Phòng không Ukraine đứng vững trước mưa bom và UAV của Nga

Với số lượng máy bay không người lái và tên lửa do Nga triển khai đạt kỷ lục, Ukraine đang phải đối mặt với áp lực lớn để duy trì khả năng phòng thủ trên không, đồng thời cải tiến liên tục để đối phó với các chiến thuật ngày càng phức tạp của đối phương.

Tăng cường tấn công từ phía Nga

Wall Street Journal (WSJ) dẫn nguồn dữ liệu từ Bộ tư lệnh Không quân Ukraine cho biết trong 3 tháng qua, Nga đã phóng hơn 6.000 máy bay không người lái (UAV) và tên lửa đạn đạo vào lãnh thổ Ukraine. Con số này gấp hơn 3 lần so với 3 tháng trước đó và gấp 4 lần so với cùng kỳ năm 2023. Số lượng máy bay không người lái Shahed – vốn được Iran thiết kế nhưng hiện được sản xuất tại Nga – cũng đạt mức chưa từng có.

Một chiến thuật mới của Nga là sử dụng các phi đội UAV giá rẻ làm mồi nhử để làm suy yếu hệ thống phòng không của Ukraine. Các mồi nhử này thường được thiết kế để mô phỏng tín hiệu radar của máy bay không người lái thật, khiến các hệ thống phòng không phải tiêu hao đạn dược để tiêu diệt chúng. Ngoài ra, Nga cũng triển khai tên lửa đạn đạo và siêu thanh, loại vũ khí khó đánh chặn hơn.

Để đối phó với các cuộc tấn công, Ukraine đã triển khai nhiều chiến thuật phòng thủ khác nhau, từ sử dụng các hệ thống phòng không hiện đại đến chiến tranh điện tử. Tuy nhiên, các cuộc tấn công liên tục đã tạo áp lực lớn lên lực lượng phòng không của nước này.

Một phần lớn công việc phòng thủ được thực hiện bởi các đội hình cơ động như lữ đoàn kỹ thuật vô tuyến điện số 164, hoạt động từ các xe buýt được trang bị đặc biệt. Các binh sĩ phải làm việc trong điều kiện căng thẳng, liên tục theo dõi màn hình để xác định mục tiêu và triển khai hành động trong thời gian ngắn.

"Chúng tôi luôn phải linh hoạt để ứng phó với những thay đổi trong chiến thuật của Nga. Đây là một cuộc chiến không chỉ về quân sự mà còn về công nghệ và trí tuệ", thiếu tá Anton Yanovych, chỉ huy của lữ đoàn này nói với WSJ.

Sự thích nghi của Ukraine

Một trong những phương pháp hiệu quả mà Ukraine đang sử dụng là chiến tranh điện tử để gây nhiễu tín hiệu GPS của các máy bay không người lái Nga. Khi bay vào khu vực bị gây nhiễu, máy bay không người lái thường mất phương hướng và tiêu hao nhiên liệu trước khi có thể tiếp cận mục tiêu.

"Ukraine đã chứng tỏ khả năng linh hoạt và nhanh nhạy trong việc ứng phó với các chiến thuật mới của Nga. Đây là một trong những yếu tố quan trọng để duy trì khả năng phòng thủ trên không", Valeriy Romanenko, một nhà nghiên cứu tại Đại học Hàng không quốc gia Kyiv, nhận xét.

Dù vậy, chiến tranh điện tử không phải là giải pháp toàn diện. Nga cũng đã cải tiến các máy bay không người lái và tên lửa của mình để chống lại các biện pháp phòng thủ này. Một số máy bay không người lái mới được trang bị các thiết bị tác chiến điện tử, trong khi các tên lửa đạn đạo và siêu thanh được lập trình để tránh bị phát hiện bởi các hệ thống phòng không Liên Xô cũ của Ukraine.

Ukraine đã nhận được sự hỗ trợ đáng kể từ các nước phương Tây, bao gồm các hệ thống phòng không hiện đại có khả năng bắn hạ tên lửa và máy bay không người lái. Theo dữ liệu, khả năng đánh chặn của Ukraine đã được cải thiện đáng kể, với 93% máy bay không người lái bị bắn hạ vào tháng 10. Tuy nhiên, tỷ lệ đánh chặn tên lửa đạn đạo và siêu thanh vẫn ở mức thấp, chỉ hơn 8%.

Tổng thống Volodymyr Zelensky nhiều lần kêu gọi phương Tây cung cấp thêm vũ khí, nhấn mạnh rằng số lượng viện trợ hiện tại là không đủ để đối phó với tần suất tấn công gia tăng của Nga.

Nga cải tiến chiến thuật và công nghệ

Nga không chỉ gia tăng số lượng tấn công mà còn liên tục cải tiến chiến thuật. Nhà máy sản xuất máy bay không người lái tại Tatarstan hiện có khả năng chế tạo tới 1.200 máy bay mỗi tháng. Tuy nhiên, các máy bay này sử dụng thành phần điện tử khác với bản gốc của Iran, dẫn đến chất lượng không đồng đều.

Nga cũng bắt đầu sơn đen các máy bay không người lái để tăng khả năng tàng hình vào ban đêm và lập trình chúng để tránh các khu vực từng bị bắn hạ. Các mồi nhử không vũ trang thường được sử dụng để kéo dài khả năng phòng thủ của Ukraine, trong khi một số máy bay không người lái được trang bị camera để ghi lại vị trí phòng không của Ukraine.

Bên cạnh đó, Nga còn sử dụng các chiến thuật như bay thấp để tránh radar hoặc sử dụng lớp mây để che giấu máy bay không người lái khỏi các đội hình cơ động. Một số máy bay không người lái của Nga được lập trình để phát nổ sau khi bị bắn hạ, gây nguy hiểm cho lực lượng phòng không Ukraine.

Trận chiến giành bầu trời ở Ukraine không chỉ là cuộc đối đầu về quân sự mà còn là phép thử về khả năng sáng tạo và sức chịu đựng của cả hai bên. Với cả Ukraine và Nga đều không ngừng cải tiến chiến thuật và công nghệ, cuộc chiến này sẽ tiếp tục kéo dài và có thể định hình cách thức chiến tranh hiện đại trong tương lai.

Ukraine đã chứng tỏ sự kiên cường trong việc bảo vệ không phận, nhưng để duy trì và mở rộng thành công, nước này cần sự hỗ trợ lớn hơn từ các đồng minh, không chỉ về vũ khí mà còn về công nghệ và đào tạo. Trong khi đó, Nga vẫn duy trì lợi thế về số lượng và đang ngày càng tận dụng các chiến thuật mới để vượt qua khả năng phòng thủ của Ukraine.