Làn sóng COVID-19 ở Israel cho thế giới thấy điều gì sẽ xảy ra tiếp theo
Khoa học - công nghệ - Ngày đăng : 18:15, 07/09/2021
Từng dẫn đầu trong cuộc đua toàn cầu trong kiểm soát COVID-19, Israel hiện là một trong những điểm nóng về đại dịch lớn nhất thế giới.
Từng được dự đoán là nước đầu tiên tiêm vắc xin cho toàn bộ dân số của mình, Israel có tỷ lệ mắc COVID-19 bình quân đầu người cao nhất so với bất kỳ nơi nào trong tuần tính đến ngày 4.9, theo số liệu của Đại học Johns Hopkins (Mỹ). Trong khi đó, tỷ lệ tiêm vắc xin từng dẫn đầu thế giới của Israel đã giảm xuống trên bảng xếp hạng.
Quốc gia 9 triệu dân đã trở thành trường hợp thử nghiệm cho việc mở cửa lại xã hội và nền kinh tế vào tháng 4 khi phần lớn châu Âu, Mỹ vẫn trong tình trạng phong tỏa. Tuy nhiên giờ đây, Israel cho thấy phép tính đang thay đổi như thế nào ở những nơi có tiến độ tiêm vắc xin nhanh nhất. Đó không chỉ là về việc người dân có nhiễm vi rút SARS-CoV-2 hay không mà còn là mức độ nghiêm trọng của họ và đảm bảo rằng vắc xin vẫn hoạt động vì biến thể Delta có khả năng lây nhiễm cao đe dọa làm suy giảm khả năng miễn dịch.
Gần đây hơn, Israel đã dẫn đầu khi tiêm vắc xin Pfizer - BioNTech cho trẻ em và triển khai tiêm liều thứ ba sau khi nghiên cứu cho thấy hiệu quả vắc xin giảm dần theo thời gian.
Khoảng 100.000 người Israel đang được tiêm vắc xin mỗi ngày, phần lớn trong số họ được chích mũi thứ ba.
Eyal Leshem, Giáo sư chuyên về các bệnh truyền nhiễm tại Trung tâm Y tế Sheba ở Tel HaShomer, cho biết: “Nếu bạn có thể duy trì sự sống mà không bị phong tỏa, tránh được số lượng rất cao các trường hợp nhập viện và tử vong thì cuộc sống với COVID-19 sẽ như thế nào”.
Kể từ tháng 4.2021, Israel đã giảm từ vị trí thứ nhất xuống 33 trong bảng theo dõi vắc xin của Bloomberg về các quần thể được coi đã tiêm chủng đầy đủ. Chương trình tiếp tục duy trì trong bối cảnh một số người trong cộng đồng Ả Rập và Do Thái Chính thống giáo vẫn còn lưỡng lự, chưa chịu tiêm vắc xin Pfizer. Khoảng 61% người Israel đã được tiêm hai liều vắc xin Pfizer, thấp hơn so với các nước tụt hậu ở châu Âu hồi đầu năm như Pháp và Tây Ban Nha.
Sau sự lan rộng của biến thể Delta trong mùa hè, Israel đã chứng kiến các ca COVID-19 tăng cao, đạt mức cao nhất mọi thời đại là 11.316 ca hàng ngày vào 2.9. Tuy nhiên, số người bệnh nặng và phải nhập viện đã xảy ra trong đợt dịch COVID-19 vừa qua, đạt đỉnh 751 vào cuối tháng 8, so với 1.183 hồi giữa tháng 1. Xu hướng bây giờ là đi xuống.
Số ca mắc COVID-19 tăng cao do sự phổ biến của các đối tượng chưa được tiêm vắc xin, đặc biệt là trẻ em. Cũng có những trường hợp được gọi là nhiễm đột phá ở những người đã được tiêm chủng 2 liều và giảm hiệu quả của vắc xin.
Điều đáng nói là những người không được tiêm vắc xin chiếm hơn 10 lần số ca COVID-19 nghiêm trọng so với những ai đã tiêm hai liều, cho thấy ngay cả khi khả năng miễn dịch suy giảm, các mũi tiêm vẫn mang lại hiệu quả bảo vệ.
Với các quan chức y tế công cộng và các chính trị gia Israel, chương mới nhất của đại dịch COVID-19 là tập trung vào việc đảm bảo những người cao tuổi có nhiều nguy cơ tiếp tục được bảo vệ trong khi các ca bệnh ở trẻ em đang gia tăng. Tầm quan trọng của mục tiêu đó càng được nâng cao khi hàng triệu trẻ em trở lại trường học vào tuần trước và Tết Do Thái tuần này.
Các nhà dịch tễ học cho biết các ca mắc COVID-19 trong số những người trên 30 tuổi đã giảm xuống nhờ liều vắc xin thứ ba và việc hạn chế ở các quán bar, nhà hàng với những ai được tiêm chủng đầy đủ. Theo Ran Balicer, Chủ tịch ban cố vấn chuyên gia của chính phủ Israel, tỷ lệ ca mắc COVID-19 mới cao nhất những tuần gần đây là ở trẻ em dưới 12 tuổi.
“Giảm khả năng miễn dịch là thách thức thực sự mà mọi quốc gia cần chuẩn bị một kế hoạch dự phòng để giải quyết”, theo Ran Balicer, người cũng là Gám đốc đổi mới của tổ chức duy trì sức khỏe Clalit của Israel. Dữ liệu từ Israel trong những tuần tới sẽ cho phép thế giới đánh giá hiệu quả của chương trình tiêm vắc xin tăng cường, ông nói.
Theo Bộ Y tế Israel, kể từ ngày 6.9, ít nhất 2,6 triệu người ở Israel - khoảng 28% dân số - đã được tiêm liều thứ ba vắc xin Pfizer. Con số này tăng lên ít nhất là 64% với những người trong độ tuổi trên 60. Đáng chú ý, mũi tiêm tăng cường cũng có sẵn cho bất kỳ ai trên 12 tuổi đã được chích vắc xin cách đây ít nhất 5 tháng.
Các trường học mở cửa lại có thể thay đổi mức độ lây truyền vi rút và khiến tất cả các nhóm tuổi bị lây nhiễm vì những đứa trẻ về nhà với COVID-19, Ran Balicer nói.
Bản đồ nhiệt của Tổ chức Y tế Thế giới đưa Israel vào top 5 trong khu vực châu Âu về tỷ lệ mắc COVID-19. Dữ liệu cuộn cho thấy các khu vực có tỷ lệ mắc COVID-19 cao nhất trong 7 ngày qua là Scotland, nơi 68% dân số được tiêm vắc xin đầy đủ. Các ca COVID-19 gia tăng ở đây sau khi các hạn chế được dỡ bỏ và các trường học trở lại sau kỳ nghỉ hè vào giữa tháng 8.
Eyal Leshem nói: “Nếu nhìn lại một năm trước, chúng ta hầu như không có biện pháp bảo vệ nào ngoài việc phong tỏa hoàn toàn. Bây giờ, chúng ta có một hệ thống giáo dục mở, thương mại hoàn toàn mở và dù có hơn 50.000 ca COVID-19 mỗi tuần, chúng ta không thấy sự gia tăng về số ca nặng và nhập viện”.