Philippines hủy thỏa thuận mua 16 trực thăng Mi-17 của Nga

Ngày 26.7, cựu Bộ trưởng Quốc phòng Delfin Lorenzana nói rằng thỏa thuận trị giá 12,7 tỉ peso (227 triệu USD) để mua trực thăng Mi-17 đã bị hủy. Thương vụ này được chính quyền của Tổng thống Rodrigo Duterte thông qua vào tháng trước, trước khi nhiệm kỳ của ông kết thúc vào ngày 30.6.

Ông Lorenzana nói: “Chúng tôi có thể đối mặt với các lệnh trừng phạt”, mô tả Mỹ có thể tỏ ý không hài lòng nếu Philippines tiến hành vụ mua trực thăng vận tải Mi-17 từ Nga. Ông còn nói các quan chức an ninh Mỹ đã biết Philippines quyết định hủy hợp đồng, và có thể sẽ đề xuất bán các loại trực thăng tương tự cho quân đội Philippines.

Philippines là đồng minh lâu năm của Mỹ. Ông Jose Manuel Romualdez, Đại sứ Philippines tại Washington, nói Manila có thể đối mặt các trừng phạt có trong Luật Chống lại kẻ thù của nước Mỹ thông qua trừng phạt (CAATSA) nếu tiếp tục thực hiện hợp đồng mua trực thăng Nga.

Một quan chức quân sự Philippines nói hợp đồng này sẽ trải qua “quy trình chấm dứt” sau khi có quyết định hủy. Nga có thể kháng nghị nhưng chính phủ Philippines không còn nhiều thời gian để đánh giá lại, theo quan chức muốn giấu tên vì không có thẩm quyền đề cập vấn đề này.

Hợp đồng mua trực thăng Nga được ký hồi tháng 11.2021, theo đó công ty Sovtechnoexport của Nga sẽ có đợt giao đầu tiên loại trực thăng đa năng Mi-7 trong khoảng hai năm.

Hồi tháng 3.2022, khi được hỏi liệu việc Nga mở chiến dịch quân sự ở Ukraine có ảnh hưởng đến hợp đồng này hay không, Bộ trưởng Quốc phòng Lorenzana từng nói với các nhà báo: “Lúc này, chúng tôi không thấy bất kỳ khả năng hủy hợp đồng nào”.

Khi đó, ông Lorenzana nói Philippines đã trả một khoản tiền hồi tháng 1.2022. Chưa thể biết điều gì xảy ra với khoản tiền này sau khi Philippines quyết định hủy hợp đồng.

Trực thăng đa năng Mi-17 có thể được dùng vào mục đích chiến đấu, tìm kiếm - cứu hộ, sơ tán y tế ở Philippines vốn thường bị bão cùng các thiên tai khác. Hợp đồng mua trực thăng Mi-17 là một trong những thỏa thuận mua vũ khí trong các tháng cuối nhiệm kỳ của ông Duterte.

Hồi tháng 2, ông Lorenzana đã ký một hợp đồng trị giá 571 triệu USD để mua 32 chiếc trực thăng S-70i Black Hawk của nhà sản xuất PZL Mielec ở Ba Lan. Đó là hợp đồng mua máy bay quân sự lớn được ký dưới thời ông Duterte, các quan chức quốc phòng Philippines cho biết.

Với nguồn tài chính eo hẹp, từ nhiều năm qua Philippines chật vật hiện đại hóa quân đội nhằm đối phó các tổ chức phiến quân và để bảo vệ lãnh thổ trên Biển Đông đang có nhiều tranh chấp.

Hồi tháng 3, chính phủ Philippines bỏ phiếu thuận trong nghị quyết của Đại hội đồng Liên Hợp Quốc yêu cầu Nga lập tức chấm dứt tấn công Ukraine và rút quân về nước.