Động cơ nào khiến Trung Quốc vẫn nhập thịt bò Brazil bất chấp bê bối thịt bẩn?

Ngành công nghiệp sản xuất và chế biến thịt đang phải chịu nhiều sức ép từ vụ bê bối liên quan đến các lô hàng thịt bò xuất khẩu bị nhiễm bẩn của Brazil thời gian vừa qua vừa nhận được một sự trợ giúp quý báu mang tính cứu nguy đến từ Trung Quốc. Nền kinh tế thứ hai thế giới và cũng là nhà nhập khẩu hàng đầu thịt bò Brazil bắt đầu có động thái dỡ bỏ một số lệnh cấm đối với mặt hàng thực phẩm của nước này. Ngoài Trung Quốc, một số nước khác như Chile và Ai Cập cũng tiến hành những biện pháp tương tự, dù hầu hết phần còn lại của thế giới vẫn đang giữ nguyên các biện pháp hạn chế nhập khẩu thịt từ quốc gia Mỹ Latinh này.

Theo đó, Bộ trưởng Nông nghiệp Brazil Blairo Maggi trong bản thông cáo báo chí mới nhất đã cho biết Trung Quốc sẽ bắt đầu dỡ bỏ các lệnh hạn chế nhập khẩu đối với một số loại thịt bò Brazil trong vài ngàytới. Ông Maggi tuyên bố: “Điều này chứng tỏ một cách dứt khoát về sự an toàn và đảm bảo chất lượng của hệ thống kiểm soát vệ sinh Brazil và là một thắng lợi đối với tương lai xuất khẩu các sản phẩm thịt của chúng tôi”.

Vụ bê bối liên quan đến các lô hàng thịt bò xuất khẩu bị cáo buộc nhiễm bẩn ở thời điểm hiện tại được xem là có quy mô lớn nhất trong lịch sử ngành nông nghiệp, sản xuất và xuất khẩu các sản phẩm thịt của Brazil. Khoảng 2 tuần trước, cảnh sát liên bang Brazil đã chính thức ra thông báo mở cuộc điều tra, thu thập chứng cứ cáo buộc nhiều công ty sản xuất thịt lớn nhất nước này đã hối lộ nhân viên kiểm tra liên bang để cho phép lưu thông và xuất khẩu các sản phẩm thịt bị nhiễm bẩn, chủ yếu là các chất có nguy cơ gây mất an toàn đối với sức khỏe người tiêu dùng.

Vụ việc ngay lập tức gây chấn động khi mà Brazil là một trong những nước xuất khẩu thịt các loại lớn nhất thế giới.Brazil chiếm khoảng 20% xuất khẩu thịt bò toàn cầu, 40% xuất khẩu thịt gà toàn cầu. Ngay lập tức, khoảng 25 quốc gia đã đưa ra các lệnh cấm đối với các sản phẩm thịt nhập khẩu từ quốc gia Mỹ Latinh này, khiến ngành sản xuất và xuất khẩu thịt của Brazil rơi vào tình cảnh khó khăn nghiêm trọng. Theo số liệu thống kê của Bộ Thương mại Brazil, kim ngạch xuất khẩu thịt của nước này giảm 99,9% so với mức xuất khẩu trung bình hàng ngày. Đỉnh điểm là vào ngày 21.3 vừa qua, khi tổng kim ngạch xuất khẩu thịt của Brazil chỉ còn đạt khoảng 74.000 USD, mức đáy thấp kỷ lục đối với một cường quốc xuất khẩu thịt như nước này.

