New Zealand tuyên bố đình chỉ hiệp ước dẫn độ với Hồng Kông

Theo Reuters, Phó Thủ tướng kiêm Ngoại trưởng New Zealand Winston Peters hôm 28.7 đã thông báo nước này sẽ đình chỉ hiệp ước dẫn độ với Hồng Kông và sẽ có một số điều chỉnh sau khi Bắc Kinh áp dụng luật an ninh quốc gia mới với đặc khu là thuộc địa cũ của Anh.

"Trung Quốc đã đi ngược cam kết với cộng đồng quốc tế bằng cách thông qua luật an ninh và hủy hoại mô hình Một quốc gia, hai chế độ. Là một phần trong phản ứng tương xứng, New Zealand đã quyết định đình chỉ hiệp ước dẫn độ với Hồng Kông", Ngoại trưởng Winston Peters tuyên bố.

Ông Peters cũng nhấn mạnh "New Zealand không còn tin tưởng hệ thống tư pháp hình sự của Hồng Kông còn độc lập hoàn toàn vói Trung Quốc", đồng thời cho biết chính quyền Wellington có thể cân nhắc lại quyết định này trong tương lai nếu Trung Quốc thể hiện sự tuân thủ với nguyên tắc "Một quốc gia, hai chế độ".

Người đứng đầu Bộ Ngoại giao New Zealand cho biết nước này cũng thay đổi chính sách kiểm soát xuất khẩu các mặt hàng nhạy cảm như công nghệ quân sự hoặc hàng hóa dân sự có thể sử dụng vào mục đích quân sự và công nghệ xuất khẩu tới Hồng Kông. Những mặt hàng này khi xuất khẩu sang Hồng Kông sẽ được đối xử như xuất đến Trung Quốc.

Bên cạnh đó, New Zealand cũng nâng khuyến cáo đi lại với người dân nước này, bổ sung những cảnh báo họ có thể gặp phải với luật an ninh quốc gia mới. Bộ Ngoại giao và Bộ Thương mại cho biết công dân có nguy cơ bị bắt và truy tố vì một loạt hoạt động và người bị bắt có thể bị đưa sang Trung Quốc đại lục. Hình phạt tối đa theo luật an ninh Hồng Kông là tù chung thân. Bộ Thương mại cũng sẽ tiếp tục xem xét mối quan hệ với Hồng Kông, theo Ngoại trưởng Peters.

Luật an ninh Hồng Kông mà Trung Quốc thông qua cuối tháng trước đã khiến quan hệ giữa Bắc Kinh và các quốc gia phương Tây leo thang căng thẳng. Trước đó, các đồng minh của New Zealand trong liên minh tình báo và an ninh Ngũ Nhãn gồm Mỹ, Canada, Úc và Anh, cũng đã đình chỉ hiệp ước dẫn độ với Hồng Kông do luật an ninh mới, cho rằng luật mới làm suy yếu cơ chế “Một quốc gia, Hai chế độ” vốn đảm bảo sự tự chủ của Hồng Kông với Trung Quốc đại lục.

Những động thái khiến chính phủ Trung Quốc và chính quyền Hồng Kông tức giận. Bắc Kinh khẳng định luật này chỉ nhắm đến một nhóm đối tượng nhỏ và chỉ nhằm ngăn chặn các hành động ly khai, lật đổ, khủng bố, cấu kết với nước ngoài đe dọa an ninh quốc gia trong khi quyền lợi, tự do của người Hồng Kông cũng như lợi ích các nhà đầu tư nước ngoài vẫn được đảm bảo.

Hoàng Vũ (theo Reuters, RNZ)