Hàng ngàn tù nhân được thả trong đại dịch lo sợ có thể phải trở lại trại giam

Năm ngoái, khi các quan chức cố ngăn chặn sự lây lan của coronavirus trong các nhà tù, Bộ Tư pháp Mỹ đã để Kendrick Fulton và hơn 23.800 tù nhân như anh thụ án tại nhà.

Song khi nhiều người được tiêm vắc xin COVID-19 hơn, hàng ngàn người có thể bị đưa trở lại nhà tù để chấp hành phần còn lại của bản án, nhờ vào quan điểm pháp lý ít được chú ý do Bộ Tư pháp Mỹ đưa ra trong những ngày suy tàn của chính quyền cựu Tổng thống Donald Trump.

Các đảng viên Dân chủ và những người ủng hộ cải cách tư pháp đã kêu gọi Tổng thống Joe Biden và Bộ trưởng Tư pháp Mỹ - Merrick Garland đảo ngược ý kiến, nhưng cho đến nay chính quyền mới vẫn chưa hành động để hủy bỏ bản ghi nhớ.

Bản ghi nhớ đưa ra cách giải thích pháp lý chặt chẽ về CARES, đạo luật năm 2020 cho phép tổng chưởng lý có quyền thả các tù nhân cấp thấp trong trại giam trong thời kỳ đại dịch COVID-19.

Bản ghi nhớ cho biết, khi tình trạng khẩn cấp được dỡ bỏ, Văn phòng trại giam liên bang “phải triệu hồi các tù nhân thụ án tại nhà đến các cơ sở cải huấn” nếu họ không đủ điều kiện để ở lại nhà. Đây là động thái có thể ảnh hưởng đến 7.399 tù nhân đang bị giam giữ tại nhà bởi họ vẫn còn trong thời gian thi hành án.

Điều đó khiến Kendrick Fulton (47 tuổi), người vừa được phẫu thuật đầu gối và đảm bảo công việc tại nhà phân phối kính ô tô vài tháng qua, đối mặt với viễn cảnh mất đi cuộc sống mới mà anh cố gắng tạo ra cho chính mình.

“Không từ ngữ nào thực sự diễn tả được cảm giác của tôi khi được về nhà sớm hơn 11 năm để có một công việc và một tài khoản ngân hàng. Tôi đã đi tù hơn 17 năm rồi. Nhiều hơn những gì bạn muốn? Tôi có nên quay trở lại trong 11 năm nữa để thực sự không làm gì cả", Kendrick Fulton nói.

Các nhóm vận động cải cách tư pháp hình sự nói rằng nếu không áp dụng chính sách này, Nhà Trắng sẽ hủy hoại cuộc sống của hàng ngàn người, những người có ít rủi ro với an toàn công cộng đã có việc làm, trở lại trường học và cố gắng tái hòa nhập xã hội.

Inimai Chettiar, Giám đốc của tổ chức Justice Action Network, cho biết: “Việc cho phép bản ghi nhớ này lưu lại trên sách mâu thuẫn trực tiếp với cam kết của chính quyền trong việc cải cách tư pháp hình sự”.

Kevin Ring, Chủ tịch của tổ chức Families Against Mandatory Minimums, nói thêm: “Họ biết cách thay đổi các chính sách của Trump nếu họ muốn. Chúng tôi không biết tại sao cái này vẫn chưa được thay đổi”.

Một phát ngôn viên của Cục Trại giam Mỹ (BOP) nói văn phòng đã biết về bản ghi nhớ nhưng từ chối trả lời các câu hỏi khác.

Một quan chức công đoàn đại diện cho nhân viên trại cải tạo tin rằng việc ra lệnh cho mọi người trở lại nhà tù sẽ là “bất khả thi về mặt hậu cần”.

Người phát ngôn của Bộ Tư pháp Mỹ từ chối trả lời các câu hỏi về chính sách này, thay vào đó chào mừng thành công của BOP khi tiêm hơn 122.000 liều vắc xin COVID-19 cho nhân viên và tù nhân.

“BOP tiếp tục đánh giá phạm vi của các chính sách thụ án tại nhà giúp giải quyết các mối quan ngại về COVID-19”, người phát ngôn nói thêm.

Cựu Bộ trưởng Tư pháp Mỹ - William Barr vào tháng 3.2020 đã ra lệnh BOP thả các tù nhân liên bang bất bạo động và cho thụ án tại nhà nếu họ đáp ứng các tiêu chí nhất định, sau đó mở rộng nhóm những người có thể đủ điều kiện sau khi tuyên bố BOP phải đối mặt với các điều kiện khẩn cấp.

Tuần trước, dân biểu Bonnie Watson Coleman và 27 nhà lập pháp khác, chủ yếu là đảng viên Dân chủ, đã gửi một lá thư yêu cầu Tổng thống Biden hành động để mọi người không phải trở lại nhà tù.

“Chúng tôi kêu gọi bạn sử dụng quyền khoan hồng hành pháp của mình hoặc chỉ đạo Bộ Tư pháp tìm kiếm sự trả tự do nhân ái cho những người đã chứng minh rằng họ không còn cần phải chịu sự giám sát của liên bang”, họ viết.

Miranda McLaurin (43 tuổi), cựu chiến binh quân đội Mỹ trong Chiến tranh Iraq bị tàn tật, người đã bị kết án 5 năm vì tội liên quan đến ma túy, cho biết việc bị đưa trở lại nhà tù sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần của cô.

“Nó sẽ khiến bạn phát điên. Tôi cảm thấy giống như trước khi vào tù, không biết chuyện gì sẽ xảy ra”, Miranda McLaurin nói.

Vào tháng 2.2020, Miranda McLaurin được phép về nhà tại thành phố Ridgeland, bang Mississippi từ một nhà tù liên bang ở thành phố Danbury, bang Connecticut, nơi cô nghi mình bị nhiễm coronavirus sau khi mất khứu giác trong 2 tuần.

Sau đó, Miranda McLaurin đã nhận được công việc tại nhà máy sản xuất ô tô và có thể nhìn thấy đứa cháu trai gần 2 tuổi của mình.

“Tôi luôn nghe họ nói về việc cho mọi người cơ hội thứ hai”, cô nói về chính quyền Biden. “Tôi trở về nhà, tôi có một công việc. Tôi đang làm việc. Tôi phải bắt xe hàng ngày vì tôi không thể mua được ô tô, nhưng tôi đang làm được", Miranda McLaurin chia sẻ thêm.