Luật sư bào chữa: ‘Đại án OceanBank là vụ án duy nhất bị xét xử về hành vi chi vượt trần lãi suất’

Sau khi Viện Kiểm sát luận tội và đề nghị mức án cho các bị cáo, các luật sư tiếp tục tham gia phần tranh luận. Mở đầu phiên tranh luận, các luật sư tiến hành bảo vệquyền và lợi ích hợp pháp cho bị cáo Hà Văn Thắm liên quan tới tội danh“Vi phạm quy định cho vay trong hoạt động tín dụng” và “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước gây hậu quả kinh tế nghiêm trọng”.

Số tiền 500 tỉ đồng đi đâu không phải trách nhiệm của Hà Văn Thắm

Về khoản cho vay 500 tỉ đồng thông quaCông ty Trung Dung, luật sư Đào HữuĐăng cho rằng Viện Kiểm sátđã không xem xét đến việc bị cáo Thắm đã phong tỏa tài khoản. Ở đây, việc cho vay nhằm tăng tính thanh khoản của Đại Tín; bản thân 500 tỉ đồng đã vào Đại Tín, làm tăng thanh khoản cho Đại Tín.Đây là sự hỗ trợ cần thiết giữa các ngân hàngkhi 1 ngân hàng đang mất thanh khoản.

Theo luật sư Đăng, Ngân hàngĐại Tín không biết văn bản cam kết 3 bên là trốn tránh trách nhiệm, đẩy các bị cáo đứng trước vành móng ngựa. Sau khi giải ngân, OceanBank đã thực hiện quyền giám sát của mình. Trong hồ sơ cũng thể hiện nhiều văn bản có nhắc tới biên bản cam kết 3 bên, yêu cầu Đại Tín bổ sung chữ ký của người có thẩm quyền nhưng phía Đại Tín đã không thực hiệnvà đây là nguyên nhân dẫn đến thiệt hại.

Luật sưĐăng nhận định: “Cam kết 3 bên và tài sản đảm bảokhông trái về quy định cho vay. Khi hậu quả xảy ra, số tiền vẫn nằm trong Ngân hàngXây dựng (tên sau này của Ngân hàngĐại Tín). Số tiền đi đâu không phải trách nhiệm của Thắm và bị cáokhông vi phạm quy định về cho vay”.

Luật sư Đào Hữu Đăng đang bào chữa cho bị cáo Thắm

Tiếp lời luật sư đồng nghiệp, luật sưNguyễn Huy Thiệp cho biết nếu làm đúng theo thỏa thuận, 500 tỉ đồng này làm sao được rút ra để chi sai mục đích?Ở đây có sự gian dối đối với các thông tin mà OceanBank được tiếp nhận, OceanBank đã bị đưa thông tin ảo.

Giải thích về điều này, vị luật sư cho biết số tiền hơn 500 tỉ đồng chỉ được lưu giữ trong tài khoản chưa tới 1 ngày đã được rút ra; vi phạm nguyên tắc trong hoạt động tín dụng, vi phạm cam kết 3 bên vì Đại Tín tiếp tục phong tỏa theo thỏa thuận của Công ty Trung Dung. Đây mới chính là nguyên nhân trực tiếp khiến 500 tỉ đồng này bị sử dụng sai mục đích.

Tại sao chỉ OceanBank bị truy tố hình sự?

Về tội Cố ý làm trái, các luật sư nhận định Thắm thừa nhận hành vi chi lãi ngoài và bị cáo hoàn toàn không thanh minh. Tuy nhiên, cần phải đi sâu và đánh giá, số tiền bị thiệt hại như cáo trạng truy tố hơn 1.576 tỉ đồng có phải là thiệt hại hay không, các bị cáo phạm tội hay chỉ đáng bị xử lý hành chính?

“Xem xét điều kiện nguyên nhân, hoàn cảnh xảy ra, việc chi lãi ngoài ở thời điểm đó phổ biến ở nhiều ngân hàngnhưng đến nay chỉ có OceanBank bị truy tố về việc chi lãi ngoài. Hay là do thiệt hại quá lớn nên cần xử lý hình sự?Các ngân hàng khác, thiệt hại không lớn thì không xử lý?Điều này không đúng thực tế”, luật sư Đăng thắc mắc.

Phân tích thêm, luật sư Đăng cho rằng, đây là điều bắt buộcphải làm theo xu thế và nhu cầu khách quan lúc bấy giờ. Sau khi nhận được văn bản chỉ thị, bị cáo Thắm cũng đã cho ngừng chi lãi ngoài nhưng khách hàng liên tục đến rút tiền, số tiền bị sụt giảm. Nếu dừng chi lãi ngoài thì ngân hàng sẽđổ vỡ. Tại sao chỉ OceanBank mới bị xử lý hình sự khi đã nghiêm tức thực hiện đúng Thông tư 02 của NHNN làdừng chi lãi ngoài?

“Ngoài ra, Thắm không hề che đậy hành vi mà chỉ đạo nhân viên làm rõ, minh bạch các sổ sách nên cơ quan điều tra hoàn toàn biết thực trạng chi lãi ngoài. Nhưng OceanBank lại không nhận được bất kỳ cảnh báo nào; phải chăng đây là sự đồng tình của các cơ quan thanh tra, kiểm tra trước tình trạng chi lãi ngoài lúc bấy giờ?”, luật sư Đăng nói.

Theo các luật sư, nhiều công văn của OceanBank cũng khẳng định việc chi lãi ngoài là yếu tố quyết định quyền sống còn của ngân hàng. Không phải thiệt hại trong hoạt động tín dụng.

Luật sưNguyễn Huy Thiệp đang bào chữa

Việc xác định thiệt hại là duy ý chí

Tiếp tục lời bào chữa của mình để làm rõ số tiền mà OceanBank bị thiệt hại như cáo trạng quy kết, cácluật sư cho rằng số tiền bị quy kết là thiệt hại là hoàn toàn do tính toán của cơ quan điều tra; bản kết luận giám định đã không đưa ra kết luận hậu quả mà chỉ nêu ra hành vi làm trái của các bị cáo. Thiệt hại bao nhiêu thì bị bỏ ngỏ nên việc xác định thiệt hại này là chủ quan, duy ý chí.

Cũng trong phần bào chữa của mình, luật sư Thiệp nói: “Đây là vụ án duy nhất tôi thấy bị xét xử hình sự về hành vi chi vượt trần lãi suất. Hành vi hành chính nhưngbị áp dụng luật hình sự, chúng ta có đang hình sự hóa luật kinh doanh thương mại?”.

Tiếp lời luật sư Thiệp, luật sư đồng nghiệp đề nghị HĐXX tuyên bị cáo Hà Văn Thắm không phạm tội Cố ý làm trái. Các bị cáo không gây hậu quả, đương nhiên không phải bồi thường.Căn cứ vào nguyên đơn dân sự - phía OceanBank còn không xác định được số tiền bị thiệt hại, thiệt hại trong thời gian nào, ai chịu trách nhiệm, không đưa ra được lý lẽ cụ thể… mà hoàn toàn nhờ cơ quan tố tụng xác định để phục vụ bảo vệ quyền lợi cho chính mình làđiều nghịch lý.