Nếu chỉ già đi thì bạn không phải là người trưởng thành

Mọi đứa trẻ được sinh ra và sẽ già đi theo thời gian. Trưởng thành là thứ bạn mang vào cuộc sống của mình - nó đến từ nhận thức. Khi một người già đi cùng với khả năng nhận thức trọn vẹn, anh ta trưởng thành. Lão hóa cộng với nhận thức, trải nghiệm cộng với nhận thức, đó chính là trưởng thành.

Bạn không thể trở nên khôn ngoan chỉ bằng cách già đi

Một người trưởng thành không bao giờ lặp lại cùng một sai lầm. Nhưng một người chỉ già đi chứ không trưởng thành sẽ tiếp tục lặp lại cùng một sai lầm hết lần này đến lần khác. Hôm nay bạn tức giận, hôm qua và cả hôm kia bạn cũng tức giận, và rồi ngày mai và ngày mốt bạn cũng tức giận. Bạn tức giận hết lần này đến lần khác, bạn ăn năn hết lần này đến lần khác và bạn quyết tâm hết lần này đến lần khác rằng mình sẽ không tái phạm. Nhưng quyết tâm đó không thay đổi được gì - mỗi khi bị quấy rầy, bạn lại nổi giận, bạn bị ám ảnh; sai lầm bị tái phạm. Bạn đang già đi.

Nếu sống trọn một trải nghiệm giận dữ, bạn sẽ không bao giờ tức giận nữa. Một trải nghiệm là đủ để bạn hiểu rằng như vậy thật ngớ ngẩn, là ngu ngốc. Bạn đang làm hại chính mình và làm hại người khác. Ngày hôm sau, tình huống đó sẽ tái diễn nhưng cơn giận sẽ không bị lặp lại. Và người đang trên hành trình trưởng thành không quyết định rằng mình sẽ không nổi giận nữa, không - vì đó là dấu hiệu của một người chưa trưởng thành. Người trưởng thành không bao giờ quyết định chuyện tương lai; chính sự trưởng thành sẽ tự giải quyết vấn đề đó.

Nếu cơn giận đó thật đau đớn, khiến bạn khổ sở trong địa ngục trần gian, vậy bạn cần gì phải quyết định hoặc lập lời thề tuyên bố “Giờ đây con xin thề sẽ không bao giờ tức giận nữa”? Tất cả những hành động đó thật trẻ con. Nếu bạn biết cơn giận đó độc hại, vậy là đủ! Con đường đó đã bị chặn. Tình huống khiến bạn giận dữ đó sẽ lặp lại vào ngày hôm sau nhưng bạn không còn bị nó ám ảnh. Thậm chí bạn còn có thể cười, còn có thể vui vẻ nhìn xem tại sao mọi người trở nên ngu ngốc như vậy. Bạn sẽ ngày càng hiểu biết hơn qua từng trải nghiệm.

Bạn có thể sống như thể đang bị thôi miên - đó là cách sống của 99% con người trên thế giới này - hoặc bạn có thể sống với nhận thức và cảm xúc mãnh liệt. Nếu sống với nhận thức, bạn sẽ trưởng thành, nếu không, bạn chỉ đơn giản già đi. Và già đi không có nghĩa là khôn ngoan hơn. Nếu bạn là một tên ngốc khi còn trẻ và giờ đây bạn đã lớn tuổi hơn, vậy thì bạn sẽ vẫn là một tên ngốc lớn tuổi, thế thôi. Bạn không thể trở nên khôn ngoan chỉ bằng cách già đi. Có khi bạn còn trở nên ngớ ngẩn hơn bởi vì bạn đã hình thành những thói quen máy móc, cứng nhắc như người máy.

Nếu e sợ nỗi đau, bạn sẽ già đi và chết

Có hai cách để sống cuộc đời này. Nếu sống một cách vô thức, bạn chỉ đơn giản là đang chết; nếu sống có ý thức, bạn sẽ ngày càng sống động hơn. Cái chết sẽ đến, nhưng nó không bao giờ xảy đến với người trưởng thành, nó chỉ xảy đến với người đang lão hóa và già đi. Một người trưởng thành không bao giờ chết, bởi vì anh ta sẽ học hỏi được ngay cả từ cái chết.

