Nhiều tập đoàn lớn đạt điểm 0 về công khai thông tin phòng chống tham nhũng

Ngày 21.8, Tổ chức Hướng tới Minh bạch (Towards Transparency - TT), cơ quan đầu mối quốc gia của Tổ chức Minh bạch Quốc tế (Transparency International - TI) tại Việt Nam đã thực hiện báo cáo đánh giá thực tiễn công bố thông tin của 45 doanh nghiệp lớn nhất Việt Nam (Báo cáo TRAC 2018). Các doanh nghiệp này được lựa chọn dựa trên Danh sách 500 doanh nghiệp lớn nhất Việt Nam năm 2017 (VNR 500 2017).

Báo cáo xem xét mức độ thông tin được doanh nghiệp công bố trên trang thông tin điện tử của mình liên quan đến 3 lĩnh vực: chương trình phòng chống tham nhũng; thông tin về cấu trúc sở hữu; các thông tin tài chính cơ bản tại từng quốc gia nơi doanh nghiệp hoạt động.

Về lĩnh vực công khai thông tin chương trình phòng chống tham nhũng, báo cáo của TT cho thấy kết quả không mấy sáng sủa khi điểm trung bình của 45 doanh nghiệp chỉ là 15.

Trong số nhóm doanh nghiệp tham gia khảo sát, các công ty con của công ty nước ngoài đạt điểm số cao nhất với điểm trung bình là 31% nhưng vẫn còn thấp so với kết quả của các công ty đa quốc gia ở thị trường mới nổi (48%) và các công ty lớn nhất thế giới (70%).

Ba công ty con của nước ngoài là Samsung Electronics Việt Nam, Unilever Việt Nam và Nestlé Việt Nam có điểm số cao nhất, đạt 81%. Đáng thất vọng, hơn 50% doanh nghiệp trong báo cáo không công khai bất kỳ thông tin nào về chương trình phòng, chống tham nhũng.

Các doanh nghiệp nhà nước đạt điểm thấp nhất về công khai thông tin về chương trình phòng, chống tham nhũng. Doanh nghiệp nhà nước có điểm số cao nhất về khía cạnh này là EVN, đạt 27%.

Các doanh nghiệp trong nước có điểm cao nhất lần lượt là Vinamilk, VPBank, Vietcombank, EVN, Vinacomin, FPT… Tuy nhiên, có tới 24/45 doanh nghiệp bị chấm điểm 0 gồm: Hòa Phát, Thế Giới Di Động, Sabeco, Mobifone, Tân Cảng Sài Gòn, Vicem, Viettel…

Đáng chú ý, so với báo cáo TRAC 2017, có 5 doanh nghiệp không có tiến bộ nào trong lĩnh vực công khai thông tin chương trình phòng chống tham nhũng (vẫn 0 điểm), gồm: Hòa Phát, Mobifone, Thế Giới Di Động, Công ty TNHH MTV Dầu khí TP. HCM và Viettel.

Về lĩnh vực minh bạch cấu trúc và tỷ lệ sở hữu, báo cáo của TT cho thấy kết quả khả quan với điểm trung bình của 45 doanh nghiệp là 66.

Một phần ba số doanh nghiệp được khảo sát đạt điểm tối đa (100 điểm). Các công ty niêm yết thể hiện kết quả tốt nhất với điểm trung bình là 88, tiếp theo là các doanh nghiệp nhà nước với 60 điểm. Các doanh nghiệp FDI đứng sau cùng với 32 điểm.

Báo cáo của TT cũng cho hay, các doanh nghiệp nhà nước với việc Agribank, Mobifone, Vinataba, SJC, VRG đều đạt điểm tối đa (100 điểm), còn các doanh nghiệp FDI khi điểm trung bình của nhóm chỉ là 32.

Về lĩnh vực thông tin tài chính cơ bản tại từng quốc gia nơi doanh nghiệp hoạt động, báo cáo cho hay trong số 18 doanh nghiệp lớn nhất được khảo sát có hoạt động bên ngoài Việt Nam, không có doanh nghiệp nào công khai thông tin. Riêng Mobifone có cung cấp thông tin về các hoạt động đóng góp cho cộng đồng ở Việt Nam.

Với các kết quả nói trên, TT khuyến nghị Chính phủ cần đưa ra áp dụng và tăng cường các quy định về chương trình và chính sách phòng, chống tham nhũng cho các doanh nghiệp. Các nguyên tắc chung có thể tìm thấy tại “Các nguyên tắc chung phòng chống hối lộ trong kinh doanh của Tổ chức Minh bạch quốc tế”.

Bên cạnh đó, Chính phủ cần đưa ra các quy định về công khai thông tin kèm theo các biện pháp trừng phạt thích đáng, phù hợp cho các công ty niêm yết, doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp FDI.

Lam Thanh