hồi đại sứ nước này tại Úc lẫn tại Mỹ. Ông cho biết đây là quyết định từ Tổng thống Emmanuel Macron, thể hiện rõ mức độ nghiêm trọng của vấn đề.

Nhà Trắng lấy làm tiếc trước quyết định trên, đồng thời tuyên bố sẽ cố gắng làm việc với Pháp để giải quyết mâu thuẫn.

Văn phòng Thủ tướng Úc từ chối bình luận. Ngoại trưởng Úc Marise Payne (đang công du Washington) cho biết bà hiểu rõ nỗi thất vọng đồng thời khẳng định Pháp vẫn là một đồng minh đáng quý.

Một nguồn tin ngoại giao ở Pháp cho biết đây là lần đầu tiên Paris triệu hồi đại sứ như vậy. Và mặc dù Ngoại trưởng Le Drian không đề cập đến Anh, nhưng Pháp đánh giá London đã nhân cơ hội tham gia thỏa thuận với Úc, Mỹ.

Tuần qua Úc bất ngờ tuyên bố hủy thỏa thuận đóng tàu ngầm thông thường trị giá 40 tỉ USD vốn trao cho Naval Group (Pháp) để chuyển sang hợp tác cùng Mỹ, Anh đóng ít nhất 8 tàu ngầm hạt nhân. Pháp gọi đây là “cú đâm sau lưng” phản bội niềm tin họ dành cho đồng minh.

Phía Úc, Thủ tướng Scott Morrison thừa nhận hành động hủy thỏa thuận mua tàu ngầm làm tổn hại quan hệ song phương. Tuy nhiên ông một mực khẳng định đã từng đề cập khả năng làm vậy với Tổng thống Macron vào tháng 6 chứ không phải không thông báo trước như Pháp cáo buộc.

Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken cố trấn an đồng minh châu Âu bằng tuyên bố nhấn mạnh Pháp là một đối tác quan trọng ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. Nhưng Đại sứ quán Pháp tại Washington vẫn tỏ thái độ không vui, bằng cách hủy bỏ tiệc chiêu đãi kỷ niệm Trận chiến Virginia Capes năm 1781 của Pháp trước Anh, sự kiện góp phần giúp Mỹ giành độc lập.