Mariela Castro - con gái của Chủ tịch Cuba Raul Castro - chính là người tiên phong trong phong trào quyền LGBT tại quốc gia này.
Mặc dù đã bị Mỹ cấm vận trong một khoảng thời gian dài thế nhưng Cuba không hoàn toàn là một đảo quốc mắc kẹt trong quá khứ, không tiến bộ hay cải tiến. Quan hệ tình dục đồng giới đã được hợp pháp hóa từ năm 1979 thế nhưng tình trạng bắt giam người đồng tính vẫn diễn ra vào những năm đầu thế kỷ 20. Khi ấy, không có bất kỳ địa điểm nào dành riêng cho cộng đồng LGBT mà họ phải gặp gỡ trong sợ sệt và lo lắng.
Năm 2014, một chuyến đi dành cho các tổ chức truyền thông đồng tính đã được tổ chức bởi công ty du lịch Havana Tours của chính phủ Cuba hợp tác cùng Pride World Travel. Mặc dù hành trình này được tổ chức khá chặt chẽ thế nhưng người tham dự lại hầu như chẳng có những trải nghiệm riêng của mình. Pride World Travel hiện đang lên kế hoạch cho một hành trình mới, tập trung vào cộng đồng LGBT nhiều hơn.
Đặc biệt, phong trào quyền LGBT tại Cuba được khởi nguồn và đốc thúc chỉ bởi một người phụ nữ dị tính mang tên Mariela Castro.
 |
| Bà Mariela Castro và con gái |
Mariela Castro (sinh năm 1962) là con gái của Chủ tịch Cuba Raul Castro đồng thời nắm chức vụ giám đốc Trung Tâm Giáo dục Giới tính Cuba(CENESEX). Năm 2005, bà đã đề xuất một dự án nhằm hỗ trợ những người chuyển giới có thể thực hiện các cuộc phẫu thuật một cách an toàn cũng như thay đổi thông tin cá nhân trên giấy tờ. Dự án này chính thức trở thành luật vào tháng 6 năm 2008.
Trong hơn một thập kỷ qua, bà Mariela Castro đã tổ chức nhiều phong trào chống lại tình trạng kỳ thị người LGBT và nhân được nhiều kết quả khả quan. Bên cạnh đó, bà còn nhiều lần dẫn đầu các đoàn diễu hành tự hào đồng tính. Bà đi đến những thị trấn miền núi xa xôi để tìm giúp những người đồng tính và chuyển giới sinh sống tại đó. Có thể nói, bà Mariel Castro chính là một "biểu tượng đồng tính" trên đảo quốc này và luôn sẵn sàng giúp đỡ khi có người lên tiếng cầu cứu.
"Tôi vốn được sinh ra trong một xã hội kỳ thị đồng tính", Mariela Castro chia sẻ cùng nhà làm phim người Mỹ Jon Alpert trong một bộ phim tài liệu mang tên Cách mạng Giới tính của Cuba. "Tôi đã từng cười chê và trêu chọc những người đồng tính". Bà cho biết khi còn bé, một người bạn đã nói rằng bà tổn thương bạn ấy. Từ đó, bà bắt đầu thay đổi suy nghĩ của bản thân về người LGBT. "Tôi cảm thấy xấu hổ cho chính mình, cho nên từ đó tôi bắt đầu xem xét, học hỏi và nghiên cứu. Nhưng việc thay đổi định kiến cần rất nhiều thời gian và sức lực. Dù là ở xã hội nào đi nữa", bà nói thêm.
Alpert đã làm phim về Cuba trong hơn 5 thập kỷ qua. Ông đã đến đây gần 100 lần và đã cho ra đời vô số bộ phim về cuộc sống và con người tại đây. Bộ phim mới nhất của ông sẽ được kênh HBO công chiếu vào cuối năm nay. Bộ phim này mang đến những câu chuyện cảm động về cộng đồng LGBT như một người chăn nuôi lợn đồng tính nữ tại một ngôi làng hẻo lánh, một trận bóng chày LGBT tại một thị trấn miền núi nhỏ, một người chuyển giới mù một mắt vì bị tạt axit, một vở kịch đầu tiên về tình yêu đồng tính tại Cuba và một người phụ nữ 70 tuổi lần đầu công khai xu hướng tính dục của mình.
"Tôi ngưỡng mộ những con người trong bộ phim này, tôi ngưỡng mộ lòng dũng cảm và khả năng sáng tạo của họ", Albert nói. "Tôi yêu tính cách của họ. Và cứ mỗi tháng chúng tôi lại gọi điển để xem có gì tiến triển không". Tuy vậy, ông vẫn không biết điều gì thúc đẩy Castro. Bà vẫn là một chuyên viên chính trị tài năng, và chưa bao giờ để lộ quá nhiều thông tin.
"Một trong những điều mà Mariela nói đã làm tôi kinh ngạc", Alpert cho biết. "Bà khẳng định hiện nay ở Cuba vẫn còn có rất nhiều dạng định kiến – định kiến với phụ nữ, với sắc tộc. Bà còn nói: Tôi quyết định dấn thân vào dạng định kiến này. Khi tôi thách thức điều này, nhiều người sẽ nhận ra mình đã sai, và nó sẽ khiến bạn tự hỏi liệu mình còn có những định kiến gì khác nữa ".
Trong bộ phim cũng có một khoảng khắc mà bà Mariel Castro thẳng thắn chia sẻ: "Nhiều lúc bố tôi thấy xấu hổ khi ủng hộ tôi. Chuyện không hay thật, nhưng nó vốn phải như thế".
Năm 2014, đài truyền hình quốc gia đã cho phát sóng gala Chống Kỳ thị Đồng tính hàng năm tại Nhà hát Karl Marx ở thủ đô Havana. Các vũ công ăn vận nhiều màu sắc đã được tận hưởng niềm vui nhảy nhót trở lại. Các buổi biểu diễn cũng liên tiếp diễn ra tại các bờ biển dọc hòn đảo.
Mariela Castro hiện đang tổ chức những cuộc gặp mặt để mọi người có thể chia sẻ các câu chuyện về nạn kỳ thị người đồng tính hay người chuyển giới.
Khách du lich hiện nay có thể đến thăm Cuba trong trí tưởng tượng của mình - một Cuba vẫn ngủ yên trong quá khứ. Nhưng họ phải nhớ rằng đó chỉ là một huyền thoại. Cuba đang ngày càng mở rộng và vẫn còn nhiều câu chuyện đã, đang và sẽ tiếp diễn. Tương lại của công đồng LGBT là một trong những câu chuyện như thế.
Toàn Tăng (Theo OUT)
