Ngoại trưởng Đức Sigmar Gabriel cảnh báo: Nếu Tổng thống Mỹ Donald Trump hủy thỏa thuận hạt nhân với Iran thì không chỉ làm xấu đi quan hệ giữa châu Âu với Mỹ, mà còn khiến EU ngả về phía Nga và Trung Quốc.
Reuterscho biết Tổng thống Trump có thể trong ngày 13.10 (giờ Mỹ) sẽ đưa ra một chiến lược mới để đối phó với Iran, gồm không ký xác nhận Iran tuân thủ thỏa thuận hạt nhân vốn có tên chính thức Kế hoạch Hành động chung toàn diện (JCPOA). Ông Trump từng gọi JCPOA là “thỏa thuận đáng xấu hổ và tệ hại nhất".
JCPOA là thỏa thuận được kýgiữa Iran với 5 thành viên thường trực Hội đồng bảo an LHQ cùng Đức. Thỏa thuận bảo đảm chương trình hạt nhân của Iran được phát triển chỉ để phục vụ dân sự, đồng thời giảm khả năng chế tạo vũ khí hạt nhân của Iran bằng cách làm giảm kho dự trữ uranium được làm giàu, và loại bỏ các máy ly tâm dùng để làm giàu uranium của nước này.
Đổi lại, các biện pháp cấm vận của LHQ đã được dỡ bỏ, tài sản của Iran không còn bị đóng băng và Mỹ kết thúc một số lệnh trừng phạt thứ cấp liên quan đến chương trình hạt nhân của Tehran.
Lời cảnh báo được Ngoại trường Gabriel đưa ra trong cuộc phỏng vấn với hãng truyền thông RND. Theo ông Gabriel: “Chính châu Âu phải cùng nhau giải quyết vấn đề này. Chúng ta phải nói với người Mỹ rằng thái độ của họ trong vấn đề Iran sẽ khiến người châu Âu nảy sinh quan điểm ghét Mỹ giống như Nga và Trung Quốc”.
Ngoại trưởng Đức đánh giá dường như giới chính trị Mỹ đang đối xử với thỏa thuận hạt nhân Iran như là “một trái bóng”, và cách đối xử này có thể đem lại những hậu quả nghiêm trọng.
Cụ thể, ông Gabriel cho biết phía Nga đang theo dõi sát sao tiến triển của vụ việc này và xem đây là cơ hội chia rẽ châu Âu và Washington.
Theo ông Gabriel, chỉ có Mỹ, Nga và Trung Quốc có thể ngăn chặn một cuộc chạy đua hạt nhân mới xảy ra, nhưng 3 quốc gia này lại không tin tưởng nhau.
Reuters cho biết đã có nhiều quan chức cấp cao của Mỹ và châu Âu cũng như không ít nghị sĩ Mỹ cảnh báo nếu rút khỏi thỏa thuận hạt nhân với Iran thì không chỉ Mỹ bị cô lập mà còn khiến thỏa thuận có nguy cơ bị hủy bỏ.
Trước đó vào ngày 9.10, Ngoại trưởng Gabriel đã kêu gọi Nhà trắng suy xét kỹ. Ông cảnh báo động thái này sẽ khiến tình hình ở Trung Đông thêm tồi tệ và nỗ lực ngăn chặn chương trình hạt nhân ở các nước khác, mà đặc biệt là Triều Tiên, sẽ khó mà đạt được.
Cẩm Bình (theo Reuters)