Thủ lĩnh cũ bị tiêu diệt, Taliban hung hăng hơn với thủ lĩnh mới

BáoWall Street Journal (Mỹ) dẫncác nguồn tin thân cận với Taliban chobiết các chiến dịch tấn công ráo riết gần đây của Taliban tại tỉnh Helmand (miền Nam Afghanistan) xảy racùng thời điểm với hàngloạt nhân vật có ảnh hưởng lớn từng li khai khỏi Taliban dưới thời thủ lĩnh Mullah Mansour đã quay trở lại hàng ngũ.

Thủ lĩnhMullah Mansour bị giết trong một đợt không kích bằng máy bay không người lái của Mỹ hồitháng 5.2016.

Nguồn tin cho haythủ lĩnh mới Maulavi Haibatullah Akhundzada lên nắm quyềnđược 2tháng đã lấp tứckêu gọi những ngườitrước đây bị đẩy ra khỏi tổ chức quay trở lại Taliban và được phục chức.

Nguồn tin cho biết hiện thờibộ máy lãnh đạo mới của Taliban đang ra sức tiếp tụckêu gọi cácthành viên cũ quay về để tham gia chiến dịch tấn công tỉnh Helmand.

Maulavi Haibatullah Akhundzada, thủ lĩnh mới của Taliban - Ảnh: AP

Sau khi củng cố lực lượng đoàn kết hơn,Taliban đã gần như chiếm được hai quận nữa tại tỉnh Helmand.

Tỉnh Helmand tọa lạcgần biên giới Pakistan có ý nghĩaquan trọng với Taliban vì đâylà nơi sản xuất phần lớn thuốc phiện, nguồn cung cấp kinhphí cho hoạt động của Taliban.

Sự hợp nhất trở lại của Taliban sẽ càng khiến cho chính phủ Afghanistan gặp nhiều khó khăn hơntrong công tácbảo vệ an ninh dù Kabul đang nhận được hỗ trợ ngày càng nhiều từ Mỹ.

Từ chia rẽ dẫn đếnhợp nhất sau cái chết của Mullah Mansour

Độngthái kêu gọi cácthành viên cũ quay trở lạiTaliban đánh dấu một bước ngoặttrong hoạt động của tổ chức này.

Gần đây, bộ máy lãnh đạo mới của Taliban đã phục chức cho Mullah Abdul Qayum Zakir, từng là chỉ huylực lượng Taliban tại Helmand.Taliban cũng phục chức cho Mullah Nanai trước đây giữ chức chánh án tòa án tối cao của chính quyền Taliban.

Người phát ngôn của Taliban Zabiullah Mujahid khẳng định bộ máy tổ chức đã được bố trí mớinhưng từ chối cho biết cụ thểvì lý do an ninh.

Thủ lĩnhMullah Akhtar Mansour bị máy bayMỹ tiêu diệt vào tháng 5.2016 - Ảnh: PTI

Khi còn sống, nội bộ của Taliban rạn nứt bởivìthủ lĩnhMullah Mansour ra tay thanh trừng các phe nhóm đối lập để giành quyềnkiểm soát trong tổ chức. Sựchia rẽ này đã dẫn đến việc Taliban bị chia thành cácnhóm lykhai sau khi thông tin bí mật về cái chết của Mullah Mohammad Omar (cầm đầu Taliban trướcMullah Mansour) bị hé lộ.

Chính phủ Afghanistan đãkhai thác mâu thuẫnbằng cách trả tiền cho các chỉ huyTaliban tuyên bốlykhai vàquay ngược lại tấn công Taliban.

Mỹ (đang hậu thuẫn cho Afghanistan tiêu diệt Taliban) đánh giácái chết của thủ lĩnhMullah Mansour sẽ càng làm cho Taliban suy yếu.Tuy nhiên, trái với mong đợi của Mỹ và Afghanistan,Mullah Mansour chết đidường như lại giúp Taliban loại bỏ được tác nhân gây chia rẽ và đoàn kết trở lại.Từ đó bộ sậu lãnh đạo mới của Taliban chiêu mộ lại được các nhóm ly khai trước đây.

Taliban “mạnh hơn bao giờ hết”

Báo Wall Street Journal dẫn lời cựu sĩ quan Taliban Waheed Muzhda nhận định:“Taliban không còn bất đồng trong nội bộ nữa. Tổ chức nàyđang trong giai đoạn lớn mạnh nhất”.

Hiện tại,mặc dù phải đối phó vớicác đợt không kích dày đặccủa Mỹ, Taliban gần như chiếm được hai quận nữa của tỉnh Helmand.

Người dân ở quậnNad Ali thuộc tỉnh nàycho rằng chỉ còn là vấn đề thời gian cho tới lúc Taliban chiếm được trọn vẹn khu vực.

Tính từ đầu năm 2016, Afghanistan đã mất kiểm soát hơn 5% phần lãnh thổ, theo báo cáo của một tổ chức quan sát Mỹ.

Trong lúc đó, Taliban liên tục lên tiếng nhận trách nhiệm các vụ đánh bom liều chết tại thủ đô Kabul khiến nhiều thường dân cũng như binh lính và cảnh sát thiệt mạng.

Vụđánh bom nhắm vào đoàn kháchdu lịch nước ngoài doTaliban thực hiện ngày 2.8 tại Herat làm 7người bị thương - Ảnh: Al Jazeera

Tình hìnhmất an ninh ngày càng lan rộng tại Afghanistan đã khiến Tổng thống Obama vào tháng 6.2016 đã tiếp tục gia hạnchoquân đội Mỹ ở lại Afghanistan.

Sayed Akbar Agha, cựu chỉ huycấp cao của Taliban, đoán rằng Taliban rất có thể sẽ chỉ định Tayyeb Agha, thuộc hạ tin cẩn của Mullah Omar, giữchức trưởng văn phòng chính trị của tổ chức này tại Qatar.

Một nguồn tin thân cận với văn phòng của Taliban tại Qatar phân tích sự trở lại của Tayyeb Agha có thể gây khó khăn cho tiến trình hòa bình tại Afghanistan.

Nguồn tin này cũng cho rằng tuyên bố giảm cường độ rút quân của Tổng thống Obama đã khiến cho Taliban có thêmquyết tâm tiếp tục chiến đấu.

Tuấn Anh