Philippines dọa đưa tranh chấp Biển Đông ra Liên Hợp Quốc

Tuyên bố trên được người phát ngôn Salvador Panelo của Tổng thống đưa ra khi các tàu Trung Quốc vẫn đang chặn ngư dân Philippines và tiếp cận đảo Thị Tứ (nằm trong quần đảo Trường Sa thuộc chủ quyền Việt Nam, hiện bị Philippines chiếm giữ).

“Phán quyết đó tồn tại vĩnh viễn, nên họ chẳng thể xua đuổi chúng tôi. Nhưng chúng tôi không thực thi được phán quyết vì không đủ mạnh”, theo người phát ngôn.

Ông nói thêm: “Nếu đàm phán thất bại thì bước tiếp theo sẽ là gì? Chúng tôi là thành viên Liên Hợp Quốc, có những vụ việc với vấn đề nhất định - ảnh hưởng đến nhân loại - được nêu trước Đại hội đồng Liên Hợp Quốc, rồi Đại hội đồng thực hiện một hành động thống nhất. Có lẽ đây là bước đi tiếp theo”.

Philippines vào năm 2013 khởi đầu quy trình trọng tài theo phụ lục VII Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982 (UNCLOS) tại PCA.

Đến ngày 12.7.2016, tòa ra phán quyết bác bỏ yêu sách “đường 9 đoạn” của Trung Quốc, đồng thời xác định nước này vi phạm chủ quyền của Philippines khi không ngăn chặn ngư dân Trung Quốc vào vùng đặc quyền kinh tế Philippines đánh bắt cá, xây đảo nhân tạo và ngăn cản ngư dân Philippines đánh bắt cá cũng như can thiệp hoạt động thăm dò dầu khí của Philippines.

Nhưng khi lên nắm quyền thì Tổng thống Duterte lại tạm gác các tuyên bố chủ quyền để xây dựng quan hệ thân thiết với Trung Quốc. Nhà lãnh đạo Manila tìm nguồn hỗ trợ tài chính từ Trung Quốc phục vụ kế hoạch phát triển cơ sở hạ tầng đất nước, cố gắng đàm phán tìm giải pháp cho tranh chấp Biển Đông.

Trong lúc đó, Trung Quốc nhanh chóng biến những thực thể địa lý mà họ chiếm đóng phi pháp thành căn cứ quân sự.

Mọi chuyện vẫn tùy thuộc vào Tổng thống Duterte. Người phát ngôn Panelo cho biết chính cựu Ngoại trưởng Albert del Rosario – người theo đuổi vụ kiện Trung Quốc – hối thúc chính quyền đương nhiệm đưa tranh chấp lên Liên Hợp Quốc.

Cựu Đại sứ Philippines tại Liên Hợp Quốc Lauro Baja đồng tình. Ông phân tích dù Đại hội đồng không có quyền lực ép buộc thực thi, nhưng khiến các quốc gia khác một lần nữa chú ý phán quyết có tác dụng tranh thủ ủng hộ.

Phía chính quyền Manila tuần qua phản ứng rất gay gắt. Bộ Ngoại giao sau khi đầu tuần đã gửi công hàm phản đối việc hàng trăm tàu Trung Quốc hiện diện xung quanh Thị Tứ. Tổng thống Duterte hôm 4.4 cũng vừa yêu cầu Trung Quốc tránh xa khỏi đảo này và cảnh báo sẽ vận động binh sĩ “chuẩn bị thực hiện nhiệm vụ cảm tử”.

Cẩm Bình (theo SCMP)