Nếu nhận thức, bạn sẽ biết đến nỗi đau và nỗi đau đó lớn tới mức bạn chỉ muốn uống một viên thuốc an thần và chìm vào giấc ngủ. Trạng thái sống trong sự say ngủ này có tác dụng bảo vệ bạn khỏi nỗi đau. Nhưng vấn đề là nếu ngủ để thoát khỏi nỗi đau, bạn cũng đánh mất niềm vui trong sự say ngủ đó. Hãy nghĩ về chuyện này như thể đang có hai vòi nước, một vòi được ghi “nỗi đau” và vòi còn lại là “niềm vui”. Bạn muốn đóng chiếc vòi “nỗi đau” và mở chiếc vòi “niềm vui”, nhưng luật chơi là nếu bạn đóng chiếc vòi nỗi đau, chiếc vòi niềm vui cũng lập tức đóng lại, bởi vì đằng sau cả hai chỉ có một chiếc vòi mang tên “nhận thức”. Cả hai cùng mở hoặc cùng đóng, bởi vì cả hai là hai mặt, hai khía cạnh của cùng một hiện tượng.

Và đây là toàn bộ sự mâu thuẫn của tâm trí: tâm trí muốn ngày càng hạnh phúc hơn - hạnh phúc là khả dĩ nếu bạn nhận thức. Và rồi tâm trí lại muốn ít đau khổ hơn - nhưng bạn chỉ ít đau khổ hơn khi không nhận thức. Giờ thì nếu bạn muốn không có nỗi đau, vậy thì niềm vui, hạnh phúc sẽ lập tức biến mất khỏi cuộc đời bạn. Nếu bạn muốn hạnh phúc và mở chiếc vòi niềm vui, nỗi đau cũng sẽ tuôn ra ngay tức thì. Cuộc sống là niềm vui và nỗi buồn. Cuộc sống có cả hạnh phúc lẫn khổ đau. Bạn phải nhận thức cả hai.

Nếu bạn đang say ngủ, bạn không thể nhạy cảm với nỗi đau. Bạn đi đứng như một người say - gã say rượu ngã trên phố, đập đầu xuống lề đường, không cảm thấy gì. Nếu có nhận thức, hẳn gã say rượu đã thấy đau.

Bởi vì e sợ nỗi đau nên bạn không thể có nhận thức, và khi đó bạn không thể học được gì. Chuyện này giống như bạn quá sợ kẻ thù đến mức đóng chặt cửa nhà. Giờ thì ngay cả bạn bè cũng không thể vào trong, ngay cả người yêu bạn cũng bị nhốt ở ngoài, vì bạn sợ rằng đó có thể là kẻ thù. Thế là bạn đã biến bạn bè thành thù - giờ thì không ai có thể vào được, bạn quá lo sợ.

Hãy mở cửa ra. Khi không khí trong lành tràn vào trong nhà, có khả năng những mối đe dọa cũng vào theo. Khi bạn bè đến, kẻ thù cũng đến, bởi vì ngày và đêm đến cùng nhau, hân hoan và phiền muộn đến cùng nhau, sinh và tử đến cùng nhau. Đừng e sợ nỗi đau, nếu không, bạn sẽ sống trong trạng thái bị gây mê. Bác sĩ tiêm thuốc gây mê cho bạn trước khi giải phẫu cơ thể của bạn bởi vì quá trình phẫu thuật sẽ rất đau đớn, bạn sẽ không thể chịu nổi. Bởi vì sợ đau nên bạn đã buộc bản thân phải sống trong trạng thái ý thức lờ mờ, gần như không phải là sống - đó chính là nỗi sợ.

Bạn phải bỏ nỗi sợ đó; bạn phải đối mặt với nỗi sợ, bạn phải đi xuyên qua sự đau khổ, chỉ khi đó những người bạn mới có thể bước vào. Và khi biết cả hai, bạn sẽ lập tức trở thành cái thứ ba. Khi bạn biết cả hai - nỗi đau và niềm vui, sự đối ngẫu, ngày và đêm - bạn bỗng trở nên siêu việt.

Trưởng thành là nhận thức. Nếu chỉ già đi thì bạn chỉ đang lãng phí cuộc đời. Đừng khao khát những điều bất khả; đừng mong muốn rằng chỉ có hân hoan và không có khổ đau. Niềm vui ngây ngất không thể tồn tại một mình, nó cần sự tương phản. Nỗi thống khổ trở thành tấm bảng đen, khi đó, hạnh phúc hiện lên rất rõ ràng, giống như những vì sao tỏa sáng trong đêm tối. Đêm càng tối, các vì sao càng sáng. Vào ban ngày, những ngôi sao không biến mất mà chỉ trở nên vô hình; bạn không thể nhìn thấy chúng bởi vì không có sự tương phản.