Trước bức xúc của dư luận, TAND Tối cao quyết định rút hồ sơ vụ án lên xem xét, còn ĐBQH Lưu Bình Nhưỡng thì cho rằng cần có những hội thảo, án lệ… cho những vụ án như thế này. Bởi vì câu chuyện xảy ra ở Thái Nguyên, nhưng tương lai có thể ở một nơi khác!
Việc tài xế container Lê Ngọc Hoàng bị tuyên 6 năm tù ở phiên phúc thẩm ngày 2.11 tại Toà án Thái Nguyên đang gây nhiều phản ứngtrong dư luận lẫn chuyên gia luật pháp. Trước sức nóng này, TAND Tối cao đã rút hồ sơ vụ án lên xem xét.
Bản án tạo tiền lệ xấu cho giao thông trên cao tốc?
Sáng5.11, trao đổi với báo Người Lao Động, Phó Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Trí Tuệ cho biết ngay sau khi báo chí phản ánh về việc dư luận bức xúc vụ án xe container tông xe ô tô Toyota Innova đi lùi trên cao tốc, TAND Tối cao đã chỉ đạo xem xét, đánh giá toàn diện về bản án này.
Phó Chánh án TAND Tối cao cho biết cơ quan này sẽ rút hồ sơ, xem xét lại bản án. Theo thẩm quyền, TAND Cấp cao tại Hà Nội sẽ xem xét theo trình tự giám đốc thẩm. “Chúng tôi đã yêu cầu TAND Cấp cao tại Hà Nội xem xét lại bản án. Bản thân TAND Tối cao cũng đã giao bộ phận nghiên cứu về hồ sơ vụ án này”- ông Tuệ nói.
Ông khẳng định ngay sau khi có kết quả, TAND Tối cao sẽ tiếp tục thông tin tới công chúng.
Trước đó, cũng như dư luận, các luật sư tỏ ra không đồng tình với bản án của TAND tỉnh Thái Nguyên. Phát biểu trên báo Lao Động, Luật sư Nguyễn Thiện Hiệp - Giám đốc Công ty luật Việt Tâm (Đoàn Luật sư Hà Nội) - cho biết: “Với tư cách là người bào chữa cho bị cáo Hoàng, chúng tôi không đồng ý quan điểm của HĐXX. Tôi lo lắng, với bản án này có thể tạo tiền lệ xấu cho những người tham gia giao thông trên cao tốc".
Làm thế nào để “giữ khoảng cách an toàn với xe chạy… lùi” trên cao tốc?
Báo Lao Động tiếp tục dẫn lời luật sư Nguyễn Anh Thơm - Đoàn Luật sư TP Hà Nội khi ông cho rằng việc TAND Tỉnh Thái Nguyên xác định, lái xe container có lỗi “Không giữ khoảng cách an toàn” là xác định nhầm lỗi.
Nếu cho rằng lái xe container "không giữ khoảng cách an toàn" với xe Innova, gây ra vụ tai nạn là mặc nhiên thừa nhận xe Innova được phép lưu thông (lùi) vào đường cao tốc một chiều mà các phương tiện không được phép đi ngược chiều.
Trong khi đó, Điều 16 Luật Giao thông đường bộ đã cấm hành vi lùi xe trên đường cao tốc.
Như vậy, theo quan điểm của luật sư, xe Innova đi lùi ngược chiều không được coi là tham gia giao thông. Các cơ quan tố tụng xác định lỗi của xe container đã có sự nhầm lẫn. Việc xác định nhầm lỗi này đã gây ra phản ứng cho dư luận về việc giải quyết vụ án của các cơ quan pháp luật tỉnh Thái Nguyên.
Hiện trường vụ tai nạn năm 2016. Ảnh: IT
"Lỗi "không giữ khoảng cách an toàn" được hiểu trong Luật Giao thông đường bộ là để tính khoảng cách, cự ly tối thiểu giữa xe của mình với xe chạy liền trước, hoặc theo quy định của biển báo hiệu “cự ly tối thiểu giữa hai xe”.
Việc giữ khoảng cách an toàn hoặc cự ly tối thiểu theo quy định được xác định đối với các phương tiện cùng chiều và tịnh tiến để tránh không đâm vào xe đi trước khi gặp tình huống bất ngờ.
Đối chiếu quy định này, việc xe Innova đi lùi ngược chiều trên cao tốc không quan sát phía sau, trong khi xe container đi đúng chiều, đúng tốc độ cho phép mà va chạm với nhau không thuộc lỗi giữ khoảng cách an toàn theo quy định của Luật Giao thông đường bộ.
Chẳng lẽ khi phát hiện xe Innova đi lùi ngược chiều, xe đầu kéo kéo theo rơ moóc cũng phải đi "lùi" theo để giữ khoảng cách an toàn", luật sư phân tích.
Cần có án lệ cho những vụ án tương tự
Trước những thông tin quanh vụ án, trả lời phỏng vấn trên báo Tin Tức, ĐBQH Lưu Bình Nhưỡng đề nghị cần phải nghiên cứu kỹ lưỡng về những vụ án như thế này.
