Ông Duterte lại cứng rắn với Trung Quốc về chủ quyền trên biển

Phát biểu trong một cuộc họp báo tối 9.2, Tổng thống Philippines khẳng định sẽ tiếp tục đàm phán với Trung Quốc về các khu vực tranh chấp trên Biển Đông. Ông cũng nhấn mạnh chủ quyền với Benham Rise nằm ở vùng biển phía đông Philippines, nơi được Liên Hợp Quốc công nhận là một phần của thềm lục địa Philippines.

Ông Duterte cho biết: “Đều như nhau thôi, chúng ta không thể đấu với Mỹ. Với Trung Quốc cũng vậy. Tôi sẽ im lặng nhường nhịn. Nhưng nếu các người lấy thứ gì đó khỏi vùng đặc quyền kinh tế, tôi sẽ ra lệnh cho hải quân nổ súng”.

Theo Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982, vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) rộng 200 hải lý tính từ đường cơ sở. Quốc gia ven biển có quyền tài phán và khai thác tài nguyên trong khu vực trên. Tuy nhiên, tàu bè nước ngoài vẫn có quyền "qua lại vô hại" trong EEZ nhưng không được đánh bắt thủy sản hay khai thác tài nguyên như dầu khí.

Phát biểu của Tổng thống Philippines được đưa ra sau khi ông vừa cho chấm dứt tất cả những nhiệm vụ nghiên cứu khoa học của nước ngoài tại Benham Rise (chính quyền Manila đã cho đổi tên thành Philippines Rise) và yêu cầu hải quân cùng không quân tiến hành tuần tra tại đây. Khu vực này được cho có nguồn thủy sản dồi dào và lượng dầu khí khổng lồ.

“Tôi muốn nhấn mạnh với thế giới rằng Philippines Rise là của chúng tôi”, ông Duterte tuyên bố.

Benham Rise rộng khoảng 24 triệu hecta, nằm trong cửa ngõ ra Thái Bình Dương của Philippines. Khu vực này đã được chú ý khi Trung Quốc được chính quyền Manila cho phép hợp tác tiến hành nghiên cứu khoa học tại đây. Mặc dù Trung Quốc không tuyên bố chủ quyềnnhưng sự hiện diện kéo dài của nhiều tàu nước Trung Quốctrong nhiều tháng cuối năm 2016 đã làm dấy lên quan ngại về mục đích của Bắc Kinh. Tổng thống Duterte doquyết định này đã nhận phải không ít chỉ trích.

Ngày 6.2, ông Harry Roque, người phát ngôn của Tổng thống Philippines, cho biết tất cả nhóm nghiên cứu nước ngoài của Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản và Mỹ đều đã kết thúc công tác nghiên cứu ở Benham Rise, và Tổng thống Duterte mong muốn những nhiệm vụ nghiên cứu trong tương lai sẽ do người Philippines đích thân tiến hành.

“Nếu đã tuyên bố chủ quyền với cả một đại dương thì đừng gây rối với vùng đặc quyền kinh tế với tôi”, ông Duterte phát biểu ám chỉ Trung Quốc.

Cũng theo ông: “Tôi sẽ cố khiến Trung Quốc giữ đúng cam kết và chúng ta cũng vậy. Lúc này thì Trung Quốc đang hành động đúng đắn". Ông nhận xét hành động của Bắc Kinh bị ảnh hưởng bởi sự cạnh tranh giành vị thế siêu cường của Mỹ, nhưng Philippines “sẽ không dính vào chuyện này”.