Các lãnh đạo ASEAN nhất trí 5 điểm về Myanmar, Thống tướng Aung Hlaing hứa chấm dứt bạo lực với dân thường

Hội nghị lần này là cuộc họp mặt trực tiếp đầu tiên của các nhà lãnh đạo ASEAN kể từ khi bắt đầu xảy ra đại dịch COVID-19 mà Bộ trưởng Ngoại giao Indonesia - Retno Marsudi cho biết "phản ánh mối quan tâm của ASEAN về tình hình ở Myanmar và quyết tâm của ASEAN trong việc giúp nước này thoát khỏi khủng hoảng".

Ngoài Tổng tư lệnh quân đội Myanmar - Min Aung Hlaing, các nhà lãnh đạo từ 6 quốc gia thành viên ASEAN khác cũng có mặt dự hội nghị thượng đỉnh. Thủ tướng Thái Lan Prayuth Chan-ocha, Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte và Thủ tướng Lào Phankham Viphavanh vắng mặt nhung có bộ trưởng ngoại giao của họ đại diện.

Các quan chức Thái Lan và Philippines đã trích dẫn các ca mắc COVID-19 gia tăng ở nước họ, trong khi Lào chưa đưa ra lời giải thích.

Văn phòng Tổng thống Indonesia cho biết hôm 24.4 rằng cuộc họp sẽ có ba nội dung: Sự phát triển của cộng đồng ASEAN; quan hệ đối ngoại của ASEAN; các vấn đề khu vực và quốc tế.

Chủ tịch ASEAN - Brunei ra tuyên bố về cuộc họp của Hiệp hội các nhà lãnh đạo ASEAN được tổ chức vào 24.4 để giải quyết tình hình ở Myanmar. 5 điểm nhất trí về Myanmar đã được chuyển lên đầu vì lý do rõ ràng.

Về tình hình ở Myanmar, các nhà lãnh đạo đã đạt được nhất trí như sau:

Thứ nhất, bạo lực ở Myanmar sẽ phải chấm dứt ngay lập tức và tất cả các bên phải hết sức kiềm chế.

Thứ hai, đối thoại mang tính xây dựng giữa tất cả các bên liên quan sẽ bắt đầu để tìm kiếm một giải pháp hòa bình vì lợi ích của người dân.

Thứ ba, đặc phái viên của Chủ tịch ASEAN sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho việc hòa giải tiến trình đối thoại, với sự hỗ trợ của Tổng thư ký ASEAN (Lim Jock Hoi, người Brunei).

Thứ tư, ASEAN sẽ cung cấp hỗ trợ nhân đạo thông qua Trung tâm AHA (Trung tâm Điều phối ASEAN về Hỗ trợ nhân đạo và Quản lý thảm họa).

Thứ năm, đặc phái viên và phái đoàn sẽ thăm Myanmar để gặp gỡ tất cả các bên liên quan.

Theo Reuters, Thượng tướng Min Aung Hlaing chấp nhận đề xuất ngừng bạo lực với dân thường được đưa ra trong Hội nghị các nhà lãnh đạo ASEAN.

"Myanmar đã đồng ý với đề xuất chấm dứt bạo lực nhằm vào dân thường. Chúng ta đã thành công. Kết quả cuộc họp vượt ngoài mọi dự đoán", Thủ tướng Malaysia - Muhyiddin Yassin nói sau cuộc họp hôm nay.

Thủ tướng Singapore - Lý Hiển Long cho biết ông Min Aung Hlaing không phản đối ý tưởng cho phái đoàn ASEAN đến thăm nước này.

"Ông ấy khẳng định đã lắng nghe chúng tôi và sẽ chấp nhận những luận điểm có ích, không phản đối ASEAN đóng vai trò xây dựng, cũng như cử phái đoàn và hỗ trợ nhân đạo đến Myanmar. Họ sẽ tiến về phía trước và tiếp xúc với ASEAN theo những cách mang tính xây dựng", ông Lý Hiển Long nói.

Ngoài ra, Chủ tịch ASEAN ra tuyên bố chung về ba nội dung cuộc họp (sự phát triển của cộng đồng ASEAN; quan hệ đối ngoại của ASEAN; các vấn đề khu vực và quốc tế).

1. Cuộc họp của các nhà lãnh đạo ASEAN đã được triệu tập vào ngày 24.4.2021 tại tòa nhà Ban Thư ký ASEAN ở Jakarta, Indonesia, dưới sự chủ trì của Quốc vương Brunei - Haji Hassanal Bolkiah Mu'izzaddin Waddaulah. Cuộc họp được triệu tập với mục đích thúc đẩy việc xây dựng Cộng đồng ASEAN, đẩy nhanh quá trình phục hồi sau đại dịch coronavirus 2019 (COVID-19), tăng cường quan hệ đối ngoại của ASEAN và giải quyết các vấn đề cấp bách mà tất cả các quốc gia thành viên ASEAN quan tâm.

