Hôm 24.6, nhà ngoại giao cấp cao Nga tuyên bố cứng rắn sau sự cố ở Biển Đen, trong đó tàu khu trục Anh đi gần Crimea trong khu vực mà Nga tuyên bố là lãnh hải của mình.
Nga cho biết một trong các tàu chiến của họ đã bắn cảnh cáo và một máy bay chiến đấu đã thả bom vào đường đi của tàu khu trục HMS Defender (Anh) hôm 23.6 để xua đuổi nó khỏi khu vực gần Sevastopol, thành phố lớn nhất Crimea. Anh phủ nhận thông tin đó, khẳng định tàu của họ không bị bắn và nói đang đi trong vùng biển Ukraine.
Vụ việc đánh dấu lần đầu tiên kể từ sau Chiến tranh Lạnh, Nga thừa nhận sử dụng đạn thật để răn đe tàu chiến NATO, nhấn mạnh mối đe dọa va chạm quân sự gia tăng trong bối cảnh căng thẳng Nga -phương Tây.
Hôm 23.6, Thứ trưởng Ngoại giao Nga - Sergei Ryabkov nói “sự bất khả xâm phạm của biên giới Nga là mệnh lệnh tuyệt đối”, đồng thời nói thêm rằng nó sẽ được bảo vệ “bằng mọi cách, ngoại giao, chính trị và quân sự nếu cần”.
Ông Sergei Ryabkov mỉa mai rằng Hải quân Anh nên đổi tên tàu khu trục của mình từ Defender (người bảo vệ) thành Aggressor (kẻ xâm lược) và cảnh báo rằng "những người cố gắng kiểm tra sức mạnh của chúng tôi đang chấp nhận rủi ro cao".
Khi được hỏi Nga sẽ làm gì để ngăn chặn những cuộc xâm nhập như vậy trong tương lai, ông Sergei Ryabkov nói với các phóng viên rằng sẽ sẵn sàng khai hỏa vào các mục tiêu nếu cảnh báo không có tác dụng.
Hãng thông tấn Interfax dẫn lời ông Sergei Ryabkov cho hay: “Chúng tôi có thể kêu gọi lý do và yêu cầu tôn trọng luật pháp quốc tế. Nếu nó không giúp ích được gì, chúng tôi có thể thả bom và không chỉ trong đường đi mà ngay vào mục tiêu nếu đồng nghiệp không hiểu được".
Người phát ngôn Điện Kremlin - Dmitry Peskov bày tỏ sự thất vọng về điều mà ông mô tả là "hành động khiêu khích có chủ ý và được chuẩn bị kỹ lưỡng" của Anh và tán thành lời cảnh báo cứng rắn.
“Nếu các hành động khiêu khích không thể chấp nhận được lặp lại, nếu những hành động đó đi quá xa, không có lựa chọn nào để bảo vệ biên giới của Liên bang Nga một cách hợp pháp có thể bị loại trừ”, Dmitry Peskov nói trong cuộc gọi với các phóng viên.
Hôm 23.6, Bộ Quốc phòng Nga tuyên bố một tàu tuần tra đã bắn cảnh cáo sau khi HMS Defender phớt lờ thông báo chống xâm nhập và đi 3km vào lãnh hải của Nga gần Sevastopol, căn cứ hải quân chính của Nga ở Crimea.
Bộ Quốc phòng Nga cho biết một máy bay Su-24 của Nga đã thả 4 quả bom phía trước HMS Defender để thuyết phục tàu này thay đổi hướng đi. Theo Bộ Quốc phòng Nga, vài phút sau, tàu HMS Defender đã rời khỏi vùng biển Nga.
Anh phủ nhận HMS Defender bị bắn cảnh cáo và thả bom trên đường đi của nó. Anh khẳng định rằng con tàu đang thực hiện hành trình thông thường qua một tuyến đường du lịch được quốc tế công nhận và vẫn ở trong vùng biển của Ukraine. Vương quốc Anh, giống như hầu hết cộng đồng quốc tế, công nhận Crimea là một phần của Ukraine bất chấp Nga sát nhập bán đảo này vào năm 2014.
