Ông Trump và ông Putin bàn chuyện mở 'trưng cầu dân ý' ở Đông Ukraine

Tổng thống Nga Vladimir Putin đã đề nghị tổ chức một cuộc trưng cầu dân ý ở miền Đông Ukraine, khi gặp Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Helsinki hồi đầu tuần. Nhà lãnh đạo Mỹ khi đó không ngay lập tức đồng ý đề nghị này mà nói ông sẽ xem xét kỹ đề xuất này.

Tổng thống Putin tiết lộ thông tin nói trên trong một cuộc họp kín với các đại sứ và các nhà ngoại giao tại Bộ Ngoại giao Nga ở Moscow hôm 19.7, theo Bloomberg. Thông tin này sau đó bị rò rỉ ra ngoài và Bloomberg đang tìm sự xác nhận từ Nhà Trắng.

Đề xuất của ông Putin được đưa ra nhằm giải quyết cuộc xung đột kéo dài 4 năm qua ở Donetsk và Luhansk, sau cuộc đảo chính lật đổ chính phủ Ukraine tại Kiev. Theo thỏa thuận hòa bình Minsk, hai khu vực này đang được công nhận tự trị, dù xung đột quân sự với các lực lượng Ukraine vẫn đang diễn ra.

Hồi tháng 5.2014, Donetsk và Luhansk dưới sự kiểm soát của lực lượng dân quân ly khai thân Nga đã tổ chức những cuộc trưng cầu dân ý độc lập khỏi Ukraine. Cuộc bầu cử bị Ukraine, EU và Mỹ không công nhận trong khi Nga tuyên bố họ "tôn trọng" ý nguyện của người dân Đông Ukraine.

Theo Bloomberg, ông Putin đã đề xuất rằng nên có một cuộc trưng cầu dân ý tại hai khu vực này, dưới sự bảo trợ của cộng đồng quốc tế, nhằm xác định ý muốn của họ.

Phát ngôn viên điện Kremlin Dmitry Peskov, nói với Bloomberg rằng “một số ý tưởng mới đã được thảo luận” ở Helsinki liên quan đến cuộc khủng hoảng Ukraine và “họ sẽ làm việc” để thực hiện những ý tưởng này và không cho biết thêm chi tiết.

Ngoài chuyện Đông Ukraine, người đứng đầu nước Nga cũng đang thuyết phục ông Trump công nhận việc Nga sáp nhập bán đảoCrimea là hợp pháp. Trong cuộc họp báo chung hôm 16.7, ông Putin nói rằng ông không đồng ý khi ông Trump "vẫn tiếp tục duy trì" quan điểm cho rằng việc xác nhập Crimea là bất hợp pháp.

"Chúng tôi đã tổ chức một cuộc trưng cầu dân ý, tuân thủ đầy đủ điều lệ của LHQ và luật pháp quốc tế. Đối với chúng tôi, mọi chuyện đã xong", ông Putin nói.

Hồi tháng trước, trước khi gặp ông Putin, ông Trump cho hay ông "đang xem xét" việc công nhận vụ sáp nhập Crimea là hợp pháp.

Cả hai nhà lãnh đạo Nga - Mỹ đều nhận xét rằng cuộc hội nghị thượng đỉnh của họ ở Helsinkilà rất thành công. Các quan chức Nga thậm chí còn lạc quan rằng cuộc hội nghị này sẽ là bản lề để xây dựng lại mối quan hệ vốn căng thẳng giữa Nga - Mỹ mấy năm qua.

Trong khi đó, ông Trump đã liên tục bị chỉ trích bởi các đồng minh cũng như tại quê nhà. Nhiều nhà phê bình cho rằng ông Trump đã quá nhún nhường trước ông Putin, làm mất vị thế của Mỹ trên bàn đàm phán.