Phim Việt thắng giải tại Mỹ: ‘Chạm’ vào nỗi đau bạo lực gia đình

Phim Đêm tối rực rỡ của Aaron Toronto, đạo diễn người Mỹ từng sinh sống tại Việt Nam hơn 20 năm đã thắng giải Câu chuyện xuất sắc (Best story) dành cho đạo diễn, và giải Nữ chính xuất sắc (Best Performance Female) cho Lý Nguyễn Nhã Uyên tại Liên hoan phim Santa Fe diễn ra tại Mỹ vào tháng 3.2022.

Bộ phim đã có xuất chiếu ra mắt vào tối ngày 5.4.2022 tại TP.HCM và chính thức công chiếu toàn quốc vào ngày 8.4.2022.

Điều đầu tiên cần phải nói đến của bộ phim là dàn diễn viên không phải là những tên tuổi bán vé.

Nữ chính trong phim, Nhã Uyên – vợ của Aaron Toronto vì nhiều lý do đã ngưng diễn xuất từ khá lâu. Những gương mặt trong tuyến chính như Phương Dung, Diễm Phương, Xuân Trang, Huỳnh Kiến An đều là những diễn viên phụ trong phim điện ảnh. Trong đó, Kim Bảo là gương mặt mới hoàn toàn.

Kế đến, phim không có nhiều bối cảnh, 97% tình huống kịch chỉ xảy ra tại đám tang trong ngôi nhà của ông Toàn. Mạch câu chuyện diễn ra chỉ từ đêm đến buổi bình minh, tầm 24 giờ. Tất cả những điều kể trên hiếm thấy trên màn ảnh Việt, nhất là khung cảnh tang gia, nhưng nó đủ sức cuốn hút người xem đi từ đầu đến cuối câu chuyện.

Dưới góc nhìn của một người trưởng thành trong nền văn hóa Phương Tây, chắc chắn Aaron Toronto vô cùng ngạc nhiên khi nhận ra trong đám ma tại Việt Nam (khu vực Sài Gòn, và miền Đông Nam Bộ), người chịu tang có thể thoải mái uống rượu, chơi bài, thuê nghệ sĩ về hát tuồng cổ, cùng các cô nàng bê đê múa bóng rỗi tạo không khí náo nhiệt đến mức ồn ào.

Thiết nghĩ, đây là tình tiết bất ngờ và thú vị trong mắt khán giả đến từ các vùng văn hóa khác. Điểm đắt giá nhất trong Đêm tối rực rỡ là bi kịch trong câu chuyện không nằm ở cái chết của người ông, mà nó đến từ một vấn đề khác, ông Toàn cờ bạc, nghiện ngập bị nợ nần nên giang hồ ép buộc phải trả nợ ngay buổi sáng đám tang kết thúc. Lý do này dẫn đến hàng loạt xung đột kịch đầy ám ảnh trong đêm tang gia ấy, nhưng nó chỉ là cái cớ để đạo diễn muốn gửi gắm một thông điệp khác. Khi người cha trong gia đình hư hỏng, hành xử bạo lực với con cái sẽ dẫn đến nhiều hậu quả khốc liệt.

Bi kịch trong phim liên tục được đẩy lên, từ cao trào này đến cao trào khác, không một phút ngưng nghỉ. Điều này khiến cho nhiều người lo ngại rằng những cảnh bạo lực, tình huống căng thẳng khiến bộ phim trở nên nặng nề, vậy nhưng, nếu so sánh với các tác phẩm khác của Mỹ và Hàn Quốc, cách kể chuyện này vẫn thường được dùng.

Dụng ý của đạo diễn là muốn miêu tả tận cùng cái ác để tránh xa cái ác. Xem ra, điều này đã phát huy tác dụng trong Đêm tối rực rỡ, bởi chắc chắn rằng khán giả là phụ huynh, sau khi bước chân ra khỏi rạp, sẽ suy nghĩ rất nhiều về cách ứng xử của mình với con cái. Bởi vì, điều đó ảnh hưởng rất quan trọng đến quá trình hình thành nhân cách và số phận của trẻ.

Trầm cảm, rối loạn lưỡng cực dẫn đến rối loạn hành vi đang là căn bệnh thời đại, đã và đang diễn ra âm thầm nhưng rất nhức nhối trong xã hội. Nhã Uyên vào vai Xuân Thanh, người con gái bị trầm cảm vì hậu quả bạo lực. Đây là vai diễn khó cảm giác như quá sức của cô, nhưng Uyên đã diễn tả chân thực một con người bị không thể kiểm soát hành vi khi chịu sự tác động tâm lý.

Cái hay của Nhã Uyên là phân định rất rõ một người bị bệnh tâm thần với một người bị trầm cảm. Người bị trầm cảm thoạt nhìn rất bình thường, thông minh và có nhận thức hoàn toàn khác bệnh nhân tâm thần.

Nghệ sĩ Huỳnh Kiến An là người hóa thân xuất sắc vào rất nhiều loại vai từ thiện tới ác. Lần này, anh nhập vai người cha bạo lực đầy thuyết phục và vai diễn này không quá khó với anh. Xuân Trang đã từng rất thành công với vai phản diện trên sân khấu Hồng Vân, và anh hóa thân quá tốt vào nhân vật người anh tham lam trong Đêm tối rực rỡ.

Diễm Phương từng thành công với các vai diễn thuộc thể loại nhạc kịch, diễn xuất rất tốt tính cách tham lam và ích kỷ trong vai chị dâu. Kim B lần đầu đóng phim cũng diễn xuất đầy cảm xúc. Các diễn viên nhí diễn tốt phần vai của mình. Từ đây, có thể thấy rằng, Aaron Toronto đã rất chính xác khi không cần dàn sao bán vé, với nghệ thuật điều quan trọng là sự hợp vai.

Một điểm cộng của phim là ngôn ngữ điện ảnh hiện đại, trôi chảy, khúc chiết không bị sân khấu hóa và lời thoại lê thê vẫn thường hay xuất hiện trong phim điện ảnh Việt. Dẫu vậy, vẫn có tình huống thừa là sự xuất hiện của một lão đại gia mắng nhiếc ông Toàn. Những gì đã xảy ra trong câu chuyện đã đủ giúp người xem nguyên do vì sao ông Toàn phải trả cái giá rất đắt. Tóm lại, đây là phim điện ảnh Việt rất đáng xem nhất là đối với những người làm cha, làm mẹ.