Harvey Weinstein và nạn quấy rối tình dục thâm căn cố đế tại Hollywood (P.1)

Hai năm trước, khi Công ty Weinstein Company đang trên bờ vực phá sản, đại diện pháp lý của Harvey Weinstein đã chỉ trích tổng chưởng lý bang New York vì nóithân chủ của ông “đang nuôi dưỡng cho văn hóaquấy rối tình dục có hệ thống”. “Nếu mục đích của cuộc điều tra là cải cách ngành công nghiệp điện ảnh, ông Weinstein sẽ ủng hộ. Còn nếu mục đích là hạ nhục ông ấy, chúng tôi sẽ tự bảo vệ mình”, luật sư Ben Brafman nói.

Ba tháng sau, Weinstein bị bắt và buộc tội hiếp dâm. Ben Brafman đã lần nữa miêu tả thân chủ của mình chỉ là vật tế thần cho hành vi sai trái trong ngành: “Ông Weinstein không phải là người đã phát minh ra chiếc bàn casting!”.

Harvey Weinstein từng là một trong những người đàn ông quyền lực nhất tại Hollywood

Đúng. Weinstein có thể không phải là người đã phát minh ra nó nhưng chắc chắn ông ta đã lạm dụng tầm ảnh hưởng của bản thân để dụ dỗ và quấy rối phụ nữ trong nhiều thập niên. Bằng cách hứa hẹn một sự nghiệp sáng chói hay cảnh báo về hậu quả “nếu không chịu nghe lời”, Weinstein đã chà đạp thân xác và tinh thần của rất nhiều người. Chính vì thế, khi ông ta trở thành mục tiêu của cuộc điều tra công phu của tờ New York Times, phong trào #MeToo đã có dịp bùng nổ trở lại, lần này là phạm vi toàn cầu và vượt ra khỏi lĩnh vực giải trí.

Tuần này, Harvey Weinstein đã bị kết án về tội hiếp dâm cấp độ 3và các hành vi tình dục sai trái cấp độ 1. Ông ta đã bị tước bỏ sự nghiệp, công ty, địa vị và vai trò thành viên của Học viện Khoa học và Nghệ thuật điện ảnh – đơn vị tổ chức giải Oscar. Khi tòatuyên án vào ngày 11.3 tới, Weinstein sẽ phải đối mặt với án tù lên tới 29 năm.

“Thời đại của những gã đàn ông có sở thích cưỡng hiếp phụ nữ đã kết thúc”, nữ diễn viên từng đoạt giải Oscar Mira Sorvino nói với tờ Hollywood Reporter vào ngày 24.2 và khẳng định sự nghiệp của mình bị chao đảo vì đã dám nói “không” với Weinstein. “Ông ta xứng đáng bị rục trong tù”.

Trên thực tế, hình phạt dành cho Weinstein không đặt dấu chấm hết cho cái văn hóađã dung dưỡng những hành động sai trái của ông ta trong một khoảng thời gian quá dài. Tuy nhiên, bản án này cho chúng ta thấy cái nhìn toàn diện và cận cảnh về những gì đã diễn ra. Trong 6 tuần liên tục, thẩm phán và bồi thẩm đoàn đã được tiếp xúc và tra hỏi những người bên cạnh Weinstein – từ trợ lý cá nhân, nhân viên, bạn bè, người thân cho đến những cá nhân đưa ra cáo buộc.

Weinstein trình diện tại tòavới bộkhung đỡ cho người già và tỏ vẻ yếu tới mức công tố viên Meghan Hast đã phải nhắc nhở các bồi thẩm viên rằng “hắn không phải là một ông già vô hại”. Thay vào đó, công tố viên Joan Illuzzi nói rằng ông ta từng tự cho bản thân là “chủ nhân của vũ trụ”.

Nhìn thấy Weinstein bị tước bỏ mọi đặc quyền khiến bên nguyên đơn cảm thấy không quen. “Khi đó, tôi đã rất sợ ông ấy”, Kith Kendall - người đã cáo buộc Weinstein từng cởi bỏ quần áo trước khi yêu cầu được cô massagevào năm 1993 - nói với tờ Variety. “Harvey từng là một gã đàn ông quyền lực bậc nhất tại Los Angeles với thái độ "Tôi có tai mắt khắp mọi nơi và tôi sở hữu thành phố này". Harvey biết chủ của mọi nhà hàng. Không có công ty agency nào bạn đến mà hắn không có mối liên hệ. Hắn cho bạn cảm giác hắn ở khắp mọi nơi”.

Tâm lý mèo vờn chuột của Kit Kendall về Weinstein là hoàn toàn bình thường tại Hollywood và gần như đã trở thành một phần trong cấu trúc hoạt động của nó. Đó là hệ quả của việc đàn ông đã thống trị nơi này quá lâu.

