Cứu sống bệnh nhân bị trúng đạn xuyên thủng bụng

Ngày 29.3, lãnh đạo Bệnh viện đa khoa Trung ương Cần Thơ (BVĐKTƯCT) cho biết các bác sĩ vừa phẫu thuật cứu sống bệnh nhân bị vết thương nghiêm trọng do đạn bắn xuyên thủng bụng. Đặc biệt là bệnh nhân rơi vào tình trạng cấp cứu thủng động mạch chủ bụng do hỏa khí.

Bệnh nhân là anh B.M.K (26 tuổi, ngụ TP.Cần Thơ) được chuyển đến BVĐKTƯCT cấp cứu với vết thương hở 2cm vùng thắt lưng, đang chảy máu, đau nhiều. Bệnh nhân vật vã, niêm nhợt da xanh, mạch nhanh nhẹ, huyết áp thấp. Người nhà cho biết cách lúc nhập viện khoảng 3 giờ bệnh nhân bị đạn bắn vào hông, nên chuyển khẩn cấp đến BVĐKTƯCT điều trị.

Xác định đây là vết thương thấu bụng do hỏa khí có tình trạng huyết động không ổn định nên bệnh nhân vừa được hồi sức tích cực truyền máu, vừa thực hiện xét nghiệm siêu âm bụng, CT bụng cản quang... và chuyển thẳng lên phòng phẫu thuật. Bệnh viện huy động nhiều ê kíp phẫu thuật cấp cứu. Đầu tiên ê kíp ngoại tổng quát thực hiện phẫu thuật mở bụng đường trắng giữa thám sát trên đường đi của đạn đạo. Các bác sĩ phát hiện bụng của bệnh nhân có nhiều máu tươi.

Trong khi đó ê kíp ngoại thận tiết niệu bóc tách vào khoang phúc mạc thấy có khối máu tụ lớn sau phúc mạc, thận có vết thương thấu từ cực giữa đến rốn thận, máu chảy thành vòi, không có khả năng phục hồi nên các bác sĩ quyết định kẹp và cắt thận cầm máu. Sau đó ê kíp ngoại lồng ngực mạch máu tiến hành bộc lộ động mạch chủ dưới động mạch thận. Máu chảy từ vết thương động mạch chủ với áp lực lớn thành tia, các bác sĩ khống chế kẹp động mạch chủ khá khó khăn.

Các bác sĩ phát hiện động mạch chủ thủng 2 lỗ: 1 lỗ mặt trước động mạch chủ ngay dưới động mạch thận, 1 lỗ ở mặt sau sát gốc động mạch thận, khâu lại lỗ thủng động mạch chủ cầm máu. Tĩnh mạch thận thủng 2 lỗ trước - sau, khâu cầm máu. Thám sát thấy viên đạn chì (các bác sĩ nghĩ của súng hơi) kích thước 2,5 x 0,8cm nằm cạnh động mạch mạc treo tràng trên và các bác sĩ lấy được đầu viên đạn.

Tình trạng bệnh nhân trong lúc phẫu thuật rất nặng, huyết áp giảm sâu nên các bác sĩ vừa bơm máu vừa phẫu thuật. Sau 4 giờ căng thẳng, ca phẫu thuật đã thành công, sinh tồn bệnh nhân ổn định. Sáng 29.3, bệnh nhân tỉnh, sinh tồn ổn định, còn đang lọc thận nhân tạo để điều trị tình trạng suy thận cấp. Bệnh nhân hiện đã qua cơn nguy kịch.

Quá trình phẫu thuật bệnh nhân đã được truyền 17 đơn vị máu và chế phẩm máu. Số lượng máu và chế phẩm máu lớn như vậy đã được Bệnh viện Huyết học truyền máu Cần Thơ cung cấp trong thời gian ngắn đã góp phần rất lớn cho sự thành công của cuộc phẫu thuật.

Theo BSCK2 Trầm Công Chất - Trưởng khoa Ngoại lồng ngực - Mạch máu: “Vết thương thấu bụng là cấp cứu ngoại khoa. Tỷ lệ tử vong cao nếu các thương tổn không được chẩn đoán và xử trí kịp thời. Các tổn thương do vết thương thấu bụng rất đa dạng, có khi nhẹ chỉ thủng phúc mạc đơn thuần hay rách thanh mạc ruột, rách mạc treo… Nhưng trong một số trường hợp lại rất nặng và phức tạp làm cho việc xử trí gặp nhiều khó khăn với tỷ lệ tử vong và biến chứng cao.

Đối với vết thương thấu bụng do hỏa khí, tổn thương có năng lượng truyền dẫn cao, do đó khó tiên đoán được mức độ tổn thương các tạng trong xoang bụng, không thể dựa vào tổn thương bề mặt để đánh giá tổn thương nội tạng. Đây là một trường hợp rất nặng đặc biệt tổn thương thủng động mạch chủ bụng do hỏa khí, nạn nhân có thể tử vong ngay lập tức do tình trạng mất máu cấp, đòi hỏi trình độ chuyên môn sâu cũa đội ngũ phẫu thuật viên mạch máu trong xử lý tình huống cấp cứu”.

Vết thương thấu bụng do hỏa khí là một cấp cứu rất hiếm gặp trong thời bình. Hình thái thương tổn của vết thương do đạn bắn rất phức tạp, trong xử trí cần phải có một đội ngũ y bác sĩ có kinh nghiệm. Nguyên tắc là phải hồi sức tốt, thám sát trong mổ hết đường đi của viên đạn từ lỗ vào đến lỗ ra, không bỏ sót thương tổn, ngăn ngừa nhiễm trùng hoại thư sinh hơi.

Phong Phạm