Nền sản xuất Trung Quốc sẽ thêm ngộp thở với lệnh trừng phạt của Mỹ áp từ 15.9

Trung Quốc đang cố gắng tự lực cánh sinh phát triển ngành công nghiệp bán dẫn trong nước giữa bối cảnh Mỹ gia tăng áp lực lên các công ty công nghệ khổng lồ của nước này. Tuy nhiên, theo các nhà phân tích nói với CNBC, Bắc Kinh sẽ phải đối mặt với những thách thức đáng kể trong việc củng cố lĩnh vực chip cây nhà lá vườn.

Chất bán dẫn do Mỹ thao túng

Chất bán dẫn là thành phần vô cùng quan trọng của điện tử dân dụng. Khi ngày càng có nhiều thiết bị “thông minh” và được kết nối với internet, chất bán dẫn sẽ ngày càng trở nên quan trọng hơn, đặc biệt trong các lĩnh vực mới, chẳng hạn như ô tô. Đó là lý do tại sao Trung Quốc muốn tự lực cánh sinh với chất bán dẫn. Tuy nhiên, điều này không dễ dàng khi việc tìm kiếm chất bán dẫn vẫn phải phụ thuộc Mỹ.

Dan Wang, nhà phân tích công nghệ tại Gavekal Dragonomics, một công ty nghiên cứu có trụ sở tại Bắc Kinh thừa nhận: “Nếu không có chất bán dẫn, Trung Quốc không thể trở thành một cường quốc công nghệ và các công ty công nghệ của họ, chẳng hạn như Huawei không thể duy trì hoạt động nếu Trung Quốc không có năng lực thực sự để duy trì và sản xuất chất bán dẫn”.

Chiến tranh thương mại đã cho thấy sự phụ thuộc của Trung Quốc vào chip được sản xuất từ nước ngoài cũng vai trò trung tâm của Mỹ đối với chuỗi cung ứng vốn đầy phức tạp. Đầu năm nay, Washington đã sửa đổi quy tắc yêu cầu các nhà sản xuất nước ngoài sử dụng thiết bị sản xuất chip của Mỹ phải có giấy phép trước khi cung cấp chất bán dẫn cho Huawei. Cho đến giờ, không có dấu hiệu cho thấy Mỹ sẽ cấp những giấy phép đó.

Huawei, hiện là nhà sản xuất điện thoại thông minh lớn nhất thế giới, đang thiết kế chip của riêng mình thông qua một công ty con tên là HiSilicon. Tuy nhiên, những con chip đó thực sự được sản xuất bởi công ty TSMC đến từ Đài Loan. Trong quá trình này, TSMC lại sử dụng thiết bị chế tạo chip do các công ty Mỹ sản xuất nên TSMC phải nghe lời Mỹ. Vì vậy, Huawei sẽ bị cắt nguồn chip từ TSMC sau ngày 15.9 và có rất ít nguồn cung thay thế do các lệnh trừng phạt của Mỹ.

Chính phủ Mỹ cũng đang xem xét liệu có nên điền thêm Semiconductor Manufacturing International Corp (SMIC), nhà sản xuất chip lớn nhất của Trung Quốc, vào Danh sách thực thể hay không. Nếu SMIC bị vào Danh sách đen thì các công ty Mỹ sẽ hạn chế xuất khẩu công nghệ cho SMIC. Trên thực tế, Công nghệ SMIC đã đi sau TSMC và Samsung Electronics của Hàn Quốc vài năm. Do vậy, SMIC được đánh giá khó tạo ra các loại chip hiện đại cho các thiết bị đời mới nên Mỹ dường như chưa để ý công ty này.

Chuỗi cung ứng phụ thuộc vào Mỹ

Ngành công nghiệp bán dẫn có một chuỗi cung ứng cực kỳ phức tạp. Đó không chỉ là về các công ty sản xuất chip — mà còn có các công ty thiết kế tham gia, cũng như các công ty tạo ra các công cụ phục vụ sản xuất ngay từ đầu chuỗi. Đài Loan thông qua TSMC và Hàn Quốc thông qua Samsung đang dẫn đầu về sản xuất chip nhưng công cụ phục vụ cho sản xuất chip cho các hãng này lại do người Mỹ nắm.

Trong trường hợp không nắm về công nghệ thì Mỹ có những quyền lực mềm để gây ảnh hưởng. Ví dụ là công ty ASML của Hà Lan sản xuất một cỗ máy sử dụng tia cực tím (EUV) để chế tạo những con chip tiên tiến nhất như những con chip do TSMC và Samsung sản xuất. Hồi đầu năm nay, Reuters đưa tin rằng Mỹ đã gây áp lực buộc chính phủ Hà Lan phải ngừng bán máy của ASML cho SMIC. Lô hàng đó đã không đến được Trung Quốc.

Tháng trước, ASML nói với CNBC rằng họ đang chờ giấy phép xuất khẩu từ chính phủ Hà Lan để vận chuyển máy móc sang Trung Quốc. Vấn đề đối với Trung Quốc là sự phụ thuộc vào thiết bị nước ngoài để sản xuất chip. Với việc Mỹ đang gia tăng áp lực đối với lĩnh vực công nghệ của Trung Quốc, việc đưa ngành công nghiệp chip trong nước ngang hàng với Mỹ sẽ là một nhiệm vụ khó khăn đối với Trung Quốc.

Trung Quốc chỉ còn trông mong thị trường nội địa

Dù vậy, mọi thứ cũng không phải toàn màu u ám đối với lĩnh vực bán dẫn của Trung Quốc. Về dài hạn, quốc gia này có thể bắt kịp Mỹ trong lĩnh vực sản xuất chip, ít nhất về mặt số lượng. Một yếu tố có thể khiến Trung Quốc hưởng lợi là nước này có một thị trường rất lớn, xét về cả quy mô dân số và nhu cầu thiết bị.

Sze Ho Ng, nhà phân tích tại ngân hàng đầu tư China Renaissance, nói CNBC: “Trung Quốc là một thị trường rộng lớn… do chỉ phục vụ Trung Quốc, điều đó mang lại rất nhiều cơ hội cho các nhà cung cấp trong nước cho dù thực tế là rất nhiều nguồn cung hiện nay vẫn đến từ nước ngoài”.

Ngoài ra, Dan Wang cho rằng: số lượng sản phẩm có chip chắc chắn sẽ tăng lên do hiệu ứng của “internet vạn vật”, chẳng hạn các thiết bị như đèn giao thông được kết nối với internet để kiểm soát lưu lượng ô tô của các thành phố. Những chip trong các thiết bị đó không nhất thiết phải là những con chip tiên tiến nhất nên các công ty Trung Quốc vẫn thống trị mảng này.

Wang nói: “Rất nhiều thứ không cần phải gắn chip tối tân như bộ vi xử lý trong iPhone, chẳng hạn như chip trong đèn giao thông. Rất nhiều công nghệ chỉ cần tiên tiến vừa phải và đây chính là địa bàn của các công ty Trung Quốc".

Anh Tú (theo CNBC)