2. Trong nỗ lực tăng cường đoàn kết và khả năng phục hồi trong khu vực, chúng tôi nhắc lại rằng sự ổn định chính trị ở các quốc gia thành viên ASEAN là điều cần thiết để đạt được một Cộng đồng ASEAN hòa bình, ổn định và thịnh vượng.

Chúng tôi nhấn mạnh sự cần thiết phải duy trì sự thống nhất, tính trung tâm và sự phù hợp của chúng tôi trong khu vực cũng như giải quyết những thách thức chung. Chúng tôi nhận thấy rằng sức mạnh của Cộng đồng ASEAN nằm ở việc đặt người dân làm trung tâm và thực hiện mong muốn sống trong một khu vực hòa bình, an ninh và ổn định lâu dài, tăng trưởng kinh tế bền vững, thịnh vượng chung và tiến bộ xã hội. Về vấn đề này, chúng tôi tái khẳng định cam kết của mình với các mục đích và nguyên tắc được ghi trong Hiến chương ASEAN, bao gồm việc tuân thủ pháp quyền, quản trị tốt, các nguyên tắc dân chủ và chính phủ hợp hiến, tôn trọng các quyền tự do cơ bản, thúc đẩy và bảo vệ các quyền con người.

3. Chúng tôi bày tỏ sự ủng hộ hoàn toàn với các ưu tiên và nhiệm vụ Chủ tịch ASEAN với chủ đề "Chúng tôi quan tâm, Chúng tôi chuẩn bị, Chúng tôi thịnh vượng", tập trung vào việc khai thác điều quan tâm của người dân trong khu vực, chuẩn bị cho ASEAN trong tương lai và tạo ra sự thịnh vượng bền vững ở một khu vực có khả năng phục hồi.

Chúng tôi hoan nghênh các nỗ lực theo đuổi Sáng kiến ​​Chiến lược và Toàn diện nhằm Liên kết các Ứng phó của ASEAN với Tình huống khẩn cấp và Thảm họa (ASEAN SHIELD). Chúng tôi mong muốn thành lập một nền tảng cho phép người dân ASEAN đóng góp vào các nỗ lực cứu trợ thiên tai trong khu vực.

Chúng tôi tái khẳng định cam kết của ASEAN trong việc duy trì hợp tác đa phương, tuân thủ luật pháp quốc tế, hướng tới đạt được hòa bình, an ninh, ổn định và thịnh vượng ở khu vực và hơn thế nữa.

Chúng tôi nhận thấy tầm quan trọng của việc tập trung vào con người và về vấn đề này, đã nhất trí tăng cường hợp tác với các đối tác bên ngoài với tư cách cá nhân và trong khuôn khổ Hội nghị Cấp cao Đông Á (EAS) để giúp giải quyết các vấn đề sức khỏe tâm thần trong khu vực.

Chúng tôi nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nuôi dưỡng ý thức sâu sắc hơn về bản sắc và sự thuộc về ASEAN, bao gồm cả các quan chức cấp dưới.

4. Chúng tôi bày tỏ cam kết hỗ trợ việc hiện thực hóa kịp thời các Dự án Kinh tế Ưu tiên (PED) của Brunei trong khuôn khổ Trụ cột Cộng đồng Kinh tế ASEAN, được chia thành ba lực đẩy chiến lược là Phục hồi, Số hóa và Bền vững. Khi mong muốn hướng tới một cộng đồng lấy con người làm trung tâm, chúng tôi đánh giá cao những nỗ lực không ngừng nhằm tăng cường hơn nữa Trụ cột Cộng đồng Văn hóa - Xã hội ASEAN và các chương trình nghị sự của các Cơ quan ngành về xây dựng Cộng đồng ASEAN, nhằm đảm bảo ASEAN sẽ được điều phối, phục hồi và chuẩn bị tốt hơn tương lai. Về vấn đề này, chúng tôi mong đợi việc thông qua Khung chính sách khu vực về tăng cường hiểu biết rộng hơn, khoan dung và ý thức về truyền thống khu vực giữa các người trong ASEAN tại Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 38 vào tháng 10.2021.

5. Về đại dịch COVID-19, chúng tôi nhắc lại cam kết thực hiện Kế hoạch thực hiện Khuôn khổ phục hồi toàn diện ASEAN một cách kịp thời và hoan nghênh nỗ lực của các Cơ quan ngành ASEAN trong việc bổ sung khuôn khổ.

