Nữ Bộ trưởng Tài chính Mỹ đầu tiên - lựa chọn quan trọng nhất của Biden

Bà Yellen sẽ là nữ Bộ trưởng Tài chính Mỹ đầu tiên trong lịch sử. Với lựa chọn này Tổng thống đắc cử Biden chứng minh ông khác biệt với cựu lãnh đạo Barack Obama – người lựa chọn đội ngũ quan chức kinh tế quá thân thiện với giới tài chính.

Cựu Chủ tịch Fed được cả phe tiến bộ lẫn phe trung dung trong đảng Dân chủ tin tưởng và ủng hộ. Đây là điều tốt vì sắp tới, bà Yellen phải cần đến mọi sự giúp đỡ khi nhận nhiệm vụ khắc phục thiệt hại mà đại dịch COVID-19 gây ra cho nền kinh tế, giữ ổn định tài chính, cũng như khắc phục những điểm yếu của công tác giám sát tài chính và thu thuế tồn tại lâu nay.

Cứu kinh tế khỏi đại dịch

Bộ trưởng Tài chính là nhân vật thay mặt chính quyền Mỹ đàm phán với Quốc hội và giám sát giải ngân các gói cứu trợ. Mối quan hệ tích cực mà bà Yellen sở hữu có thể góp phần khiến nội bộ đảng Dân chủ dễ dàng đạt đồng thuận, đồng thời thu hút thêm nghị sĩ Cộng hòa ủng hộ ở Thượng viện.

Đạo luật cứu trợ thảm họa COVID-19 (CARES Act) sắp hết hạn vào cuối năm, đội ngũ Biden đang cố thuyết phục phe Dân chủ trong Quốc hội chấp nhận thỏa hiệp để ban hành một đạo luật thay thế. Song, dù có kịp ban hành đạo luật thay thế trước cuối năm thì cứu nền kinh tế khỏi đại dịch vẫn sẽ là nhiệm vụ chính của Bộ trưởng Tài chính tương lai gần như suốt năm sau. Ưu tiên hàng đầu là làm việc với Fed về chương trình cho vay đặc biệt (hạ thấp tiêu chuẩn tín dụng, tiếp tục kích thích tài khóa, hỗ trợ tiền mặt mạnh mẽ hơn cho doanh nghiệp nhỏ và hộ gia đình).

Giữ ổn định tài chính

Với tư cách Chủ tịch Hội đồng Giám sát ổn định tài chính (FSOC), Bộ trưởng Tài chính Mỹ còn phải nắm vai trò lãnh đạo công tác giữ quản lý và giải quyết rủi ro trong hệ thống tài chính.

Tình trạng thị trường gián đoạn tháng 3 trước đó - cần đến Fed can thiệp - cho thấy khu vực phi ngân hàng vẫn khá dễ tổn thương. Tổ chức tài chính toàn cầu FSB gần đây còn chỉ ra rằng quỹ thị trường tiền tệ, quỹ tương hỗ, quỹ hoán đổi danh mục đầy bất ổn.

Khu vực phi ngân hàng cần nhiều cơ quan quản lý tài chính, nên chỉ có FSOC - dẫn đầu bởi Bộ trưởng Tài chính Mỹ - đủ công cụ thực hiện việc này.

Tăng hiệu quả thu thuế

Cơ quan Thuế vụ (IRS) thuộc Bộ Tài chính Mỹ lâu nay thiếu nhân lực, không nhận được nhiều nguồn lực, dùng công nghệ lỗi thời khi cố thực hiện hoạt động thu thuế phức tạp, đầy kẽ hở cho người giàu hay người có quyền lực.

Tỷ lệ thu thuế của Mỹ thấp hơn mức trung bình của quốc gia phát triển. Những vụ trốn thuế khiến Mỹ mất khoảng 90 tỉ USD mỗi năm.

Dù có thể tìm được nhiều đồng minh ủng hộ thúc đẩy xử lý kẽ hở trong quản lý nhưng ông Biden chắn chắn gặp khó khăn trước Thượng viện về vấn đề tăng tỷ lệ thu thuế. Lúc này cần đến Bộ trưởng Tài chính ra tay: Tăng nguồn lực cho IRS nhằm giúp cơ quan này trang bị tốt hơn, thực hiện hiệu quả nhiệm vụ.

Vấn đề khác

Nữ Bộ trưởng Tài chính Mỹ tương lai còn phải góp tiếng nói trong chính sách thương mại quốc tế, cuộc chiến chống tài trợ khủng bố, ban hành trái phiếu phục vụ cho chương trình chi tiêu khổng lồ của chính quyền Biden.

Tất nhiên, để bà Yellen hoàn thành những nhiệm vụ khó khăn nêu trên, ông Biden cần nhanh chóng bổ nhiệm hàng loạt vị trí cấp cao cho Bộ Tài chính – nỗ lực cần vượt qua Thượng viện.