'Giải cứu' rạch ô nhiễm nhất TP.HCM để hàng ngàn người bớt khổ

Thường trực UBND TP.HCM vừa có ý kiến kết luận và chỉ đạo về dự án nạo vét, cải tạo môi trường, xây dựng hạ tầng và khai thác quỹ đất ven rạch Xuyên Tâm từ kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè đến sông Vàm Thuật, quận Bình Thạnh, quận Gò Vấp.

Theo đó, TP.HCM thống nhất chủ trương thực hiện dự án theo hình thức hợp đồng BT (xây dựng - chuyển giao). Thành phố sẽ thanh toán hợp đồng BT dự án bằng khai thác quỹ đất hiện hữu tại chỗ, dọc hai bên tuyến kênh ven rạch Xuyên Tâm từ kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè đến sông Vàm Thuật. Đối với phần chênh lệch thiếu có thể thanh toán bằng tiền từ đấu giá quyền sử dụng đất theo quy định pháp luật.

Để thực hiện dự án này, UBND TP.HCM giao UBND quận Bình Thạnh nghiên cứu kỹ việc tách phương án thực hiện bồi thường giải phóng mặt bằng từ nguồn ngân sách thành phố khỏi dự án xây lắp và bán đấu giá quyền sử dụng đất các khu đất dọc hai bên tuyến kênh rạch Xuyên Tâm để thanh toán cho hợp đồng BT dự án theo đúng quy định. Đồng thời, đề xuất Thường trực UBND TP.HCM xem xét phương án triển khai nhanh hơn đúng theo chủ trương của Ban Thường vụ Thành ủy.

Sở Quy hoạch - Kiến trúc TP.HCM được giao hướng dẫn đơn vị lập đề xuất dự án lập, trình thẩm định và phê duyệt quy hoạch ½.000 theo đúng quy định pháp luật hiện hành, thời gian thực hiện dứt điểm trong tháng 12.2018.

Trong khi đó, Sở Kế hoạch và Đầu tư có nhiệm vụ hướng dẫn đơn vị lập đề xuất dự án thêm 1 phương án (ngoài phương án cũ đang chuẩn bị - tách phương án bồi thường giải phóng mặt bằng ra khỏi dự án xây lắp); đồng thời, hoàn chỉnh 2 phương án báo cáo nghiên cứu khả thi dự án theo đúng quy định tại Nghị định số 63/2018/NĐ-CP ngày 4.5.2018 nhằm thực hiện mục tiêu đảm bảo vệ sinh môi trường, phát triển giao thông thủy và du lịch của Thành phố.

Hàng ngàn người dân sống ở cạnh rạch Xuyên Tâm bị ô nhiễm nặng nề - Ảnh: Phan Diệu

Dự án cái tạo rạch Xuyên Tâm được TP.HCM phê duyệt từ năm 2002 và thực hiện bằng ngân sách nhà nước với kinh phí dự kiến khoảng 123 tỉ đồng. Tuy nhiên, do ranh quy hoạch của dự án khá lớn, phát sinh chi phí bồi thường cao, TP.HCM không đủ ngân sách để thực hiện nên dự án bị treo. Trong khi thành phố chờ cơ chế thì người dân chờ bồi thường và sống trong cảnh ô nhiễm nặng nề.

Năm 2010, TP.HCM tái khởi động dự án bằng hình thức kêu gọi xã hội hóa. Thời điểm này, Công ty CP Hà Nội Ngàn Năm xin được nghiên cứu dự án.

Đến tháng 8.2016, trong cuộc làm việc với UBND quận Bình Thạnh, lãnh đạo Thành ủy TP.HCM đánh giá rạch Xuyên Tâm là dự án cấp bách, cần triển khai thực hiện sớm. Tại thời điểm đó, lãnh đạo thành ủy đã chấp thuận thực hiện dự án theo phương thức đối tác công tư (thanh toán bằng hợp đồng BT). Quận Bình Thạnh được giao thực hiện công tác bồi thường giải phóng mặt bằng.

Dự án Rạch Xuyên Tâm có chiều dài khoảng 8 km đi qua quận Bình Thạnh và Gò Vấp, trong đó số hộ bị ảnh hưởng trên địa bàn Bình Thạnh khoảng 2.000 hộ, số hộ phải giải tỏa 100% hơn 1.100 hộ; số hộ bị ảnh hưởng trên địa bàn Gò Vấp chỉ hơn 10 hộ.

Tổng mức đầu tư theo tính toán sơ bộ khoảng 8.658 tỉ đồng, trong đó kinh phí cho đền bù, giải phóng mặt bằng khoảng 3.000 tỉ đồng. UBND quận Bình Thạnh cho biết hiện nay quận có hơn 700 căn hộ tái định cư đang "bỏ trống" sẵn sàng phục vụ cho dự án này.

Phan Diệu