Lí giải thành công của 'Split' - Hiện tượng làng điện ảnh đầu năm 2017

Tách biệt (Tựa gốc: "Split") là tác phẩm kinh dị giật gân mới nhất kết hợp khả năng chỉ đạo tài tình của đạo diễn M. Night Shyamalan và tài năng diễn xuất đỉnh cao của nam diễn viên James McAvoy.

Ngay sau khi ra mắt ngày 20.1 ở Bắc Mỹ, bộ đã trở thành hiện tượng khi thu về 40,2 triệu USD trong tuần đầu so với kinh phí vỏn vẹn chỉ 9 triệu USD. Sau 3 tuần chiếu rạp, Tách biệt thu về 14,6 triệu USD, nâng doanh thu nội địa của phim lên 102 triệu USD, một thành công ngoài sức tưởng tượng của bộ phim có ngân sách vô cùng hạn hẹp so với các tên tuổi khác trên cùng bảng xếp hạng.

Trên toàn cầu, Tách biệt đã thu về 145 triệu USD tính tới hết ngày 7.2. Đây là lần đầu tiên một phim của đạo diễn M. Night Shyamalan dẫn đầu bảng xếp hạng doanh thu nội địa trong ba tuần liên tiếp, kể từ hồi The Sixth Sense năm 1999.

Và đây là 3 lí giải cho thành công ngoài mong đợi của Tách biệt:

1. Lần đầu tiên đề tài đa nhân cách được khai thác đến tận cùng trên màn ảnh rộng

Đa nhân cách vốn là một đề tài từ lâu có sức hút mãnh liệt với các nhà làm phim đặc biệt là thể loại kinh dị tâm lý, nhưng dường như "mỏ vàng" này chưa bao giờ được khai thác một cách triệt để.

Từ trước đến nay, nhân vật phản diện thường thấy trong các bộ phim kinh dị là những kẻ khát máu bệnh hoạn thông thường như trong Hostel, loạt phim Saw, hay những hiện tượng siêu nhiên và linh hồn bí ẩn không thể lý giải như The Conjuring hay Paranormal Activity. Ngoài các nhân vật ác quỷ là con người bị hồn ma sai khiến, phim kinh dị cũng thường lấy nhân vật phản diện là những zombie khát máu như The Walking Dead hoặc những bùa ngải từ các nơi rừng thiêng nước độc như trong phim ma Thái. Trong khi đó, Tách biệt đưa đến cho người xem một chân dung kẻ phản diện phức tạp và có tâm lý khác biệt: một kẻ đa nhân cách.

Những phim đi sâu khai thác đề tài tâm lý học trước nay là những tác phẩm hàn lâm kinh điển như One Flew Over the Cuckoo s Nest (Bay trên tổ chim Cuckoo 1975) hay The Silence of The Lambs (Sự im lặng của bầy cừu 1991). Vậy mà Tách biệt lại lần đầu đưa nhân vật đa nhân cách vào dòng phim kinh dị. Tờ The Guardians uy tín nhận định đây là phim kinh dị xuất sắc trong vài năm trở lại đây: "Phim là sự kết hợp tuyệt vời của dòng phim kinh dị với phong cách làm phim của huyền thoại Hitchcock"

"Tách biệt" là bộ phim kinh dị được gây dựng nên nhờ những khai thác tâm lý xuất sắc thay vì “nhát ma” khán giả bằng các yếu tố oan hồn siêu nhiên

2. Sự trở lại của đạo diễn bậc thầy và "ông trùm của những cái kết bất ngờ" M. Night Shyamalan

Bản thân đạo diễn M. Night Shyamalan cũng khẳng định đây là bộ phim mang tính thử thách lớn với ông. Nhà làm phim chia sẻ với báo The Wrap rằng: “Tôi luôn muốn thử nghiệm những ý tưởng mới mẻ với từng bộ phim mà tôi tham gia thực hiện bằng cách làm những điều mà hầu như chẳng mấy ai làm. Đó là một điều thú vị, nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro và cả những vấn đề có thể nảy sinh, đặc biệt là khi phim được ra mắt khán giả trên khắp thế giới”.

Nội dung phim xoay quanh những góc tối bí ẩn trong tâm trí bị chia tách thành nhiều tính cách khác nhau của một người mắc chứng rối loạn nhân cách. Sau khi bắt cóc 3 cô gái trẻ, Kevin (James McAvoy đóng) đã phải đấu tranh với các mặt tâm lý bên trong hắn và với cả những người xung quanh, khi bức tường ngăn cách giữa các mảng tâm trí đã sụp đổ. Nhân cách xấu xa vốn ẩn giấu lâu nay đang dần hiện hữu và thao túng các nhân cách còn lại. Xuyên suốt phim, hàng loạt tình tiết về các mặt nhân cách khác nhau cùng mưu đồ quái đản của Kevin được trải dài, giúp kích thích thêm trí tò mò của khán giả về những ngõ ngách đen tối.

Ở đoạn cuối tác phẩm, phim có một cú twist (nút thắt bất ngờ) khiến người hâm mộ phải "trầm trồ há hốc miệng". Cách sử dụng cú twist này không là gì xa lạ với những người yêu mến đạo diễn Shyamalan bởi ông chính là người có biệt tài xây dựng bước ngoặt có thể đảo ngược mọi trật tự cốt truyện ở cuối, như đã từng làm với The Sixth Sense kinh điển, bộ phim giúp tạo dựng tên tuổi cho vị đạo diễn này hồi cuối thập niên 1990.

Nhờ kịch bản thông minh, chặt chẽ và phần kết hoàn toàn bất ngờ không thể đoán trước cộng với việc kết hợp của thể loại kinh dị cân não cùng tâm lý phức tạp và hành động kịch tính, phim khiến người xem thót tim theo từng trường đoạn.

Giám đốc phát hành nội địa của hãng Universal Nick Carpou chia sẻ: "Tên tuổi đạo diễn M. Night Shyamalan rất có ý nghĩa đối với thành công của phim bởi ông ấy có lượng fan lớn. Ông ấy cũng là bậc thầy tạo ra bất ngờ trong cốt truyện".

3. Khả năng diễn xuất tuyệt vời của James Avoy

Ngoài ra, giới quan sát nhận định Tách biệt ăn khách phần lớn là nhớ vào dàn diễn viên chính mà đặc biệt là nam tài tử từ loạt phim X-Men. Đây là điều không thể phủ nhận được bởi tên tuổi James McAvoy thực sự hot với hàng triệu fan hâm mộ dòng phim bom tấn X-Men.

Rũ bỏ hình ảnh giáo sư thông minh và quyến rũ từ X-Men, nam diễn viên xứ Scotland biến hoá trong 23 nhân cách khác nhau ở cùng một con người mà thay đổi trang phục rất nhỏ. Biệt tài biểu cảm gương mặt cùng hàng loạt cử chỉ linh hoạt giúp anh "nhảy cóc" giữa các nhân cách một kẻ sát nhân cuồng loạn, lúc lại trở thành một cô gái trẻ, có khi trở thành một cậu bé chín tuổi chỉ trong một cảnh quay.

Để làm được điều này, James đã dày công nghiên cứu về căn bệnh tâm lý đa nhân cách phức tạp. Ngoài ra, anh cũng phải tập luyện gắt gao để đạt được hình thể có cơ bắp đẹp cho những pha thể hiện sự biến đổi về thể chất của nhân vật.

Dự kiến, Tách biệt sẽ được khởi chiếu rộng rãi trên toàn quốc từ ngày 17.2.2017.

Mai Thảo