Nhật không còn muốn gây áp lực tối đa với Triều Tiên

Trong Sách xanh Ngoại giao năm ngoái (2018) công bố giữa lúc căng thẳng trên báo đảo Triều Tiên tăng cao, Nhật tuyên bố phối hợp cùng đồng minh gây áp lực tối đa lên phía chính quyền Bình Nhưỡng thông qua mọi biện pháp khả dĩ.

Tuy nhiên,nội dung trên đã biến mất khỏi phiên bản năm nay, sau khi các nhà ngoại giao xem xét toàn diện những diễn biến mới nhất. Theo Chánh văn phòng Nội các Nhật Yoshihide Suga: “Nhờ một số sự kiện như hai hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Triều (tháng 6.2018 và tháng 2.2019) mà tình hình quanh Triều Tiên có nhiều tiến triển lớn”.

“Chúng tôi mong muốn bình thường hóa quan hệ bằng cách giải quyết những vấn đề nổi bật như chuyện công dân (Nhật) bị bắt cóc, hạt nhân, tên lửa, vấn đề quá khứ”, Chánh văn phòng Suga cho biết.

Nhật Bản lâu nay chủ trương cứng rắn với Triều Tiên. Chính quyền Tokyo cáo buộc Triều Tiên bắt cóc công dân nước họ để phục vụ công tác dạy tiếng và văn hóa Nhật cho đặc vụ trong khoảng thời gian 1970-1980, cũng như chỉ trích mạnh mẽ các vụ phóng tên lửa tầm trung.

Nhưng nước Nhật lúc này có nguy cơ không theo kịp tình hình, khi nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un thời gian qua tích cực thúc đẩy hoạt động ngoại giao.

Sau gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Mỹ Donald Trump, ông Kim đangchuẩn bị gặp gỡ Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Vladivostok. Thủ tướng Shinzo Abe từng ngỏ ý tổ chức hội nghị thượng đỉnh Nhật - Triều, tuy nhiên đến nay vẫn chẳng có dấu hiệu cho thấy sự kiện như vậy sẽ diễn ra.

Nhà lãnh đạo Tokyo vừa bắt đầu chuyến công du 6 nước, trong đó có Mỹ. Vấn đề Triều Tiên chắc chắn sẽ là nội dung bàn luận giữa Thủ tướng Abe với Tổng thống Trump.

Với Hàn Quốc, Sách xanh Ngoại giao Nhật Bản 2019 đánh giá quan hệ song phương nay xấu đi vì nhiều vấn đề chẳng hạn như phán quyết của tòa tối cao Hàn Quốc yêu cầu tập đoàn Mitsubishi bồi thường cho nạn nhân bị cưỡng bức lao động trong Thế chiến thứ 2, giải thể quỹ hỗ trợ phụ nữ mua vui thời chiến.

Một điểm đáng lưu ý khác là Sách xanh Ngoại giao Nhật không còn dùng cụm từ “4 hòn đảo Nga kiểm soát thuộc về Nhật” trong phần nói đến tranh chấp Nam Kuril/ lãnh thổ phương Bắc, thay vào đó viết rằng sẽ kiên trì đàm phán với Nga nhằm giải quyết vấn đề lãnh thổ và hướng đến ký kết hiệp ước hòa bình.

Hai nước hơn 70 năm qua không ký kết hiệp ước hòa bình do còn tranh chấp 4 hòn đảo được gọi là lãnh thổ phương Bắc ở Nhật Bảnvà Nam Kuril ở Nga. Mặc dù vậy, hoạt động đàm phán đã bắt đầu từ giữa thế kỷ 20.

Về Trung Quốc, Sách xanh xác định mối quan hệ vốn thường xuyên căng thẳng đã cải thiện hơn so với vài năm trước.