Chính vì thế, việc Trung Quốc nhiều khả năng sẽ dỡ bỏ hạn chế nhập khẩu đối với một số loại thịt của Brazil được xem như một cơ hội quý hơn vàng với nước này. Trung Quốc hiện là một trong những nước nhập khẩu thịt bò Brazil lớn nhất thế giới, chiếm khoảng 20% trong tổng kim ngạch xuất khẩu thịt bò lên tới 5,5 tỉ USD của Brazil. Trung Quốc cũng là một trong những nước ra lệnh cấm với thịt bò Brazil đầu tiên trên thế giới vào ngày 19.3. Các quan chức Brazil hy vọng, một khi Trung Quốc đã dỡ bỏ dần các lệnh cấm và đồng nghĩa với việc công nhận sự an toàn của thịt bò Brazil, thì các thị trường nhập khẩu khác trên thế giới cũng sẽ thực hiện điều tương tự.

Theo thông tin của Bộ Nông nghiệp Brazil, lệnh cấm của Trung Quốc với các sản phẩm thịt bò của nước này sẽ được dỡ bỏ vào ngày 27.2, ngoại trừ các sản phẩm thịt được chế biến tại 21 nhà máy đang nằm trong diện điều tra của cảnh sát Brazil. Sẽ có khoảng 57 nhà máy chế biến thịt khác của Brazil được phép xuất khẩu sản phẩm vào thị trường Trung Quốc, tuy nhiên vẫn sẽ bị hải quan nước này kiểm tra và xét nghiệm để đảm bảo tính an toàn.

Tổng thống Brazil Michel Temer ngay lập tức tuyên bố hoan nghênh quyết định của Trung Quốc và cho rằng đây có thể xem như một sự công nhận về độ tin cậy và đảm bảo của các cơ quan kiểm soát chất lượng nông nghiệp của Brazil. Có vẻ như điều này cũng ngày càng có cơ sở khi vào ngày25.3, Bộ Nông nghiệp và Chăn nuôi Chile cho biết nước này đã sửa đổi các lệnh cấm nhập khẩu thịt từ Brazil, chỉ còn cấm sản phẩm từ các nhà máy vẫn còn đang bị điều tra mà thôi. Một quốc gia khác là Ai Cập cũng cho biết sẽ tiếp tục nhập khẩu thịt từ các nhà máy được ủy quyền và chứng nhận chất lượng từ chính phủ Brazil.

Tuy nhiên, các quan chức Trung Quốc tính đến thời điểm hiện tại vẫn chưa đưa ra bình luận hay thông báo chính thức nào về việc dỡ bỏ nhập khẩu thịt bò từ Brazil. Trong khi đó, các doanh nghiệp nhập khẩu thịt của Trung Quốc cho biết họ đã nhận được quyết định từ chính phủ cho phép nhập khẩu sản phẩm từ Brazil một cách bình thường. Zhang Lian, một doanh nhân của công ty xuất nhập khẩu Yadongsheng cho biết 270 tấn thịt bò đông lạnh nhập khẩu từ Brazil đang trên đường về Thượng Hải của công ty này sẽ vẫn được làm thủ tục như thường lệ.

Một trong những nguyên nhân được cho là hàng đầu khiến Trung Quốc nới lỏng các lệnh cấm nhập khẩu thịt từ Brazil là vì nếu diễn ra quá lâu sẽ khiến thị trường khổng lồ của nước này gặp xáo trộn nghiêm trọng, chứ chưa hẳn vì tin cậy vào độ an toàn của thịt bò Brazil. Trung Quốc hiện đang là nước nhập khẩu thịt bò lớn nhất thế giới. Giá thịt bò tại thị trường nước này đã tăng vọt dù bê bối thịt bẩn của Brazil mới diễn ra được khoảng gần 2 tuần và chính phủ Trung Quốc mới ra lệnh cấm được hơn 1 tuần. Ngoài thịt bò, Trung Quốc còn có kho dự trữ thịt lợn để bình ổn giá cả đề phòng những trường hợp giá thịt tăng quá cao do dịch bệnh hoặc sự cố về chất lượng. Tuy nhiên,các kho dự trữ này trên thực tế chỉ có thể duy trì sự ổn định giá cả chỉ trong vòng vài tuần mà thôi.

Nhàn Đàm