Mỹ tung 'hai cú đấm' chọc tức Trung Quốc

Hai "cú đấm" này từ sau khi Tổng thống Donald Trump tỏ ra thất vọng với chiến lược của ông: kéo Trung Quốc ép CHDCND Triều Tiên từ bỏ chương trình hạt nhân và tên lửa. Ông đã viết trên Twitter rằng cách này không hiệu quả.

Dù vậy, Mỹ nhấn mạnh vẫn muốn làm việc với Trung Quốc, đối tác thương mại lớn nhất của Triều Tiên, nhằm chống lại mối đe dọa hạt nhân của Bình Nhưỡng.

Bộ trưởng Tài chính Steve Menuchin nói: “Chúng tôi không nhắm vào chính quyền Trung Quốc bằng các hành động này”, ám chỉ việc Mỹ cắt ngân hàng Dandong khỏi hệ thống tài chính Mỹ, với lý do ngân hàng này là một đường dây chuyển tiền bất hợp pháp cho Triều Tiên.

Điều này đồng nghĩa người Mỹ không được giao dịch với ngân hàng ở thành phố Dandong (đông bắc Trung Quốc) giáp biên giới Triều Tiên.

Bộ Tài chính Mỹ nói ngân hàng này gây lo ngại lớn về việc chuyển tiền bất hợp pháp, đã “hỗ trợ hàng triệu USD tiền vận chuyển cho các công ty dính líu chương trình tên lửa đạn đạo và vũ khí hủy diệt hàng loạt của Triều Tiên”.

Bộcũng trừng phạt công ty vận tải đường biển Dalian Global Unity Shipping Co vì hàng năm chở 700.000 tấn thép và than giữa Trung Quốc và Triều Tiên.

Bộ cũng trừng phạt 2 người Trung Quốc được Triều Tiên giúp làm ăn bất chính.

Anthony Ruggiero, một chuyên gia về cấm vận và là cựu quan chức Bộ Tài chính Mỹ, hiện là nhà nghiên cứu ở Hội bảo vệ các nền dân chủ (trụ sở ở Wahsingtong) nói:

“Đây là một thông điệp mạnh đến lãnh đạo Trung Quốc, rằng chính phủ Trump sẽ hành động chống lại việc Trung Quốc vi phạm lệnh cấm vận Triều Tiên”.

Hai “cú đấm” của Mỹ chắc chắn khiến Bắc Kinh tức tối, nhất là việc Bộ Ngoại giao Mỹ phê duyệt bán số vũ khí trị giá 1,4 tỉ USD cho Đài Loan.

Đây là thỏa thuận đầu tiên với Đài Loan từ khi ông Trump nhậm chức tổng thống.Vụ bán vũ khí gồm radar cảnh báo sớm, tên lửa SM-2 và thủy lôisẽ diễn ra, trừ phi Quốc hội Mỹ chính thức phản đối trong 30 ngày tới. Các nghị sĩ nói chung ủng hộ những vụ bán này.

Lần gần đây nhất Mỹ bán vũ khí cho Đài Loan hồi tháng 12.2015, trị giá 1,8 tỉ USD, gồm 2 tàu hộ tống của hải quân Mỹ đã tháo vũ khí, tên lửa chống tăng, tàu tấn công đổ bộ và tên lửa đất đối không Stinger.

Trung Quốc lúc đó phản ứng mạnh, nhưng quan hệ Mỹ-Trung gồm quan hệ quân sự vẫn duy trì sau những vụ bán vũ khí khác cho Đài Loan.

Nhưng sau đó, quan hệ Trung - Đài xuống cấp từ năm ngoái, từ việc bà Thái Anh Văn làm lãnh đạo Đài Loan. Bà chủ trương Đài Loan độc lập, không chịu là một phần lãnh thổ của Trung Quốc.

Trung Quốc đã tăng sức ép ngoại giao, cắt liên lạc với chính quyền Đài Loan và khuyến cáo du khách Trung Quốc không đến Đài Loan.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Heather Nauert nói sự phê duyệt này không vi phạm Luật quan hệ với Đài Loan, và Mỹ có nhiệm vụ bán vũ khí cho Đài Loan tự vệ.

Bà nói vụ bán vũ khí chứng tỏMỹ ủng hộ khả năng duy trì chính sách tự vệ của Đài Loan: “Không hề có sự thay đổi trong chính sách Một Trung Quốc của chúng tôi”.

Chính sách này chỉ công nhận Bắc Kinh là chính phủ duy nhất, nhưng Mỹ duy trì quan hệ không chính thức với Đài Loan và là nhà cung cấp phương tiện quốc phòng chính của Đài Loan.

Trung Quốc xem Đài Loan là một phần lãnh thổ. Trong khi đó, ông Trump khi trúng cử đã làm Bắc Kinh bực, vì ông nhận cuộc điện thoại chúc mừng của lãnh đạo Đài Loan, bà Thái Anh Văn.

Hai tháng sau, ông Trump nói với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình: ông sẽ tôn trọng chính sách Một Trung Quốc, mở đường nhờ ông Tập giúp về vấn đề Triều Tiên.

Sau đó, ông Trump tiếp ông Tập ở một trong những nơi nghỉ mát của ông.

Đại sứ Trung Quốc tại Washington, ông Thôi Thiên Khải nói: “Các hành động trừng phạt công ty Trung Quốc và nhất là bán vũ khí cho Đài Loan sẽ làm hỏng sự tin cậy lẫn nhau giữa hai bên, và đi ngược tinh thần của cuộc gặp thượng đỉnh ở Mar-a-Lago”.

Hai “cú đấm” của Mỹ vào lúc ông Trump lần đầu tiên gặp Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in, người chủ trương làm thân với Triều Tiên, trong khi các tiền nhiệm của ông Moon ủng hộ đường lối cứng rắn của ông Tập.

Trước khi đến Nhà Trắng, ông Moon nói hiện chưa tính đến việc giảm những cuộc tập trận chung Mỹ-Hàn. Ông bác sự đồn đoánchính phủ sẽ giảm các cuộc tập trận này, nếu như Triều Tiên đồng ý ngưng các hoạt động hạt nhân.

Trần Trí