Trả lời phỏng vấn trên báo Tin Tức, ông Lưu Bình Nhưỡng nói: "Tòa án tối cao cần có hội thảo về vấn đề này, để từ vụ án này lấy làm mẫu mực để thành án lệ cho các vụ việc sau, đảm bảo cho tòa án đỡ phải lúng túng trong quá trình xét xử. Thứ hai là người dân cũng tin tưởng rằng những vụ việc được xét xử công bằng. Tránh tình trạng vụ này xử một kiểu, vụ khác lại xử kiểu khác.
Chúng ta đã có hai vụ án đau lòng. Vụ án thức nhất là xe cứu hỏa chạy ngược chiều trên đường cao tốc. Vụ án thứ hai chính là vụ xe Innova lùi trên đường cao tốc.
Do vậy, tôi nghĩ rằng cần có một hội thảo lớn để cùng nhau xem xét trên nhiều khía cạnh, có cơ sở khoa học để làm “bà đỡ” cho các quyết định sau này, án lệ đều dựa trên cơ sở đánh giá, lập luận khoa học và chúng ta cũng chưa có quy định về việc này. Do vậy, về mặt xã hội cũng như pháp lý cần có đánh giá thật sự khoa học, để tạo ra cơ sở pháp lý ban đầu và hoàn thiện các quy định của pháp luật nói chung và tố tụng nói riêng".
Ông Lưu Bình Nhưỡng cũng kêu gọi mọi người ý thức trách nhiệm, xem xét sự việc trên cơ sở khoa học thay vì đánh giá, chỉ trích nặng nề: "Tất cả từ cá nhân bình thường, đến báo chí, tổ chức xã hội, đều phải có trách nhiệm trước sự kiện này. Hôm nay có thể xảy ra với người này, ngày mai có thể xảy ra đối với người khác. Hôm nay xảy ra ở Thái Nguyên, ngày mai xảy ra ở tỉnh khác. Chúng ta muốn tạo ra nền tảng thì phải hết sức khoa học".
P.V tổng hợp
Theo hồ sơ, sáng 19-11-2016, Ngô Văn Sơn lái xe Toyota Innova 8 chỗ chở 10 người chạy trên tuyến cao tốc Hà Nội - Thái Nguyên. Do xe vượt quá lối ra khỏi cao tốc tại nút giao Yên Bình (thị xã Phổ Yên), Sơn đã cho ôtô đi lùi, sát hàng rào bên phải.
Cùng lúc, tài xế Lê Ngọc Hoàng điều khiển xe đầu kéo kéo theo rơ-moóc đi thuận chiều trên cao tốc, tốc độ 60 - 65 km/giờ. Đến gần nút giao, thấy chiếc xe Innova phía trước, cách khoảng 70 m đang bật đèn phanh đỏ, tài xế Hoàng không phanh giảm tốc mà quan sát gương chiếu hậu. Do phía sau có ôtô khác đang vượt lên, Hoàng không thể chuyển làn rồi tông vào đuôi chiếc xe Innova khiến 4 người tử vong tại chỗ, 2 người bị thương.
Tài xế Sơn bị cáo buộc vi phạm 3 lỗi: Không được lùi xe ở khu vực cấm dừng trên cao tốc, điều khiển ô tô trên đường khi có nồng độ cồn và chở khách vượt quá số người quy định. Trong khi đó, tài xế Hoàng bị xác định đã không giữ tốc độ và khoảng cách an toàn với xe chạy liền trước.
Tại phiên tòa phúc thẩm, HĐXX cho rằng Lê Ngọc Hoàng đã vi phạm khoảng cách an toàn giữa 2 xe. Căn cứ biên bản và sơ đồ hiện trường cùng lời khai những người liên quan cho thấy Hoàng đã quá tự tin chuyển được xe sang làn khác để tránh va chạm với xe Innova do Sơn điều khiển. Khi đã đến quá gần, Hoàng mới phanh "chết", dẫn tới tông vào xe của Sơn.
Do đó,TAND tỉnh Thái Nguyên trong phiên phúc thẩm ngày 2-11 đã quyết định sửa một phần bản án sơ thẩm, giảm án cho bị cáo Ngô Văn Sơn (40 tuổi, tài xế xe Toyota Innova) từ 10 năm tù xuống còn 9 năm tù; bị cáo Lê Ngọc Hoàng (33 tuổi, tài xế xe container) từ 8 năm tù xuống còn 6 năm tù, cùng về tội vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ trong vụ án lùi xe ôtô Toyota hiệu Innova trên cao tốc Hà Nội - Thái Nguyên gây tai nạn thảm khốc khiến 4 người tử vong. Tuy nhiên, mức án cũng như cáo buộc của TAND tỉnh Thái Nguyên đối với tài xế container Lê Ngọc Hoàng khiến dư luận không đồng tình và phản ứng.