Trà Vinh lên tiếng về việc xử lý kỷ luật họa sĩ Nguyễn Nhân

Như Một Thế Giới đã thông tin, Hội Văn học Nghệ thuật Trà Vinh vừa qua đã ký một quyết định kỷ luật đối với họasĩ Nguyễn Nhân, tác giả của bức tranh Biển chết. Ngoài ra, bức tranh Biển chếtcũng bị “thu hồi làm tang vật”.

Biển chết là bức tranh của họa sĩ Nguyễn Nhân,đây là tác phẩm từng được trao giải Ba cuộc thi sáng tác mỹ thuật tỉnh Trà Vinh năm 2016. Biển chết cũng được chọn để tham giatriển lãm mỹ thuật khu vực đồng bằng sông Cửu Long.

Theo giải thích của Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Trà Vinh, vào tháng 7.2016, Hội Văn học Nghệ thuật Trà Vinh tổ chức Cuộc thi Sáng tác Mỹ thuật năm 2016. Tổng kết cuộc thi, ngày 5.7.2016, Ban Tổ chức và Ban Giám khảo cuộc thi đã thống nhất trao giải Ba cho tác phẩm Biển chếtcủa họa sĩ Nguyễn Nhân.

Tuy nhiên, thời gian gần đây, nhà báo Thành Quang (bút danh khác PVT) thông tin đến Ban Tổ chức cuộc thi cho rằng bức tranh Biển chếtcủa họa sĩ Nguyễn Nhân có dấu hiệu sao chép lại tác phẩm nhiếp ảnh “Điêu đứng vì biển chết” của tác giả được đăng trên báo Thanh niên, số ra ngày 21.4.2016.

Bức ảnh đăng trên báo Thanh Niên

Bức tranh của họa sĩ Nguyễn Nhân

Qua thông tin trên, Thường trực Hội và Chi hội Mỹ thuật Trà Vinh đã có buổi làm việc, đề nghị họa sĩ Nguyễn Nhân viết tường trình về sự việc trên. Trong tường trình, họa sĩ Nguyễn Nhân đã thừa nhận hành vi sai trái của mình: “...dù đã vẽ lại bằng bút pháp mỹ thuật…, nhưng tôi đã một phần nào đó sao chép “bản quyền”. Tôi xin thành thật nhận lỗi với tác giả ảnh mà tôi chưa biết tên”.

Tường trình thừa nhận sao chép của họa sĩ Nguyễn Nhân

Ngày 14.3.2017, Ban Chấp hành Chi hội Mỹ thuật, Hội Văn học Nghệ thuật Trà Vinh mở cuộc họp Chi hội, có sự tham dự của họa sĩ Nguyễn Nhân, để xét và lấy ý kiến của các hội viên Chi hội Mỹ thuật về dấu hiệu vi phạm bản quyền của họa sĩ Nguyễn Nhân. Sau khi lấy ý kiến các hội viên, chủ trì cuộc họp đã kết luận như sau:
- Tất cả các ý kiến của các họa sỹ dự họp đều khẳng định tác phẩm bức tranh Biển chếtcủa họa sĩ Nguyễn Nhân là sao chép bức ảnh “Điêu đứng vì biển chết”, kể cả hình ảnh, bố cục, tên tác phẩm nên rõ ràng đã vi phạm bản quyền tác giả.
- Thống nhất đề nghị Ban Kiểm tra, Ban thường vụ Hội xử lý nghiêm theo quy định, bởi trước đây họa sĩ Nguyễn Nhân đã bị kỷ luật bằng hình thức cảnh cáo với hành vi vi phạm bản quyền của người khác (năm 2009, họa sĩ Nguyễn Nhân đã bị cảnh cáo vì vi phạm bản quyền bức ảnh “Giai điệu mùa xuân” của họa sĩ Nguyễn Lâm).

