Sau trưng cầu dân ý, New Caledonia vẫn thuộc Pháp

Tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu ước tính đạt khoảng 80%. Họ lựa chọn giữa hai phiếu “Có” hoặc “Không” để trả lời duy nhất câu hỏi “Bạn có muốn New Caledonia có chủ quyền đầy đủ và trở nên độc lập không?”.

Hãng tin AP cho biết sau khi 202/284 điểm bỏ phiếu công bố kết quả, số người chọn “Không” chiếm 60% trong 123.000 phiếu được kiểm tính đến 23 giờ 10(giờ địa phương).

Tổng thống Emmanuel Macron đã có bài phát biểu khi cuộc trưng cầu có kết quả sơ bộ. Ông bày tỏ niềm tự hào khi đa số người dân muốn New Caledonia tiếp tục là một phần lãnh thổ của Pháp, đồng thời khẳng định “không có con đường nào khác ngoài đối thoại” để làm rõ tương lai của quần đảo phía nam Thái Bình Dương này. Thủ tướng Pháp Edouard Philippe dự kiến sẽ gặp mặt các quan chức New Caledonia.

Quần đảo New Caledonia nằm cách phía đông nước Úc chưa tới 2.000km, dân số khoảng 269.000 người gồm người Kanak bản địa, người gốc Âu cùng người di cư từ các nơi khác.

Người Kanak đã có quá trình dài đấu tranh đòi độc lập. Pháp đã đàm phán hai hiệp ước lớn để xoa dịu cộng đồng người này. Hiệp định Matignon 1988 được thiết kế để mang lại sự phát triển công bằng hơn cho xã hội New Caledonia, còn Hiệp ước Noumea 1998 mở đường cho việc phát triển nền tự chủ dựa trên ý tưởng "chủ quyền được chia sẻ", công nhận quyền chính trị của người Kanak và lập ra thời gian biểu cho cuộc trưng cầu dân ý năm nay.

Nhờ vậy mà New Caledonia có một hội đồng địa phương đặt trụ sở tại thủ đô Nouméa và quyền quản lý các vấn đề riêng ở nhiều lãnh vực đối nội. Chính quyền Paris chỉ kiểm soát vấn đề quốc phòng, đối ngoại cùng chính sách giáo dục đại học.

New Caledonia là một tài sản chiến lược, hỗ trợ vị thế của Pháp như một cường quốc toàn cầu trong hàng hải lẫn quân sự. Quần đảo cũng là cơ sở để họ có thể mở rộng ảnh hưởng địa chính trị của mình ở khu vực Châu Á - Thái Bình Dương, đặc biệt thông qua tư cách thành viên của các tổ chức khu vực như Diễn đàn Quần đảo Thái Bình Dương.

Cẩm Bình