Cần lắm một không gian đọc cho giới trẻ!
Giáo dục - Ngày đăng : 17:46, 19/04/2014
Cùng với sự phát triển của khoa học và công nghệ, giới trẻ được thừa hưởng quá nhiều những tiện ích của nó mang lại nhưng đồng thời cũng đứng trước những cơ hội và thách thức mới. Sự lạm dụng cái gọi là sự tân tiến của một xã hội văn minh mà xa dần những thú vui có thể gọi là tao nhã như thói quen đọc sách, báo…
Báo động…
Mới đây nhất, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã đưa ra một con số thống kê khiến nhiều người không khỏi sửng sốt: người Việt đọc 0,8 cuốn sách/năm. Một con số khiến nhiều chuyên gia phải suy ngẫm.
Khoảng chục năm về trước, cảnh tượng thường thấy trên xe, sân trường và nhiều nơi công cộng là các bạn trẻ, người lớn say sưa với các cuốn sách. Tuy nhiên, bây giờ hiếm thấy cảnh tượng người trẻ mải mê với những cuốn sách trên tay. Thay vào đó, họ bận rộn với smartphone hoặc máy tính.
Vì công việc thường xuyên trò chuyện, tiếp xúc với giới trẻ, đôi lần tôi và các bạn đã cùng thảo luận về chuyện đọc. Nhiều bạn cho rằng việc đọc những thông tin nóng hổi về thể thao, thời sự, chuyện hậu trường showbiz với những cái title giật gân, khơi gợi sự tò mò, kèm hình ảnh sinh động trên điện thoại hay máy tính sẽ thích thú hơn nhiều so với những cuốn sách dày cộp, chằng chịt chữ là chữ.
Cũng phải nói thêm, dường như trong dạy học bây giờ, văn hóa đọc không được "khuyến khích". Điều đó thể hiện rõ ở việc thầy dạy theo kiểu “sao y bản chính” từ giáo trình, trò trả bài theo kiểu tương tự từ những điều thầy dạy.
Trò không dám đưa những điều tự mình suy nghĩ, ý kiến, quan điểm cá nhân của mình vì sợ “sai đường”, sợ trái ngược quan điểm với thầy và SGK để rồi bị điểm kém. Còn ở cấp nhỏ hơn, học sinh chỉ cần thuộc lòng những điều trong SGK ấy là được.
Phải chăng chúng ta đang thiếu một không gian sách?
Đọc sách để làm giàu thêm vốn kiến thức của mình mỗi ngày, nhưng tiếc rằng, thói quen đó chỉ lưu giữ và phát triển được khoảng 5-7 năm về trước, khi điện thoại thông minh, sóng 3G và wifi cùng với những trang báo mạng chưa phát triển rầm rộ như bây giờ.
Đọc sách, cũng là một cách sống chậm, để suy ngẫm những điều hay lẽ phải, kiến thức bổ ích mà sách mang lại. Không thể phủ nhận rằng, internet và những thông tin nhanh nó mang lại quả thực là tiện dụng, tuy nhiên, cũng nói thêm rằng, đọc nhanh, lướt nhanh thì quên cũng nhanh. Nó chẳng thể đọng lại lâu, ghi dấu ấn sâu sắc bằng những trang sách.
Trước thực tế văn hóa đọc của người trẻ ngày càng ít đi, đã có không ít những tấm lòng nặng với sách bắt tay với nhau, tổ chức hoạt động để kết nối những tình yêu sách và lan tỏa thói quen đọc sách đến cộng đồng.
Không gian đọc Hội An của thầy trò trường ĐH Phan Châu Trinh (Hội An) là một ví dụ. Một không gian dành cho sách được các bạn dựng lên ở khuôn viên bảo tàng Hội An vào mỗi sáng chủ nhật hàng tuần. Khách đến có chỗ mát ngồi đọc, hoặc có thể mượn sách đem về, hoàn toàn không tốn phí, các đầu sách phong phú, đa dạng để phục vụ nhiều đối tượng độc giả khác nhau: truyện tranh, truyện cổ tích cho các em thiếu nhi, sách, tiểu thuyết cho người lớn, sách nghiên cứu, chuyên ngành dành cho sinh viên… Một không gian mở hoàn toàn, để những người nặng lòng với sách có thể trò chuyện, chọn cho mình cuốn sách hay và nhàn nhã đọc trong sáng chủ nhật. Từ 500 đầu sách “vốn liếng” ban đầu, đến nay con số sách của nhóm đã hơn con số gấp đôi, chủ yếu do những người yêu sách phố Hội và khắp nơi gửi về tặng.
Và vẫn còn đó những cuộc triển lãm sách, ngày hội sách, văn hoá đọc,… để giúp xây dựng và hình thành một nền tảng văn hoá đọc trong con người Việt Nam, nhất là giới trẻ, học sinh, sinh viên – nhưng người chủ thực sự của đất nước.
Hay nói đúng hơn đó cũng là một cách để khuyến khích mọi người, đặc biệt là giới trẻ đón nhận sách như một loại “thức uống” dành cho tâm hồn một cách thường xuyên, chủ động chứ phải đọc thụ động, đọc theo kiểu miễn cưỡng như hiện nay.
Bên cạnh đó, thiết nghĩ, những nơi mà người trẻ có thể đọc sách như thư viện cũng nên thay đổi hướng phục vụ. Bởi lẽ, phần lớn thư viện hiện nay chỉ phục vụ giờ hành chính, vào những ngày đi làm trong tuần. Đó là những ngày học sinh, sinh viên bận đi học, người lớn bận đi làm.
Nếu có thêm không gian, thời gian để người yêu sách có thêm cơ hội tiếp cận thì có lẽ, lượng sách đọc của người Việt trong năm không hiếm hoi đến con số 0,8 cuốn như hiện nay mà sẽ nhích dần nhích lần lên những con số lớn hơn.
Dương Văn
