Tổng thống Mỹ Donald Trump khẳng định những mũi tiêm đầu tiên sẽ được thực hiện trong vòng “không đầy 24 giờ” sau khi FDA cấp uỷ quyền sử dụng khẩn cấp vaccine phòng COVID-19 do Pfizer/BioNTech phát triển.
Theo ABC News, trong một video thông báo về việc cấp phép khẩn cấp vaccine của Pfizer, Tổng thống Trump đã gọi vaccine này là một “phép màu y học” sẽ “cứu sống hàng triệu người và chấm dứt đại dịch một lần và mãi mãi”.
Ông cho biết những liều vaccine Pfizer đầu tiên sẽ được tiêm ở Mỹ "trong vòng chưa đầy 24 giờ".
“Thông qua Chiến dịch Warp Speed, chính quyền của tôi đã cấp tổng cộng 14 tỷ USD để đẩy nhanh quá trình phát triển vaccine và sản xuất đi trước tất cả các ứng cử viên hàng đầu. Chương trình này bao gồm khoản đầu tư gần 2 tỷ USD vào Pfizer để sản xuất 100 triệu liều vaccine, với tùy chọn sản xuất 500 triệu liều bổ sung. Và tôi tự hào nói rằng chúng tôi đã đảm bảo rằng loại vaccine này sẽ miễn phí cho tất cả người Mỹ", ông Trump nói trong video.
Sau quyết định của Cơ quan Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA), trả lời phỏng vấn tại trụ sở tại Mainz (Đức), CEO của BioNTech, Ugur Sahin cũng khẳng định: “Việc cấp phép vaccine của chúng tôi tại Mỹ là một trong những dấu mốc quan trọng nhất của chúng tôi kể từ khi bắt đầu”.
Sau đây là những câu hỏi cần biết về chương trình tiêm chủng COVID-19 tại Mỹ
Ai sẽ được tiêm trước?
Sau quyết định của FDA, Ban Cố vấn về Chủng ngừa của CDC (ACIP) sẽ nhóm họp và bỏ phiếu quyết định có đề xuất vaccine của Pfizer hay không. Và ngay sau khi CDC chấp nhận đề xuất này, chương trình chủng ngừa có thể bắt đầu. Theo CNN, quyết định của ACIP có thể được đưa ra vào ngày 12 hoặc 13/12.
Nhóm cố vấn của CDC trước đây đã đề xuất các nhân viên y tế và cư dân tại các cơ sở chăm sóc sức khoẻ dài hạn nên là nhóm đối tượng đầu tiên nhận vaccine COVID-19. Tuy nhiên, các lô hàng đầu tiên sẽ còn hạn chế vì thế các bang sẽ phải quyết định những người sẽ được ưu tiên hàng đầu.
Ông José Romero, Chủ tịch ACIP, coi hai nhóm đối tượng trên đều có “rủi ro cao đặc biệt”, cần được đưa vào Giai đoạn 1a của kế hoạch phân phối vaccine. VIệc đảm bảo cho các bác sĩ, y tá khoẻ mạnh là sống còn với cuộc chiến chống COVID-19, dự kiến sẽ còn kéo dài nhiều tháng kể cả khi đã có vaccine.
Trong khi đó, nhóm cư dân các viện dưỡng lão, cơ sở chăm sóc sức khoẻ dài hạn hiện chiếm khoảng 40% số ca tử vong do COVID tại Mỹ. Ngoài ra, ông Romero cho rằng, nhóm 1a cũng cần bao gồm cả nhân viên làm việc tại các cơ sở chăm sóc sức khoẻ như người đưa thực phẩm, nhân viên vệ sinh.
Sau vaccine Pfizer, FDA dự kiến sẽ quyết định về ứng cử viên vaccine của Moderna trong những ngày tới. Nếu vaccine này được cấp phép, có thể 20 triệu người Mỹ sẽ được tiêm chủng chỉ trong vài tuần tới – theo Bộ trưởng Y tế và Dịch vụ nhân sinh Mỹ Alez Azar.
Khi nào vaccine được phân phối rộng rãi?
CDC đang xem xét kế hoạch 4 giai đoạn để phân phối vaccine COVID.
Sau Giai đoạn 1a với các nhóm ưu tiên số một; sẽ là Giai đoạn 1b và 1c – chủng ngừa cho người lao động các ngành thiết yếu có nguy cơ lây nhiễm cao, các nhân viên khẩn cấp khác và những người đang rtong điều kiện sức khoẻ kém, dễ rủi ro biến chứng và tử vong do COVID-19.