Luật sư Gloria Allred, người đại diện choMiriam Haley, Annabella Sciorra và Lauren Young, nói chuyện với các phóng viên trong giờ nghỉ trưa trong phiên tòa

Larissa Gomes - một diễn viên người Canada từng lên tiếng chống lại Weinstein – cho biết: “Bọn họ từ lâu đã lạm dụng quyền lực của mình và duy trì nó bằng cách cấy nỗi sợ hãi vào phụ nữ. Chính vì thế, phụ nữ khi bước vào ngành công nghiệp này đều mặc định như thế. Họ nghĩ rằng phải điên lắm mới lao đầu vào đó. Và nếu chọn dấn thân, họ buộc phải chấp nhận”.

Kể từ khi Weinstein thất thế vào năm 2017, các giả định trên đã bị thách thức nhiều lần. Các cáo buộc tương tự nhắm đến những người đàn ông quyền lực ở mọi lĩnh vực xuất hiện liên tục như giám đốc đài CBS Les Moonves, phát thanh viên Charlie Rose, diễn viên hài Louis C.K., đạo diễn Brett Ratner và Kevin Spacey – nam tài tử từng 2 lần thắng giải Oscar. Nó gây áp lực cho các bang như California và New York phải thay đổi luật, tăng thời hiệu đối với các vụ hiếp dâm và làm suy yếu sức mạnh của các thỏa thuận không tiết lộ nhằm che đậy hành vi quấy rối và lạm dụng tình dục.

Chưa hết, nó còn thay đổi cả cách các tập đoàn đối phó với những kẻ lạm dụng quyền lực. Thay vì trả tiền cho các nạn nhân thì nay họ xem việc các nhân vật hàng đầu trong công ty bị cáo buộc quấy rối tình dục là tội danh nghiêm trọng phải bị trừng trị và đưa ra ánh sáng. Nếu không, nó sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến tập thể và tình hình kinh doanh.

Mặc dù vậy, vụ Weinstein chỉ là giọt nước làm tràn ly.

Roger Ailes

Năm 2016, Roger Ailes - giám đốc điều hành lâu năm và đầy quyền lực của Fox News - đã bị lật đổ vì những cáo buộc quấy rối tình dục của các nữ nhân viên cấp dưới. Bill O’Reilly – người dẫn chương trình tin tức nổi tiếng – cũng nối gót sau đó không lâu.

“Đó thật sự là một khởi đầu mới”, Joan C. Williams - giám đốc của Trung tâm Luật lao động thuộc Đại học California nói. “Thay vì nói rằng "người đàn ông này có lỗi nhưng lại là một nhân vật không thể thiếu"thì nay các cổ đông nói "hắn ta không xứng đáng để công ty sụp đổ”.

Trong khi những cáo buộc như vậy đã chấm dứt sự nghiệp của nhiều người nhưng Weinstein là một trong số ít phải đối mặt với cáo buộc hình sự. Thậm chí, có vài cá nhân còn hạ cánh an toàn. Chẳng hạn như Moonves, Ailes đã nhận được các gói trợ cấp trị giá hàng triệu USD trong khi John Lasseter tham gia SkyDance Animation sau khi bị buộc rời khỏi Pixar vì những cáo buộc về hành vi sai trái tình dục.

Phong trào #MeToo đã làm dấy lên cuộc tranh cãi sôi nổi về văn hóa tại nơi làm việc. Các hành vi quấy rối nhân viên cấp dưới hay lợi dụng sự nhẹ dạ, cả tin của họ mà không bị trừng phạt đang dần thay đổi.

Kirsten Schaffer - giám đốc điều hành của Women in Film - cho biết: “Ngành công nghiệp giải trí rất to lớn, áp lực cao và trị giá hàng tỉ USD. Từ nhiều năm nay đã có luật bất thành văn rằng phải trả giá rất nhiều để tồn tại trong đó. Thế nhưng, gần đây chúng ta đã nhận ra rằng sống tử tế với nhau cũng có thể dẫn đến thành công tương tự”.

Tuy nhiên, không phải lúc nào cũng lạc quan được như Schaffer. Nhiều người cho rằng hành vi gớm ghiếc của Weinstein đối với phụ nữ là bí mật sâu kín nhất của Hollywood. Người ta chỉ có thể thì thầm bàn tán chứ không dám công khai chia sẻ. Nó chưa từng được ghi nhận trong bất kỳ văn bản nào cho đến khi phiên toàn diễn ra.

Điều thú vị là phiên tòa đó cũng cho chúng ta thấy trong câu chuyện của Weinstein không phải chỉ có kẻ xấu và nạn nhân mà còn có những kẻ bàng quan, hèn nhát và chọn giải pháp im lặng. Điều đó đáng sợ ngang ngửa với những gì Weinstein đã làm.

Harvey Weinstein và nạn quấy rối tình dục thâm căn cố đế tại Hollywood (P.cuối)