Cảnh báo hạ men gan tùy tiện
Thông tin Y học - Ngày đăng : 08:00, 04/08/2016
Vì saomen gantăng?
Y học chỉ rõ, gan có nhiều loại men (enzyme) khác nhau, nhiệm vụ của chúng là đểxúc tác các phản ứng chuyển hóa. Khicáctế bào gan bịchết hay hưhoạinhiềusẽ phóng thích các men này vào máu,gâytăng men gan.Do đó, tăng men gan được xem là dấu hiệu cho thấy các tế bào gan đang bị thương tổn.
Có nhiều nguyên nhânkhiếntế bàogantổn thương như nhiễm khuẩn, nhiễm virus,gan bị tấn công bởicác yếu tố độc hại…Trong đó,đặc biệt là dothói quenlạm dụngbia rượu.Chất cồn trong bia rượu có tác hạilàm gián đoạn quá trình oxy hóa axítbéo,gây gan nhiễm mỡ, đồng thờithúc đẩy chuyển dịch các độc tố, vi khuẩn từ ruột vào gan, khiếngan quá tải,bị nhiễm độc,làmhoại tử tế bào gantrên diện rộng, từ đó làm tăng men gan.
Những cảnh báodo tùy tiện dùng thuốc
Đứng trước tình trạng men gan tăng, nhiều ngườitựý dùng các sản phẩm “mát gan, hạ men gan” trong khichưa được kiểmchứng khoa học về tác dụng từ gốc đồng thời có thể gây hại thêm cho gan.Nhiềubáo cáo từMỹvà Thụy Điểncho thấy, phản ứngdo tùy tiện dùngthuốcdẫn đến 17% trường hợpsuy gan cấp.Hơn 900 sản phẩmthuốc, độc chấtđã được ghi nhận gây tổn thương gan. Tiên lượng cho bệnh nhân suy gan cấp do phản ứng thuốc khá trầm trọng, với 60- 80%nguy cơtử vong.
Nguy hiểm hơn, nhiều trường hợpmen ganhạnhưng không đồng nghĩa bệnh gan đã khỏi.Chẳng hạn,viêm gan trên bệnh nhân có hội chứng urê huyết cao,men gangiảmlàdo được chuyển hóa nhanhchứkhông hẳn gan đã được hồi phục, hoặc do lọc máu liên tục nênmen gan đượcthải hết ra ngoài trong khi tế bào gan vẫn bị huỷ hoại nặng nề… Đặc biệt, trường hợp cảnh báo là xét nghiệm thấy men gan hạnhưng thực tế gan đã bị hư hoạinghiêm trọng, đến mức không còn tế bào gan khỏe mạnh để bị hủy hoạinên không phóng thích men gan vào máu. Tình trạng này có thể coi là hạ men gan “ảo” khiến người bệnh chủ quan, không điều trị tích cực làm bệnh tăng nặng.
Hiểu rõ bệnh lý để điều trịtăng men gantừ gốc
Cơ chế bệnh sinhkhiến tế bào ganhư hoại nhiều từ đó làm tăng men ganrất phức tạp,vàmột trong những mắt xíchquan trọngđược y học thế giới gần đây phát hiện chínhlàsựhoạt độngquá mứccủatế bào Kupffer trong gan.
Ởcấp độ sinh học phân tử,các chuyên gia thế giớichỉ rõ,khitế bào Kupffertrực tiếp hoặc gián tiếp bị kích hoạt quá mức bởi các yếu tố độc hạitừ bia rượu, thực phẩm bẩnsẽ sản sinhcácchất gây viêm như TNF-α, TGF-β, Interleukin…gâyhủy hoại tế bào gan, dẫn đến suygan, viêm gan, làm tăng men gan. Như vậy, giải pháp ngăn chặn men gan tăng từ gốc chính làchủ động kiểm soát tế bào Kupffer, từ đó tạo điều kiệnphục hồi các tế bào gan hưtổn.
Ứng dụng thành tựu công nghệ sinh học phân tử, các nhà khoa học Mỹ gần đây phát hiện tinh chấtWasabia và S. Marianumthiên nhiên có khả năng kiểm soáthiệu quảtế bào Kupffer.Kết hợpsử dụngWasabiavàS. Marianumđược chứng minhgiúp kiểm soát tế bào Kupffer, giảm trên 50% các chất gây viêm TNF-α, TGF-β và Interleukin…sau24 giờ,nhờ đógiảm quá trình viêm và tổn thương tế bàogan, ngăn chặn tăng men gan. Wasabia và S. Marianumcòn kích hoạt protein bảo vệ cơ thể Nrf2 tăng gấp 3 lần chỉ sau 6 giờ, thúc đẩy quá trình khử độc trong gan, bảo vệ gan và tái tạo các tế bào gan bị hư hỏng.
Việc kiểm soát tế bào Kupffer giúp chủ độngtránh tế bào gan hư tổn và chết được xem là một trong những giải phápngăn chặn và cải thiện hiệu quả men gan tăng, đồng thời giúpphòng,trịnhiềubệnh lý gantừ gốc.
BS-CKII NGUYỄN THANH XUÂNTrưởng Khoa Nghiên cứu và Điều trị viêm gan BV Chợ Rẫy