Nigeria tịch thu căn hộ giấu 43 triệu USD của cựu sếp tình báo

Ủy ban bài trừ tội phạm kinh tế - tài chính (EFCC, một cơ quan bài trừ tham nhũng do chính phủ lập) vừa khám xét một căn hộ tại khu thượng lưu Ikoyi ở thủ đô Lagos ngày 12.4.2017 và phát hiện số tiền kể trên, cùng 27.800 bảng Anh và 23,2 triệu Naira (tiền Nigeria, tương đương 49.600 bảng).

Các tài liệu cho thấy căn hộ được bà Folashade Oke mua năm 2015. Bà là vợ của Ayodele Oke, người lúc đó là tổng giám đốc Cục tình báo quốc gia Nigeria (NIA).

Có thông tin bà Oke mua căn nhà bằng số tiền 1,66 triệu USD lấy từ công quỹ và chồng bà có quyền tiếp cận.

Vụ xử án bà Oke sẽ được tiếp tục từ ngày 30.11 tới. trong khi đó, EFCC cho biết nguồn tin của họ đã trở thành triệu phú, vì EFCC có chính sách trích thưởng 5% số tiền thu hồi được cho người tuýt còi tố cáo tham nhũng.

EFCC cũng kêu gọi công dân Nigeria muốn đất nước có sự thay đổi tích cựcthì hãy tham gia chính sách tố cáo tham nhũng. Người được thưởng là một “thanh niên trẻ”, và anh còn được ca ngợi là “niềm tự hào của dân tộc”, trong khi uy tín của EFCC lên cao từ vụ thu hồi số tiền công quỹ bị chiếm đoạt lớn “làm chấn động óc”, theo lời Tổng thống Muhammadu Buhari.

Tổng thống Buhari trúng cử năm 2015, với lời hứa ngăn chặn tình trạng tham nhũng tràn lan trong chính phủ.

Ngày 8.11, sếp tình báo Oke bị Tổng thống Buhari cách chức lãnh đạo NIA, vì tàng trữ số tiền khổng lồ tại nhà riêng.

Cùng bị sa thải với ông Oke là Bộ trưởng Văn phòng chính phủ Babachir Lawal, công chức cấp cao nhất Nigeria. Lawal bị cáo buộc đã dùng tiền viện trợ nhân đạo dành cho vùng đông bắc Nigeria, là khu vực thường bị phiến quân nổi dậy Hồi giáo cực đoan Boko Haram tấn công khủng bố.

Lawal bị cáo buộc trao những hợp đồng béo bở cho những công ty do ông ta lập, để các công ty này thực hiện những dự án xây dựng trại tị nạn ở khu vực nói trên.

Báo cáo sơ bộ của Thượng viện Nigeria cáo buộc: kinh phí cắt cỏ dại để chống lụt cho các trại tị nạn đã bị chuyển cho các công ty của Lawal.

Điều tra nội bộ do Phó tổng thống Yemi Osinbajo phụ trách, đề xuất cách chức Lawal lập tức. Người phát ngôn của Tổng thống Buhari nói Lawal bị cách chức, không cho biết ông ta sẽ bị buộc tội hình sự hay không, và không nói khi nào sẽ công bố kết quả điều tra nội bộ.

Những hành vi của Lawal khiến gia tăng lo ngại ở Nigeria, nơi mà LHQ kêu gọi ủng hộ khoản viện trợ nhân đạo 1,05 tỉ USD cho hơn 6,9 triệu người dân, nhưng đến cuối tháng 9 mới chỉ có được 64% khoản tiền cần thiết.

Quân đội Nigeria đã tái chiếm nhiều vùng đất từng bị bọn Boko Haram chiếm, và chúng để lại một trong những cuộc khủng hoảng nhân đạo trầm trọng nhất thế giới, theo đánh giá của LHQ: 1,7 triệu dân phải sơ tán trong nước, 5,2 triệu dân cố gắng rời khỏi khu vực rất cần hỗ trợ lương thực.

Trần Trí