Tại TP.HCM, một trong những nhãn hiệu thuốc lá được sử dụng phổ biến nhất là Craven A, mà người dân quen gọi là “con mèo”.
Nhãn hiệu thuốc lá này thường in hình hàm răng người hút thuốc, một bệnh nhân hoặc lá phổi ung thư trên bao bì, nhưng phổ biến nhất vẫn là hình hàm răng.
Ghé bất kỳ một tiệm thuốc lá nào trên địa bàn thành phố hỏi mua loại thuốc này đều được chủ tiệm hỏi lại “mèo có răng hay mèo không răng”. Ngụ ý là mua loại bao bì có in hình cảnh báo sức khỏe hay không có.
Hiện, loại thuốc lá có in hình hàm răng được bán với giá khoảng 20.000 đồng/bao. Trong khi loại không in hình có giá từ 23.000 đồng/bao hoặc đắt hơn.
Tương tự, loại thuốc lá nhãn 555 cũng có giá chênh lệch từ 3.000-4.000 đồng/bao giữa loại thường và loại có nhãn cảnh báo.
“Người ta sợ hàm răng quá nên bỏ thêm tiền để mua thuốc lá không có hình”, bà Hoa, chủ một tiệm tạp hóa ở đường Thân Nhân Trung (Q.Tân Bình) nói. Mỗi ngày bà bán khoảng 20 bao thuốc lá nhãn này. Số lượng người mua hai loại thuốc lá này tương đương nhau.
Theo đánh giá của Bộ Y tế, hiện nay Việt Nam là quốc gia có số người hút lá nhiều trên thế giới, phần lớn là nam giới và giới trẻ. Mỗi năm cả nước có khoảng 40.000 người tử vong do các bệnh và nguy cơ có liên quan đến thuốc lá như đột quỵ, động mạch vành, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, ung thư phổi. Dự báo, nếu không có các biện pháp phòng chống tác hại thuốc lá hiệu quả, tới năm 2030, số người tử vong vì các bệnh liên quan tới thuốc lá có thể lên tới 7 vạn người/năm.
Theo bà, nhiều người rất sợ những hình ảnh khuyến cáo sức khỏe trên bao thuốc, nhưng do thói quen hút thuốc không thể bỏ được nên phải chấp nhận bỏ thêm tiền để “né” hàm răng thối.
Ngoài ra, nhiều người chuyển sang các loại thuốc nhập lậu khác như Jet, “Hero... để tránh hình cảnh báo.
Theo quy định hiện nay, trên mỗi vỏ bao thuốc lá, các công ty sản xuất phải in hình ảnh cảnh báo các nguy hại đến sức khỏe với diện tích tối thiểu 50% bề mặt trước và sau của bao thuốc lá. Hình ảnh cảnh báo sức khỏe phải được in rõ nét và dễ nhìn.
Nhưng thực tế trên thị trường, các loại thuốc lá bao bì kiểu cũ vẫn tồn tại rất nhiều và chiếm thị phần không nhỏ.
Tìm hiểu ở các đại lý thuốc lá lớn, hầu hết đều cho biết đó là lượng hàng tồn trước khi có thông tư quy định.
Tuy nhiên, giải thích đó rất khó thuyết phục vì quy định đã có hiệu lực gần một năm nay.
Ngoài thuốc lậu, nhiều người nghi ngờ các nhà kinh doanh bằng cách nào đó vẫn tung được thuốc lá không in hình cảnh báo sức khỏe ra thị trường. Còn các đại lý, tiệm tạp hóa đang lợi dụng tâm lý của người hút thuốc để “làm giá” thuốc lá một cách trắng trợn.
Kiến Giang
Chú thích ảnh: Cùng một loại thuốc Craven A nhưng bao không có hình cảnh báo sức khỏe đắt hơn bao có hình 3.000 đồng.
