Philippines và Mỹ ngày 28.10 cho biết đang tìm cách xác minh thông tin những tàu cảnh sát biển Trung Quốc đã rời khỏi bãi cạn Scarborough và ngư dân Philippines đã có thể vào khu vực quanh bãi cạn đánh bắt.
Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Delfin Lorenzana cho biếtcảnh sát biển Philippines đã báo cáo rằng họ không thấy có tàu Trung Quốc nào quanh bãi cạn Scarborough trong vòng 3 ngày qua. Tuy nhiên, ông Lorenzana khẳng định báo cáo này cần được kiểm chứng, vì vậy Philippines sẽ điều máy bay trinh sát ra bãi cạn vào ngày 29.10
Theo ông Lorenzana: “Nếu tàu Trung Quốc quả thực đã rời đi thì ngư dân của chúng ta có thể trở lại khu vực này đánh bắt. Ngư dân Philippines đã không được tiếp cận khu vực này từ năm 2012. Chúng tôi hoan nghênh bước tiến này”.
Trong khi đó tại Washington, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Mark Toner cho biết nước này cũng đang đánh giá thông tin tàu Trung Quốc rời khỏi Scarborough.
Theo ông Toner: “Chúng tôi mong rằng đây không phải chỉ là biện pháp tạm thời. Chúng tôi hy vọng đây là dấu hiệu cho thấy Trung Quốc và Philippines đã đạt được thỏa thuận về quyền được đánh bắt quanh Scarborough, một thỏa thuận phù hợp với phán quyết Trọng tài ra ngày 12.7”.
Trong thời gian gần đây, đã có thông tin ngư dân Philippines được vào vùng biển quanh Scarborough đánh bắt mà không bị ngăn cản. Đài truyền hình ABS-CBN (Philippines) cho biết một tàu cá của tỉnh Pangasinan (Philippines) ngày 28.10 đã trở về an toàn sau 3 ngày đánh bắt trong khu vực này. Còn theo trang tin Iquirer đưa tin, đã có 8 nhóm ngư dân được vào đánh bắt trong ngày 26.10.
Thông tin tàu cảnh sát biển Trung Quốc rời khỏi bãi cạn Scarborough xuất hiện sau khi Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte vừa có chuyến thăm Trung Quốc vào tuần trước. Trở về từ chuyến thăm, ông Duterte ngày 23.10 tuyên bố đợi vài ngày nữa thì ngư dân Philippines sẽ có thể quay lại Scarborough.
Cảnh sát biển Trung Quốc từng ngăn chặn ngư dân Philippines tiếp cận bãi cạn Scarborough - Ảnh: CNN
Bãi cạn Scarborough của Philippines bị Trung Quốc chiếm đóng trái phép vào năm 2012. Kể từ đó, các tàu cảnh sát biển mà Trung Quốc triển khai đến đây đã xua đuổi, không cho tàu cá Philippines vào đánh bắt tại khu vực quanh bãi cạn. Một năm sau khi Trung Quốc chiếm bãi cạn, Tổng thống Philippines lúc bấy giờ là ông Benigno Aquino III đã khởi kiện Trung Quốc.
Cẩm Bình (theo Philstar)