"Việc sử dụng kháng sinh, hóa chất trong ngành thủy sản quá mức hiện nay đang khiến ngành thủy sản Việt Nam đứng trước nguy cơ mất thị trường và ảnh hưởng lớn đến uy tín, thương hiệu trên thị trường thế giới". Đó là nhận định của các chuyên gia có mặt tại hội thảo “Quy định quốc tế và Việt Nam về hóa chất và kháng sinh sử dụng trong sản phẩm thủy sản” tổ chức ngày 27.5 tại Hà Nội.
Theo báo cáo được đưa ra tại hội thảo, hiện nay có khoảng 5.000 - 6.000 loại thuốc, hóa chất phòng trị bệnh, xử lý môi trường dùng trong nuôi trồng thủy sản đang được lưu hành trên thị trường. Trong đó mới cấp phép lưu hành cho 642 sản phẩm thuốc thú y thủy sản bao gồm501 sản phẩm được sản xuất trong nước và 141 sản phẩm nhập khẩu.
Đáng chú ý là số lượng không được cấp phép hiện chưa được kiểm soát chặt chẽ, khiến người nuôi trồng thủy sản hoang mang không thể biết được đâu là sản phẩm có thể sử dụng được và không để lại tồn dư kháng sinh trong sản phẩm thủy sản.Chính điều này đã gây ra những hệ quả không nhỏ cho ngành xuất khẩu thủy sản Việt Nam.
Cụ thể, Cục Thú y cho biết, trong 9 tháng đầu năm 2015, giá trị xuất khẩu thủy sản giảm, số lô hàng thủy sản thường xuyênbị các nước nhập khẩu cảnh cáo vàtrả về tăng cao đột biến.
Từ đầu năm 2014 đến tháng 9.2015, cả nước có gần 32.000 tấn thủy sản các loại bị trả về do nhiễm kháng sinh cấm, vi sinh và các loại tạp chất khác. Đặc biệt, chỉ trong 9 tháng đầu năm 2015, Việt Nam có 542 lô hàng thủy sản của 110 công ty xuất khẩu bị 38 nước nhập khẩu trả về, trong đó mỗi doanh nghiệp có 5 lô hàng không đảm bảo chất lượng bị trả về.
Hiện nay, thủy sản của Việt Nam đã xuất khẩu tới 150 quốc gia và vùng lãnh thổ, trong đó có 4 thị trường nhập khẩu lớn và ổn định là EU, Mỹ, Nhật Bản và Hàn Quốc. Tuy nhiên, từ năm 2010 - 2015, Việt Nam đã có 323 lô hàng bị cảnh báo không đảm bảo an toàn thực phẩm tại các thị trường này. Trong thời gian gần đây, lượng xuất khẩu thủy sản sang 3 thị trường chủ lực gồm: EU, Mỹ, Nhật Bản đều có dấu hiệu giảm đi trông thấy.
Được biết, nguyên nhân khiến hàng thủy sản Việt bị trả về là do quá trình nuôi trồng thủy sản chưa tuân thủ việc sử dụng thuốc kháng sinh, một số hóa chất cho phép...
Góp mặt tại hội thảo, nhiều chuyên gia trong lĩnh vực nhận định rằng, tình trạng sử dụng kháng sinh, hóa chất trong ngành thủy sản đang vượt mức cho phép. Theo đó, nếu không khắc phục tốt, ngành thủy sản Việt Nam sẽ bị mất thị trường, thậm chícòn ảnh hướng tới uy tín, thương hiệu của ngành trên thị trường thế giới.
Trước tình trạng này, ông Nguyễn Tử Cương, chuyên gia Dự án Hỗ trợ chính sách thương mại và đầu tư của châu Âu (EU-Mutrap) cho biết, các doanh nghiệp phải chú trọng đến nhóm hóa chất và kháng sinh mà con người chủ động đưa vào sản xuất, trong đó cần hiểu danh mục nào được phép hoặc cấm sử dụng.
Theo ông Cương, nếu doanh nghiệp xuất khẩu sử dụng hóa chất, kháng sinh trong sản xuất thủy sản thì cần phải truy cập website của các nước nhập khẩu để đánh giá thử nghiệm và khảo nghiệm của từng loại, qua đó nắm được liều dùng và thời gian ngừng sử dụng trước khi thu hoạch.
Tuyết Nhung