Đồng thời, tại cuộc họp này, họa sĩ Nguyễn Nhân đã thừa nhận mình sai như đã tường trình và chấp nhận mọi hình thức xử lý của Hội. Ngày 17.3.2017, Ban Kiểm tra Hội Văn học Nghệ thuật họp xử lý trường hợp vi phạm bản quyền của họa sĩ Nguyễn Nhân. Kết luận của chủ trì cuộc họp như sau:
- Ban Kiểm tra kết luận bức tranh Biển chếtcủa họa sĩ Nguyễn Nhân là sao chép, vi phạm bản quyền tác giả và trường hợp này là tái phạm.
- Ban Kiểm tra thống nhất đề nghị ban Thường vụ Hội các hình thức xử lý:
Về giải thưởng: Thu hồi (bao gồm chứng nhận và tiền thưởng). Về bức tranh vi phạm: tịch thu làm tang vật.
Về hình thức kỷ luật: Cảnh cáo và thông báo công khai trên Tạp chí Văn nghệ Trà Vinh; thông báo bằng văn bản đến các Chi hội thuộc Hội văn học Nghệ thuật Trà Vinh; thông báo bằng văn bản đến Hội Mỹ thuật Việt Nam; thông báo bằng văn bản đến chính quyền địa phương nơi họa sĩ Nguyễn Nhân cư trú.
Ngày 20.3.2017, Hội phát hành công văn số 15-CV/VHNT “về việc xử lý tác phẩm mỹ thuật vi phạm bản quyền” gửi họa sĩ Uyên Huy - Trưởng Ban Giám khảo và họa sĩ Nguyễn Xuân Đông - thành viên Ban Giám khảo Cuộc thi Sáng tác Mỹ thuật Trà Vinh năm 2016.

Ý kiến của Ban Giám khảo Cuộc thi Sáng tác mỹ thuật Trà Vinh năm 2016

Ngày 29.3.2017, họa sĩ Uyên Huy và họa sĩ Nguyễn Xuân Đông có văn bản trả lời với lãnh đạo Hội về những sai phạm của họa sĩ Nguyễn Nhân, trong văn bản có nêu: “Qua xem xét các hình ảnh của các tác phẩm có tính chất sao chép mà họa sĩ Nguyễn Nhân dựa vào bức ảnh của nhà báo Thành Quang (cũng như sai phạm trước đây).

Đây là chứng cứ rõ ràng, tác giả cũng đã xác nhận và nhận lỗi. Đây là điều vô cùng đáng tiếc, đáng buồn cho tình trạng vi phạm quyền tác giả. Tôi và họa sĩ Nguyễn Xuân Đông có trao đổi ý kiến về sự kiện này và đã thống nhất ý kiến là: Nhất trí với kết luận của Ban Kiểm tra Hội Văn học Nghệ thuật Trà Vinh. Chúng tôi tin rằng Hội sẽ có cách xử lý thích hợp”.

Như vậy, theo Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Trà Vinh, 2 họa sĩ là Trưởng ban và thành viên của Ban Giám khảo Cuộc thi đã thống nhất với kết luận của Ban Kiểm tra Hội Văn học Nghệ thuật Trà Vinh .

Ngày 1.6.2017, Hội Văn học Nghệ thuật ra Quyết định số 08-QĐ/VHNT “về việc kỷ luật Hội đối với họa sĩ Nguyễn Nhân” trên cơ sở các quy định của pháp luật.

Như vậy, theo Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Trà Vinh, xét về quá trình ra quyết định kỷ luật đối với họa sĩ Nguyễn Nhân của Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Trà Vinh là hoàn toàn đúng quy trình, hợp tình, hợp lý, thể hiện tính nhân văn cao. Việc hủy kết quả giải Ba của bức tranh Biển chếthoàn toàn vì lý do vi phạm bản quyền, chứ không vì nội dung phản ảnh của bức tranh có liên quan đến các vấn đề có tính nhạy cảm, tính chính trị như một số trang mạng xã hội đã “vu cáo”.

Hồ Hùng