Hệ thống báo cháy và thảm họa cháy ở chung cư cao tầng

 
• Cháy chung cư ở Sài Gòn, trăm người mắc kẹt, 13 người thiệt mạng
 
• Những kỹ năng thoát hiểm nhất định bạn phải thuộc nằm lòng khi cháy chung cư
 
• Vụ cháy chung cư Carina: Làm rõ thông tin chuông báo cháy không kêu khiến nhiều người gặp nạn
 
• Những hình ảnh chia sẻ hoạn nạn sau vụ cháy chung cư Carina

Không báo cháy, không chỉ dẫn

Theo thông tin từ người dân sinh sống tại hai chung cư này, thì có một điểm chung đáng ngại là lúc xảy ra hỏahoạn đều không thấy hệ thống báo cháy, chữa cháy hoạt động, khiến cho người dân không biết bất kỳ thông tin, thông báo gì đến sự việc đang diễn ra, đe dọatrực tiếp đến sinh mạng của người dân. Chính vì việc mù thông tin khi hệ thống báo cháy không hoạt động, thiếu các chỉ dẫn khẩn cấp để người dân thoát hiểm khi xảy ra sự cố mà thiệt hại do cháy chung cư luôn ở mức cao.

Như vụ cháy chung cư Tràng An Complex ngày 20.3.2018 vừa qua, Facebook làm chức năng báo cháy thay hệ thống cảnh báo của chung cư. Người dân sinh sống tại đây phát hiện nơi mình đang ở có cháy nhờ Facebook và vụ việc chỉ được phát hiện khi có một vài người là hộ dân sinh sống gầnchung cư đi ngang qua trông thấy nên hô hoán. Khi đám cháy xảy ra hầu hết mọi người trong tòa nhà đều không ai hay biết bởi chuông báo cháy không kêu, không hề có còi báo động hay loa phát thanh trong khu chung cư phát đi nội dung báo cháy.

Theo như lời kể lại của một vài cư dân Tràng An Complex thì bảo vệ tòa nhà và nhân viên kỹ thuật đến hiện trường vụ cháy là do có người chạy từ tầng 9 xuống gặp lễ tân trình bày vấn đề, lúc đó nhân viên kỹ thuật và bảo vệ của tòa nhà mới biết.

Sự việc được nhiều người biết đến khi khói đen mù mịt từ đám cháy tỏa ra khắp nơi và lúc này thông tin về việclửa cháy dữ dội tại tầng 9 trong tòa nhà bắt đầu được lan truyền, nhưng không phải thông qua sự thông báo của Ban quản lý tòa nhà mà là thông qua “mạng xã hội Facebook”.

Tuy nhiên trong vụ cháy tại khu chung cư cao cấp Tràng An Complex chỉ có vòi chữa cháy được tự động kích hoạt, trong 5 - 7 phút đám cháy diễn ra hệ thống chuông báo cháy đãkhông hoạt động. Những cư dân tại toà nhà này không một ai hay biết về việc đang có một đám cháy tại chung cư mình đang ở.

Tương tự, vụ cháy tại chung cư Carina Plaza, Q.8, TP.HCM cũng vậy, khi xảy ra hỏahoạn, người dân không biết thông tin gì về chung cư đang cháy, hệ thống thông tin báo cháy không hoạt động. Thống kê ban đầu, vụ cháy nghiêm trọng này đã khiến 13 người chết và 14 người bị thương, nhiều tài sản bị thiêu rụi, hư hỏng nặng,… Trong 13 người tử vong có một nữ nạn nhân là Chủ tịch kiêm Bí thư phường Nguyễn Thái Bình, quận 1. Nơi bắt đầu cháy được xác định từ hầm giữ xe chung cư. (Thượng tá Nguyễn Thanh Hưởng, Phó Giám đốc Cảnh sát PCCC TP.HCM trao đổi với báo chí).

Hàng trăm xe máy, vật dụng cháy trụi trong tầng hầm chung cư Carina, Q.8 - Ảnh: P.V

Lúc 1 giờ 30 phút ngày 23.3, tầng dưới chung cư Carina, quận 8, TP.HCM bất ngờ cháy dữ dội. Lúc này lửa cháy cực kỳ nhanh trong khi chuông báo động không hoạt động. Người dân đang ngủ thì bị lửa táp mạnh vào các căn hộ, bê-tông rơi xuống đất. Theo ông Nguyễn Hữu Nghị (cư dân chung cư, ngụ tầng 7), khoảng 1 giờ 20 sáng, ông nghe mùi khét của nhựa, hóa chất và tiếng kêu thét, biết là chung cư có sự cố nhưng không biết là cháy ở khu vực nào.

