Ông Trump hạn chế người Mỹ làm ăn với doanh nghiệp liên quan đến quân đội Cuba

Chính sách mới được ông Trump công bố trong chuyến thăm thành phố Miami (bang Florida). Ông ám chỉ chính sách đối ngoại đối với Cuba của chính phủ tiền nhiệm Barack Obama là "tồi tệ và sai lầm", dù ông không một lần nhắc đến tên ông Obama.

Tổng thống Mỹ nói việc nới lỏng những lệnh cấm về đi lại và thương mại không giúp ích cho dân Cuba, "trong khi lợi nhuận từ đầu tư và du lịch chảy trực tiếp vào quân đội".

Ông Trump cũng khẳng định sẽ "hủy bỏ thỏa thuận hoàn toàn một chiều của chính quyền tiền nhiệm đối với Cuba".Trong một tuyên bố phát trên truyền hình, chính quyền Chủ tịch Cuba Raul Castro nói phát biểu của ông Trump "chứa đầy lời lẽ thù địch, nhắc lại khoảng thời gian công khai đối đầu" là một bước lùi trong quan hệ Cuba - Mỹ.

Nhưng La Havana nhấn mạnh muốn tiếp tục đàm phán với Mỹ về nhiều vấn đề, vì trong hai năm qua đã cho thấy hai nước có thể hợp tác và cùng tồn tại văn minh.

Ngăn cấm quan chức Cuba lập tài khoản ngân hàng ở Mỹ

TTXVN cho biết: Theo chính sách mới của chính quyền Mỹ, nước này sẽ siết chặt các qui định về đi lại, nghiêm cấm công dân Mỹ làm ăn với bất kỳ doanh nghiệp quốc doanh nào có quan hệ với quân đội và lực lượng an ninh Cuba, chấm dứt mọi hoạt động giao lưu nhân dân và chỉ cho phép tiến hành các chuyên đi thăm thân.

Theo các quan chức Nhà Trắng, sự hạn chế này nhằm bảo đảm nhân dân Cuba được thụ hưởng những thành quả kinh tế chứ không phải quân đội.

tập đoàn các doanh nghiệp thuộc Lực lượng Vũ trang CubaGAESA tham gia tất cả các lĩnh vực của nền kinh tế nước này, trong đó có du lịch và thương mại. Ví dụ GAESA kiểm soát cảng container ở Mariel, nơicó những thỏa thuận đối tác với các cảng Mỹ và cảng Virginia.

Một mối lo chính là Nhà Trắng thời ông Obama đã khiến dòng tiền mà các công ty và cá nhân Mỹ chi ra dễ dàng chảy vào tay chính phủ Cubathay vì đem lại lợi ích cho người dân ởđảo quốc này.

Chính quyền Mỹ còn cấm thành viên chính phủ Cuba, lãnh đạo các cơ quan, nhân viên Bộ Quốc phòng, Bộ Nội vụ, thành viên Quốc hội Cuba, lãnh đạo quân đội và thẩm phán tòa án cấp cao... không được sở hữu tài khoản trong ngân hàng Mỹ.

Siết quyđịnh du lịch đến Cuba

Các quan chức Mỹ cho biết sẽ có những quy định nghiêm ngặt hơnđể đảm bảo công dân Mỹ đến Cuba du lịch phải thuộc 1 trong 12 hạng mục cho phép mà thời ông Obama đã quyđịnh. Các hạng mục này cho phép công dân Mỹ đi Cuba vì những lý do du học, hành nghề, hoạt động nhân đạo, thi đấu thể thao, biểu diễn nghệ thuật hoặc kinh doanh.

Việc siết lại quyđịnh sẽ khiến du khách Mỹ sợ chuyện bị phạt nặngnếu họ vi phạm các hạng mục trên.

Chínhphủ Mỹ nói rằng các hạng mục không được giám sát kỹ, bị lạm dụng để người Mỹ mượn cớ đến Cuba hoạt động nhưng để du lịch, vui chơi.

Các quan chức nói những ai đã đăng ký tour du lịch trước khi chính sách mới có hiệu lực thì vẫn được đi, nhưng các chuyến du lịch sau đó sẽ bị giám sát chặt.

Công dân Mỹ đến Cuba cũng phải cung cấp toàn bộ lịch trình hoạt độngvà phải lưu giữ mọi giấy tờ giao dịch tài chính ở Cuba trong 5 năm để Bộ Tài chính Mỹ có thể kiểm tra bất kỳ lúc nào.

