Lên lộ trình cho hệ thống giao thông thông minh trên các tuyến cao tốc

Bộ Giao thông vận tải vừa có văn bản đề nghị triển khai đầu tư xây dựng đồng bộ hệ thống giao thông thông minh (ITS) trên các tuyến đường bộ cao tốc. Theo đó, ITS sẽ giúp tăng khả năng kết nối giữa con người, phương tiện và kết cấu hạ tầng đường bộ cao tốc nhằm tối ưu hóa hiệu suất khai thác, đảm bảo giao thông thông suốt, an toàn, hiệu quả, tiện lợi và thân thiện với môi trường.

Một số tuyến đường đã được hoàn thiện hệ thống ITS trong quá trình đầu tư xây dựng dự án và được đưa vào hoạt động đồng bộ ngay khi các tuyến đưa vào khai thác, phát huy hiệu quả trong quá trình quản lý, vận hành khai thác và bảo trì, nâng cao năng lực thông hành và đảm bảo an toàn giao thông.

Bộ đề nghị UBND các tỉnh thành, Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp chỉ đạo các cơ quan chuyên môn về xây dựng, các chủ đầu tư, tư vấn rà soát, nghiên cứu triển khai đầu tư xây dựng hệ thống ITS và trung tâm quản lý điều hành giao thông tuyến đáp ứng yêu cầu khai thác đường bộ cao tốc.

Khi đầu tư hệ thống ITS và trung tâm quản lý điều hành giao thông tuyến cần tuân thủ các tiêu chuẩn hiện hành và đề án định hướng trong đầu tư, vận hành khai thác hệ thống giao thông thông minh trên đường bộ cao tốc đã được Bộ Giao thông vận tải chấp thuận.

Hệ thống trang thiết bị phải đảm bảo hiện đại, áp dụng các công nghệ tiên tiến; kết nối đồng bộ, hiệu quả giữa các trung tâm quản lý điều hành giao thông tuyến với trung tâm quản lý hệ thống giao thông thông minh quốc gia.

Trung tâm quản lý điều hành giao thông tuyến có thể quản lý một hoặc một số đoạn tuyến cao tốc liền kề, có cơ sở vật chất đảm bảo đáp ứng cho các lực lượng chức năng phối hợp quản lý, vận hành, khai thác trên tuyến theo quy định. "Quá trình tổ chức thực hiện triển khai đầu tư xây dựng cần tuân thủ các thủ tục, quy định của pháp luật, bảo đảm minh bạch, tránh lãng phí, thất thoát, tiêu cực", Bộ Giao thông vận tải yêu cầu.

Trong khi đó, bộ cũng xác định hệ thống ITS trên đường cao tốc cần được quy hoạch, triển khai, quản lý đồng bộ và thống nhất trên phạm vi toàn quốc. Lộ trình triển khai thực hiện mô hình đề xuất phù hợp với điều kiện Việt Nam, tương thích kết nối với chuẩn hệ thống ITS trên thế giới, đảm bảo hiệu quả khai thác đường cao tốc, nâng cao năng lực quản lý điều hành của ngành giao thông vận tải.

Trong thời kỳ 2023-2025, Bộ Giao thông vận tải sẽ xây dựng quy hoạch hệ thống ITS quốc gia và kiến trúc ITS quốc gia đến năm 2030; hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật cho đầu tư, khai thác hệ thống ITS và hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn sử dụng trong đầu tư và vận hành hệ thống ITS; chuẩn bị và thực hiện đầu tư đối với hệ thống ITS cho các tuyến cao tốc đã và đang đầu tư.

Cùng đó, bộ sẽ hoàn thiện, thống nhất mô hình các giai đoạn phát triển của hệ thống thu phí không dừng (ETC); triển khai đầu tư hệ thống thu phí không dừng trên các tuyến cao tốc (thu không dừng, không có barie đầu vào) đảm bảo phù hợp điều kiện và đồng bộ trên toàn hệ thống đường cao tốc.

Giai đoạn 2025-2030, bộ sẽ triển khai xây dựng trung tâm quản lý, điều hành giao thông quốc gia; kết nối các trung tâm quản lý, điều hành giao thông tuyến về trung tâm quản lý, điều hành giao thông quốc gia; vận hành trung tâm quản lý, điều hành giao thông quốc gia đối với hệ thống đường cao tốc.

Giai đoạn sau 2030, tiếp tục hoàn thiện hệ thống ITS các tuyến cao tốc được đầu tư hoàn chỉnh; kết nối các trung tâm ITS tuyến thuộc địa phương về trung tâm quản lý, điều hành giao thông quốc gia; vận hành Trung tâm quản lý, điều hành giao thông quốc gia trên phạm vi toàn quốc.