Ông Trump dùng chiến tranh thương mại để ép Trung Quốc 'ứng xử đúng đắn'

Ông Trump đã áp thêm khoản thuế 50 tỉUSD lên hàng hóa Trung Quốc nhập khẩu, và xác định có thể từ ngày 6.9 tới sẽ còn áp khoản thuế 200 tỉ USD lên các hàng hóa từ hóa chất, hải sản, máy hút bụi cho đến xe đạp...

Theo Yahoo Finance ngày 2.9, đề xuất của ông Trump làm nhiều doanh nghiệp Mỹ lo ngại, và người tiêu dùng cho rằng ông Trump đang gây tổn thất kinh tế không cần thiết.

Nhưng ông Trump đã đạt được tiến bộ về thỏa thuận thương mại song phương với Mexico vào đầu tuần này, trong khi đang đàm phán với Canada, khiếnông Laffer cho rằng cách làm việc của chủ nhân Nhà Trắng với Mexico và Canada là một bước cần thiết để buộc Trung Quốc quay lại bàn đàm phán.

Ông Laffer, cố vấn chính sách thuế cho ông Trump, nói: “Trump đang xử lý tốt với Mexico và Canada, tôi cho là thế. Nhưng mục đích thật là đem Trung Quốc trở vào thế giới thương mại tự do, và Trung Quốc phải ứng xử như một quốc gia đúng đắn, ứng xử mẫu mực trong thế giới thương mại tự do. Trung Quốc đừng ăn cắp quyền sở hữu trí tuệ nữa, đừng đem thuế áp lên hàng hóa Mỹ, đừng thao túng đồng tiền. Hãy làm ăn minh bạch, bình đẳng”.

Ông còn nói: “Trung Quốc là một điểm cộng khổng lồ cho Mỹ, vì không có Trung Quốc thì không có siêu thị Walmart, và không có Walmart thì giai cấp trung lưu và thấp hơn ở Mỹ có được sự thịnh vượng. Một khi chúng ta đạt được thỏa thuận với các nước khác, Trung Quốc sẽ bị bỏ mặc trong giá lạnh. Và họ thật sự lệ thuộc thương mại”.

Sự tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc lệ thuộc nặng vào thương mại hơn là Mỹ. Hàng hóa xuất khẩu và dịch vụ chiếm khoảng 20% trong GDP năm 2017 của Trung Quốc, nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, so với 12% GDP của Mỹ trong năm 2017.

Từ đó, ông Laffer cho rằng “phép lạ kinh tế thế kỷ 21” của Trung Quốc từ sản xuất ồ ạt nhằm đáp ứng thị trường toàn cầu hóa có thể là yếu điểmkhi Trung Quốc có chiến tranh thương mại với Mỹ.

Hồi tháng 7, ông Laffer gởi bản phân tích “Sự sụp đổ vĩ đại củaTrung Quốc” đến Nhà Trắng, và nhà kinh tế học có những quan điểm ảnh hưởng đến ông Trump, nói việc Mỹ áp thuế cao đối với Bắc Kinh “đang gây ra nguy cơ gây hại cho đa phần tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc từ 50 năm qua”, theo báo Wall Street Journal đưa tin.

Ngày 2.9, ông Laffer lập lại lời cảnh báo Trung Quốc “có thể thảm bại” trong một kịch bản chiến tranh thương mại.

Vị cựu cố vấn kinh tế của Tổng thống Ronald Reagan ủng hộ thương mại tự do, gọi ông Trump là “nhà đàm phán đáng ngạc nhiên”, và cho rằng ông Trump “mượn một trang trong bài bản của ông Reagan”, bằng cách trước tiên áp thuế cao, rồi gợi ý miễn thuế.

Ông Laffer (trái) khi là cố vấn kinh tế của Tổng thống Reagan - Ảnh: AP

Nhưng dù ca ngợi các chiến thuật đàm phán của ông Trump, có một điều ông Laffer không đồng ý với quan điểm của Tổng thống Mỹ rằng rất dễ thắng một cuộc chiến tranh thương mại.

Ông Laffer mượn các bài học của thời Nixon, nói: “Các cuộc chiến thương mại luôn khủng khiếp, và đó là điều duy nhất có thể chúng ta cần bảo đảm phải tránh được, và câu trả lời duy nhất chính là thuơng mại tự do”.