Vẫn giữ quan hệ ngoại giao với La Havana

Ông Trump khi tranh cử tổng thống hồi năm 2016 từng hứa với cộng đồng Mỹ gốc Cubarằng sẽ có biện pháp cứng rắn hơn với Havana.Cộng đồng này có công giúp ông Trump giành được bang Florida.

Tuy nhiên, chính sách mới không có nhiều thay đổi so với chính sách hòa giải với Cuba mà Tổng thống Obama công bố hồi năm 2015, sau một cuộc đột phá ngoại giao hồi năm 2014 giữa hai cựu đối thủ Chiến tranh Lạnh: Mỹ và Cuba bí mật đàm phán với sự giúp đỡ của Vaticanvà đỉnh điểm là ông Obama thăm Cuba hồi tháng 3.2016.

Chính phủ Obama từng xem đây là một thành tựu lớn trong chính sách đối ngoại của ông.

Dù quyết đảo ngược một phần chính sáchcủa người tiền nhiệm, ông Trump sẽ không đóng cửa Sứ quán Mỹ tại La Havana, không cắt quan hệ ngoại giao vốn được phục hồi vào năm 2015sau hơn 50 năm Mỹ có chính sách thù địch với Cuba.

Các quan chức Mỹ nói rằng ông Trump cũng sẽ giữ vài biện pháp do ông Obama đề xướng, trong đó có việcnối lại các chuyến bay thương mại từ Mỹ qua thẳng Cuba (và ngược lại).

Họ nói có những ngoại lệ liên quan việc du lịch Cuba bằng hàng không và đường biển, do đã có các công ty hàng hải và hãng hàng không Mỹ tổ chức các chuyến bay thương mại đến Cuba. Năm nay ước tính có 400.000 người Mỹ đi Cuba du lịch.

Theo một quan chức Nhà Trắng, chính phủ Mỹ không có ý định “phá rối” những thỏa thuận làm ăn đã đạt được thời Obama, như việc công ty khách sạn Starwood (của tập đoàn Marriott International) đạt thỏa thuận điều hành một khách sạnmang tính lịch sử ở La Havana.

Washington cũng không khôi phục chính sách "chân ướt chân ráo" mà ông Obama đã bãi bỏ hồi tháng 1 và được Cuba hoan nghênh. Chính sách này có nghĩa công dân Cuba dù không có thị thực nhập cảnh nhưng nếu đặt chân đến lãnh thổ Mỹ bằng bất kỳ hình thức nào đều được Mỹ tiếp nhận.Ngược lại, người bị phát hiện khi còn lênh đênh trên biển thì sẽ bị trả về Cuba.

Chính phủ Mỹ cũng không tái lập những hạn chế không cho công dân Mỹ đem rượu rum và xì gà Cuba về nước để sử dụng riêng.Các quyđịnh hạn chế này từng được ông Obama dỡbỏ.

Mỹ muốn ép Cuba cải tổ

Việc ông Trump phần nào đảo ngược chính sách về Cuba của ông Obama đã khiến nhiều nghị sĩ thuộc đảng Cộng hòa, các doanh nghiệp và ngành du lịch Mỹ chỉ trích.

Thượng nghị sĩ Jerry Moran đánh giá chính sách mới sẽ khiến nông dân Mỹ mất một thị trường có tiềm năng sinh lợi. Ông Moran ủng hộ tăng cường hoạt động thương mại với Cubathay vì cắt đứt mối quan hệ.

Một số trợ lý nói ông Trump sẽ gặp khó khăn khi bảo vệ bất kỳ động thái nào liên quan đến việc hạn chế giao thương với thị trường Cuba trong thời gian tới.

Nhưng các cố vấn phản biện rằngđiều quan trọng là phải giữ lời hứa cứng rắn hơn với chính phủ Cuba. Các quan chức Nhà Trắng nói chính sách mới sẽ được sửa đổinếu như chính phủ Cuba thực hiện những lời hứa cải tổ. Một người nói: “Chúng tôi hy vọng chế độ Cuba sẽ xem đây là một cơ hội cải tổ mà họ luôn nói đến”.

Từ sau cuộc công bố chính sách mới, hai Bộ Tài chính và Thương mại Mỹ sẽ có 90 ngày soạn những quyđịnh mới, và chỉ khi nào đầy đủ thì chính sách mới chính thức có hiệu lực.

Trần Trí