Hiệu quả cuộc tấn công Syria của Mỹ bị nghi vấn

Tối 13, rạng sáng 14.4, Mỹ cùng với Anh và Pháp nã hơn 100 tên lửa vào nhiều mục tiêu ở Syria với lý do răn đe để chính quyền Tổng thống Bashar al-Assad không tiến hành những cuộc tấn công sử dụng vũ khí hóa học nữa. Sau khi kết thúc, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố: “Nhiệm vụ đã hoàn thành”.

Hành động quân sự của ông Trump nhận được nhiều ủng hộ từ giới chính trị Mỹ, nhưng cũng hứng phải không ít chỉ trích vì thiếu một chiến lược có thể kết thúc cuộc chiến kéo dài 7 năm qua tại Syria.

Theo thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa John McCain, người một năm trước còn kêu gọi phải có những hành động cứng rắn để làm tê liệt quân đội của ông Assad: “Để thành công trong dài hạn, chúng ta cần có một chiến lược toàn diện cho Syria và toàn khu vực. Tiến hành một vài cuộc không kích không nằm trong chiến lược là điều cần làm, nhưng chỉ có những hành động này thì Mỹ không thể đạt được mục tiêu của mình tại Trung Đông”.

Mâu thuẫn

Tổng thống Trump đã có những dấu hiệu cho thấy muốn rút khỏi vấn đề Syria. Ông tuyên bố rõ rằng muốn rút 2.000 quân đang tham gia chiến dịch chống khủng bố tại đây, và chính quyền của ông đã ngừng hỗ trợ cho các lực lượng nổi dậy chống chính quyền Tổng thống Assad.

Tuy nhiên, lãnh đạo Mỹ lại mâu thuẫn với chính thông điệp mình đưa ra. Vào ngày 14.4, ông Trump khẳng định sẽ các đồng minh phương Tây đã chuẩn bị “duy trì phản ứng” nếu ông Assad không ngừng sử dụng vũ khí hóa học bị cấm.

Trang Reuters dẫn lời một quan chức Mỹ giấu tên cho biết trong khi nhiều trợ lý hàng đầu như Bộ trưởng Quốc phòng James Mattis đã khuyên Tổng thống tránh những hành động cứng rắn (mà ông Trump vẫn luôn muốn thực hiện), phía Nhà Trắng lại chưa xây dựng được một chiến lược toàn diện về cuộc chiến ở Syria để lãnh đạo của mình có thể dựa trên đó mà tiến hành những hành động phù hợp hơn.

Theo quan chức Mỹ giấu tên, Tổng thống Trump đang gặp phải một vấn đề nan giải. Ông muốn gây ra thiệt hại lớn hơn cho chính quyền Assad, nhưng cuối cùng phảichọn giải pháp “làm nhẹ đi” khi tấn công vàonăng lực vũ khí hóa học của Syria vì được nhắc nhở rằng không để quân đội Mỹ lún sâu vào cuộc chiến này là một trong những cơ sở của sự ủng hộ chính trị trong nước.

Các chuyên gia nhận định lý do cuộc tấn công, bị nghi sử dụng vũ khí hóa học, vào dân thường tại thị trấn Douma cuối tuần trước không đủ sức khiến lãnh đạo Mỹ tiếp tục để quân đội ở lại Syria chống khủng bố.

Tấn công lớn, hiệu quả nhỏ

Một số quan chức Mỹ khác cho biết “hạ bệ” Tổng thống Assad hiện không phải là ưu tiên của Washington.

Theo Firas Maksad, giám đốc trung tâm nghiên cứu Arabia Foundation: “Hiện vẫn chưa có lời giải cho vấn đề Assad. Tổng thống Syria đã thành công, ít nhất là trong tương laigần, và ông ấy đang nắm bắt cơ hội này”.

Các quan chức Mỹ đánh giá tiến trình đàm phán Geneva (do Liên Hợp Quốc bảo trợ) đã thất bại và đã đến lúc phải suy nghĩ lại. Một trong các quan chức cho rằng hoặc phải thay đổi tiến trình này, hoặc phải tìm ra giải pháp khác thay thế.

Dennis Ross, người từng là trợ lý cấp cao của cựu Tổng thống Barack Obama về vấn đề Trung Đông, nhận xét những cuộc nã tên lửa có ít ảnh hưởng đến cục diện chung tại Syria.

Theo ông Ross: “Cách tiếp cận của Tổng thống Trump không phải là tạo cân bằng quyền lực ở Syria, mà là chống IS và ngăn lãnh đạo Assad dùng vũ khí hóa học. Những cuộc tấn công có thể khiến Tổng thống Nga Vladimir Putin ngừng cho phép ông Aassad động đến vũ khí hóa học khi chúng ta đang rút khỏi đây, nhưng chúng không thể làm thay đổi thực tế”.