Chúng tôi hoan nghênh quyết định sử dụng Quỹ ứng phó ASEAN COVID-19 để mua vắc xin cho người dân ASEAN càng sớm càng tốt.

Chúng tôi cũng hoan nghênh thông báo gần đây của Brunei về việc đóng góp 100.000 USD cho Quỹ Ứng phó ASEAN COVID-19.

Chúng tôi khuyến khích việc nhanh chóng hoàn tất Khung sắp xếp hành lang du lịch ASEAN (ATCAF), cũng như sớm đưa vào hoạt động Dự trữ vật tư y tế khu vực ASEAN cho các trường hợp khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng.

Chúng tôi nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thành lập Trung tâm ASEAN về các trường hợp khẩn cấp và bệnh mới xuất hiện một cách kịp thời.

6. Chúng tôi nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tăng cường hơn nữa vai trò Trung tâm và sự thống nhất của ASEAN trong việc tham gia với các đối tác bên ngoài của ASEAN thông qua các cơ chế do ASEAN dẫn dắt nhằm xây dựng lòng tin và sự tin cậy lẫn nhau cũng như củng cố một khu vực mở, minh bạch, bao trùm và dựa trên luật lệ kiến trúc với ASEAN là trung tâm.

Về vấn đề này, chúng tôi đã chỉ thị cho các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN tổ chức các cuộc họp của họ với Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa và Mỹ càng sớm càng tốt, trước Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 54.

Bên cạnh đó, chúng tôi mong muốn kỷ niệm 30 năm Quan hệ Đối thoại ASEAN-Trung Quốc cũng như kỷ niệm 25 năm Quan hệ Đối thoại ASEAN-Nga.

7. Chúng tôi nhất trí duy trì cách tiếp cận chủ động và hướng ngoại của ASEAN trong việc tiến hành các quan hệ đối ngoại của ASEAN dựa trên lợi ích chung, cam kết mang tính xây dựng và cùng có lợi, có thể đóng góp vào các nỗ lực hợp tác xây dựng và phát triển Cộng đồng của ASEAN. Chúng tôi nhất trí với khuyến nghị của Ban Thư ký ASEAN về việc ASEAN chấp nhận đơn đăng ký Đối tác Đối thoại của Vương quốc Anh và giao nhiệm vụ cho các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN thực hiện quy trình thích hợp để tạo điều kiện cho Vương quốc Anh trở thành Đối tác Đối thoại tại hoặc sau Hội nghị Bộ trưởng ASEAN lần thứ 54.

8. Chúng tôi, với tư cách là một gia đình ASEAN, đã thảo luận chặt chẽ về những diễn biến gần đây ở Myanmar và bày tỏ quan ngại sâu sắc về tình hình đất nước, bao gồm các báo cáo về số người chết và sự leo thang của bạo lực. Chúng tôi ghi nhận vai trò tích cực và mang tính xây dựng của ASEAN trong việc thúc đẩy một giải pháp hòa bình vì lợi ích của người dân Myanmar và sinh kế của họ, do đó nhất trí với "đồng thuận 5 điểm" kèm theo tuyên bố này của Chủ tịch. Chúng tôi cũng nghe thấy những lời kêu gọi trả tự do cho tất cả các tù nhân chính trị, kể cả người nước ngoài.

9. Chúng tôi cũng nhấn mạnh tầm quan trọng về những nỗ lực không ngừng của Myanmar trong việc giải quyết tình hình ở bang Rakhine, bao gồm việc bắt đầu quá trình hồi hương, một cách tự nguyện, an toàn và đàng hoàng theo các thỏa thuận song phương của nước này với Bangladesh.

Về vấn đề này, chúng tôi mong muốn việc hồi hương những người đã di tản đã được xác minh càng sớm càng tốt.

Chúng tôi nhắc lại sự đánh giá cao của chúng tôi với Tổng Thư ký ASEAN (Lim Jock Hoi) vì những nỗ lực của ông trong việc dẫn dắt việc thực hiện các khuyến nghị của Đánh giá nhu cầu sơ bộ (PNA). Chúng tôi cũng mong đợi việc tiến hành Đánh giá nhu cầu toàn diện (CNA) và khuyến khích Tổng thư ký ASEAN tiếp tục xác định các lĩnh vực khả thi có thể tạo thuận lợi hiệu quả cho quá trình hồi hương cho những người di tản khỏi bang Rakhine. Chúng tôi càng nhấn mạnh tầm quan trọng của những nỗ lực giải quyết các nguyên nhân gốc rễ của tình trạng ở bang Rakhine.

Nhân Hoàng