Lạm phát lương thực toàn cầu thêm trầm trọng khi thu hoạch lúa mì tại Ukraine có thể giảm mạnh

Ukraine là một trong những nhà xuất khẩu lúa mì lớn nhất thế giới, nhưng cuộc xung đột với Nga đang gây thiệt hại cho nông nghiệp và nguồn cung cấp lương thực trong nước. Điều này làm dấy lên lo ngại về tình trạng thiếu hụt và giá cả lương thực tăng cao trên toàn thế giới.

Năm ngoái, Ukraine sản xuất khoảng 33 triệu tấn lúa mì, trong đó nước này xuất khẩu khoảng 20 triệu tấn, trở thành nhà xuất khẩu lớn thứ 6 trên thế giới. Năm nay, với tình hình hiện tại, quốc gia này chỉ có tiềm năng sản xuất khoảng 21 triệu tấn lúa mì, giảm khoảng 23% so với mức trung bình của 5 năm trước, theo phân tích được công bố hôm 6.5 bởi công ty phân tích vệ tinh Kayrros.

Phải chịu ảnh hưởng nặng nề là do chiến tranh và các giao tranh tập trung ở phía đông, nơi có các vùng trồng lúa mì chính của Ukraine. Kayrros ước tính rằng vụ thu hoạch lúa mì năm nay có khả năng giảm ít nhất 35% so với năm 2021.

Trong một nỗ lực để bảo toàn nguồn cung cấp lương thực trong nước, Ukraine đã thực hiện lệnh cấm xuất khẩu ngũ cốc và nhiều loại thực phẩm khác. Giao thông đi lại cũng khó khăn với việc Nga phong tỏa bờ Biển Đen của nước này.

Giá lúa mì toàn cầu đã nhảy vọt khi tăng 20% trong tháng 3, do tác động trực tiếp của cuộc chiến đối với sản xuất lúa mì, cũng như giá năng lượng và phân bón tăng cao trên thế giới. Những chi phí này vốn đã ở mức cao trước khi cuộc xung đột Nga - Ukraine diễn ra, nhưng hiện nay còn tăng cao hơn nữa khi các quốc gia cắt giảm nhập khẩu dầu và khí đốt từ Nga.

Trong khi giá lúa mì kể từ đó đã giảm nhẹ trở lại so với mức cao kỷ lục, các nhà phân tích tại Rabobank dự đoán chúng có thể tăng trở lại do cuộc chiến ở Ukraine. 

Carlos Mera, một nhà phân tích tại Rabobank, cho biết giá lúa mì sẽ vẫn ở mức cao vì các nước sản xuất lúa mì hàng đầu thế giới không có khả năng tăng sản lượng do giá phân bón cao.

Nga và Ukraine cũng là những nước sản xuất phân bón lớn, điều này đã khiến người nông dân đối mặt với khó khăn khi chi phí đầu vào tăng cao. 

"Vấn đề không chỉ là Ukraine sẽ thu hoạch bao nhiêu lúa mì mà còn là xuất khẩu bao nhiêu. Thông thường 90% lượng ngũ cốc xuất khẩu đi qua các cảng tại Biển Đen nhưng đã bị đình trệ do ảnh hưởng từ cuộc xung đột. Bên cạnh đó xuất khẩu qua đường tàu hỏa cũng bị ảnh hưởng bởi các cuộc tấn công vào các tuyến đường sắt", Carlos Mera chia sẻ.

Giá thực phẩm tăng cao đang là một mối lo ngại lớn trên toàn thế giới. Những người có thu nhập thấp ở các nước đang phát triển đã phải đối mặt với nhiều vấn đề vì đại dịch COVID-19 đã làm cạn kiệt nguồn tài chính của họ, trong khi xung đột tại Ukraine đã dẫn đến các quốc gia như Yemen và Afghanistan đang đứng trước bờ vực của nạn đói.

Cuộc khủng hoảng khí hậu cũng đang gây ra nhiều thiệt hại lớn. Trong những tuần gần đây, một đợt nắng nóng ở Nam Á đã khiến hàng triệu người phải đối mặt với sức nóng chưa từng có. Nắng nóng có khả năng làm giảm năng suất cây trồng và có thể ảnh hưởng đến việc thu hoạch lúa mì của Ấn Độ.

Năm ngoái, các đợt nắng nóng ở Canada đã làm gián đoạn việc trồng lúa mì của nước này và khiến giá mì ống tăng cao. Úc, nước sản xuất lúa mì lớn khác cũng đã phải đối mặt với những trận lũ lụt lớn trong năm nay.

Kayrros sử dụng trí thông minh nhân tạo kết hợp với dữ liệu từ vệ tinh để giám sát hàng hóa, sinh khối và các mối quan tâm khác về môi trường như khí mê tan. Antoine Halff, người đồng sáng lập, cho biết: "Theo dõi các sự kiện địa chính trị là rất quan trọng để hiểu chúng và giảm thiểu tác động của chúng. Đáng buồn là những tác động của cuộc chiến khủng khiếp ở Ukraine có thể được nhìn thấy từ không gian. Dữ liệu này cũng cho thấy mối nguy hại về giá lương thực tăng cao và nạn đói mà thế giới phải đối mặt do hậu quả của cuộc xung đột này gây ra".