Trong khi đó hàng chục người bị thương vì nhảy từ trên cao xuống đất nhằm thoát thân. Số khác dùng vải cột thành dây để leo xuống. Xe cứu hỏa đến dập lửa chừng 1 tiếng thì khống chế được đám cháy. Số người thiệt mạng cao, chủ yếu là do ngạt khói khi ra hành lang và cầu thang bộ thoát hiểm, hoảng loạn nhảy lầu. Nguyên nhân là không có báo cháy, không có thông báo cháy ở khu vực nào và hướng dẫn cư dân cách ứng phó …",ông Nghị nhận định.

Trách nhiệm thuộc về ai?

Chung cư là nơi có mật độ cư dân đông đúc vì vậy việc kiểm tra về phòng cháy chữa cháy cần tuân thủ nghiêm ngặt. Thế nhưng, qua 2 sự vụ trên thì rõ ràng hệ thống PCCC đã không hoạt động đúng chức năng của nó.

Sáng 23.3, lãnh đạo Thành ủy và UBND Thành phố Hồ Chí Minh đã họp khẩn tại Quận ủyQ.8 và có những chỉ đạo cụ thể.Tại cuộc họp, Bí thư Thành ủy Nguyễn Thiện Nhân đánh giá vụ cháy này xuất phát từ hầm, tầng căn hộ không cháy nhưng hậu quả rất nặng nề. Vì thế cần điều tra từ đó rút ra bài học về phòng cháy ở công trình có hầm. Bí thư Thành ủy nhấn mạnh: “Kỹ năng, quy trình nếu xảy ra cháy ở chung cư thì người dân thoát hiểm như thế nào? Nếu cứ để người dân hoảng sợ chạy ra bị ngạt khói hoặc nhảy từ trên xuống là quá nguy hiểm”. Bí thư Nhân yêu cầu từ sự việc này phải tăng cường diễn tập, tuyên truyền hướng dẫn người dân thoát nạn.

Bí thư Thành ủyNguyễn Thiện Nhân cùng các lãnh đạo ủyban, ban ngành họp tại Quận ủyQ.8 sáng 23.3.2018 - Ảnh: P.V

Luật phòng cháy chữa cháy có quy định về thiết kế và thẩm duyệt thiết kế về phòng cháy và chữa cháy, cũng như xử lý trách nhiệm của người quản lý, giám sát. Tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý kỷ luật hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự; nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường theo quy định của pháp luật.

Tại Việt Nam, trong những năm qua cũng từng chứng kiến nhiều vụ cháy chung cư lớn. Điển hình như vụ việc xảy ra tại tòa nhà ITC tại thành phố Hồ Chí Minh khiến 60 người thiệt mạng; tổ hợp Keangnam đường Phạm Hùng hay Khu đô thị Xa La tại thành phố Hà Nội… khiến cư dân hoang mang, lo lắng.

Có thực tế này xảy ra là do thời gian vừa qua nhiều chủ đầu tư tòa nhà chung cư, nhà cao tầng chưa đủ điều kiện an toàn về phòng cháy chữa cháy, chưa mua bảo hiểm cháy nổ bắt buộc theo quy định nhưng vẫn được đưa vào sử dụng, vẫn tiến hành bàn giao nhà cho người dân bắt chấp nguy cơ về cháy nổ có thể xảy ra bất cứ lúc nào.

Việc đình chỉ các công trình vi phạm các quy định về an toàn PCCC của lực lượng Cảnh sát PCCC lâu nay dường như chỉ trên giấy. Bởi thực tế, hàng loạt các chung cư, trung tâm thương mại… trong danh sách đình chỉ một phần hoặc đình chỉ toàn bộ công trình vẫn đang hoạt động bình thường.

Trao đổi với báo chí, Phó Chủ tịch Tổng hội Xây dựng Việt Nam Phạm Sỹ Liêm nêu quan điểm: “Với tình trạng vi phạm này, không chỉ xử lý nghiêm đối với chủ đầu tư, mà cần xem xét lại vai trò, trách nhiệm của các cơ quan có chức năng kiểm tra, giám sát việc xây dựng các chung cư cao tầng. Nếu chủ đầu tư xây dựng dự án sai, đương nhiên phải phạt. Cơ quan quản lý mà để việc đó xảy ra thì cũng sai. Chúng ta cần có chế tài xử phạt nghiêm để siết chặt quản lý, kiểm soát và hạn chế đến mức thấp nhất rủi ro khi xảy ra cháy nổ tại chung cư cao tầng".

Như vậy, hệ thống phòng cháy chữa cháy, báo cháy tại chung cư Carina Plaza, Võ Văn Kiệt, Quận 8, TP.HCM đã được cơ quan quản lý kiểm tra kỹ lưỡng trước khi cho người dân vào sinh sống hay chưa? Vì sao hệ thống này không hoạt động khi hỏahoạn xảy ra để dẫn đến thương vong? Ai chịu trách nhiệm cho việc này?