Thủ tướng Anh - Boris Johnson không tiết lộ liệu ông có đích thân chấp thuận chuyến đi của HMS Defender hay không, nhưng cho rằng Hải quân Hoàng gia đang thực hiện bằng cách đi theo tuyến đường mà nó có.
"Điểm quan trọng là chúng tôi không công nhận việc Nga sáp nhập Crimea, đây là một phần của lãnh thổ Ukraine có chủ quyền. Hoàn toàn đúng khi chúng ta nên minh oan cho luật pháp và theo đuổi quyền tự do hàng hải theo cách mà chúng ta đã làm, đi con đường ngắn nhất giữa hai điểm và đó là những gì chúng ta đã làm”, ông Johnson nói với các phóng viên hôm 24.6 trong chuyến thăm một doanh trại quân đội ở Anh.
Ông Johnson phủ nhận mối quan hệ giữa Anh và Nga đang ở mức thấp trong lịch sử, lưu ý rằng: "Tôi có thể nhớ những thời điểm trong cuộc đời mình khi mọi thứ còn tồi tệ hơn nhiều".
Hôm 24.6, Đại sứ Anh ở Nga - Deborah Bronnert đã đến thăm Bộ Ngoại giao Nga, cơ quan đã triệu tập bà để đệ đơn phản đối chính thức.
Thứ trưởng Hải quân Nga, Adm. Nikolai Yevmenov, nói hành động của tàu khu trục Anh rõ ràng là khiêu khích, lưu ý rằng nó đã phớt lờ những cảnh báo nhằm thử thách quyết tâm từ Nga.
“Họ đến để xem chúng tôi hành động như thế nào. Họ chỉ phản ứng trước sức mạnh của vũ khí. Hải quân của chúng tôi đã hành động một cách có thẩm quyền và an toàn để ngăn chặn hành động khiêu khích”, ông Adm. Nikolai Yevmenov tuyên bố.
Vào tháng 4.2021, Nga tuyên bố một khu vực rộng lớn hơn ngoài khơi Crimea đóng cửa với các tàu hải quân nước ngoài cho đến tháng 11, động thái bị Ukraine và phương Tây phản đối mạnh mẽ.
Theo BBC, phía HMS Defender nói không thấy bom được thả nhưng bị máy bay quân sự của Nga đánh tiếng và nhận được một lời đe dọa qua đài phát thanh rằng thay đổi hướng đi hoặc bị bắn.
Đoạn video được quay từ một máy bay chiến đấu của Nga và một máy bay không người lái do Bộ Quốc phòng Nga công bố cũng cho thấy các máy bay phản lực của Nga bay gần HMS Defender nhưng không có bất kỳ quả bom nào được thả hoặc không có đạn bắn cảnh báo.
Mikhail Khodaryonok, đại tá quân đội Nga đã nghỉ hưu làm việc như nhà phân tích quân sự tại Moscow, nói máy bay chiến đấu của Nga dường như đã thả bom cách xa HMS Defender hàng km để tránh bất kỳ thiệt hại nào. Ông cho rằng việc Anh phủ nhận rằng Nga đã bắn cảnh cáo và thả bom để đuổi HMS Defender đi là nỗ lực để cứu lấy thể diện.
“Họ không thể thừa nhận rằng phải thay đổi hướng đi, rằng họ nhận thức được mối đe dọa rằng vũ khí sẽ được sử dụng chống lại họ. Người từng thống trị vùng biển không thể để mất thể diện khi thừa nhận rằng họ đã tuân theo yêu cầu thay đổi hướng đi của phía Nga”, Mikhail Khodaryonok nói trong cuộc phỏng vấn qua điện thoại.