Tuy nhiên dự kiến sẽ phải mất vài tháng nữa vaccine mới được phân phối rộng rãi trong các nhóm dân số còn lại của Mỹ.
Tiến sĩ Anthony Fauci, Giám đốc Viện quốc gia các bệnh truyền nhiễm và dị ứng Hoa Kỳ, cho biết, các nhóm được tiêm chủng trong tháng 12/2020, tháng 1, 2 và 3/2021 nhiều khả năng vẫn là những “nhóm ưu tiên cao”.
Ông dự đoán tới tháng 4/2021, chiến dịch tiêm chủng COVID mới bước sang giai đoạn “mở”, tức là chủng ngừa cho bất cứ ai thuộc đối tượng không ưu tiên.
Có bao nhiêu liều vaccine sẵn sàng?
Đến thời điểm hiện tại, chính phủ liên bang Mỹ đã đảm bảo 100 triệu liều vaccine Pfizer và sẽ có thoả thuận tiếp theo để đảm bảo thêm.
Vaccine Pfizer đòi hỏi tiêm 2 mũi, cách nhau 3 tuần, với hiệu quả đạt 95%. VÌ thế 100 triệu liều sẽ tiêm được cho 50 triệu người.
Tuy vậy, không phải toàn bộ số vaccine này đã sẵn sàng ngay. Ông Azara cho biết, 6,4 triệu liều vaccine sẽ được Pfizer phân bổ trong tuần đầu tiên. Lô hàng đầu tiên này mới bao gồm một nửa liều, nửa tiếp theo sẽ được cung cấp 3 tuần sau đó. Các tiểu bang sẽ nhận vaccine mỗi lần một tuần để triển khai.
Số lượng liều vaccine cung cấp sẽ tăng lên hàng tuần khi hoạt động sản xuất được tăng cường. Chưa kể còn một loạt các loại vaccine COVID khác cũng đang được các công ty khác phát triển.
Theo Bộ trưởng Azar, nước Mỹ có khả năng mua tới 3 tỉ liều vaccine COVID từ 6 nhà sản xuất, bao gồm Pfizer, Moderna, AstraZeneca, Johnson & Johnson, Sanofi/GSK và Novavax.
Vaccine sẽ được vận chuyển thế nào?
Vận chuyển vaccine là một nhiệm vụ khó khăn và hiện tại các “bánh xe” đã chuyển động.
Những lô vaccine đầu tiên được gửi từ một cơ sở của Pfizer ở Kalamazoo, bang Michigan. Hai người khổng lồ vận chuyển UPS và FedEx đều cho biết họ sẵn sàng trợ giúp phân phối vaccine sau quyết định cấp phép khẩn cấp.
Sau đó, vaccine sẽ được chuyển giao trên toàn quốc và Cục Hàng không Liên bang Mỹ cho biết các kiểm soát viên không lưu sẽ ưu tiên các chuyến bay chở vaccine.
FedEx và UPS cũng sẽ tham gia vận chuyển vaccine ở đường bộ, chuyển chúng đến các cơ sở tiêm chủng như bệnh viện, các viện dưỡng lão...
Tuy nhiên, vaccine của Pfizer cần được bảo quản ở nhiệt độ cực lạnh, -70 độ C, khiến việc vận chuyển trở nên phức tạp hơn.
Các tác dụng phụ đã biết đến là gì?
Các thử nghiệm lâm sàng của Pfizer không cho thấy tác dụng phụ nghiêm trọng nào.
Theo một tài liệu tóm tắt do Ban cố vấn vaccine của FDA công bố, các tác dụng phụ thường gặp nhất là phản ứng tại điểm tiêm trên cơ thể, mệt mỏi, nhức đầu, đau cơ, ớn lạnh, đau khớp và sốt.
Những phản ứng phụ nghiêm trọng xảy ra ở không đầy 4,6% số người tham gia thử nghiệm, và thấp hơn ở người lớn tuổi so với người thử nghiệm trẻ tuổi.
Các cơ quan y tế ở Anh, nơi bắt đầu triển khai vaccine Pfizer đầu tiên trên thế giới hôm 8/12, cho biết những người có "tiền sử phản ứng dị ứng nghiêm trọng" không nên tiêm vaccin. Lời khuyên này được đưa ra sau khi hai nhân viên chăm sóc sức khỏe có "phản ứng tiêu cực" sau khi được tiêm.
Hiện chưa rõ mức độ an toàn của vaccine với các nhóm khác như phụ nữ có thai và trẻ em dưới 16 tuổi.